Tài liệu Module 2 - Sử dụng phương pháp dạy học và giáo dục phát triển phẩm chất, năng lực học sinh THCS môn Lịch sử và Địa lí

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM 
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 
CHƯƠNG TRÌNH ETEP 
TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN 
BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN PHỔ THÔNG CỐT CÁN 
(Bồi dưỡng trực tiếp) 
MÔ ĐUN 2 
SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC VÀ GIÁO DỤC 
PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC HỌC SINH TRUNG HỌC CƠ SỞ 
MÔN LỊCH SỬ VÀ ĐỊA LÍ 
Thành phố Hồ Chí Minh - năm 2020
2 
B<) GIAO DT)C VA DAO T ~0 
TRUONG DAI HOC SV PRAM 
THANH PH6 H6 cHi MINH 
CHUONG TRiNH ETEP 
TAl LIEU HUONG DAN 
. 
BOI DUONG GIAo vrEN PH6 THONG coT cAN 
(Bbi du5ng tn.rc tiSp) 
MO DUN 2 
SU DUNG PHUONG PHAP DAY HOC VA GIAO DUC PHAT TRIEN 
. . . . 
PIIAM CHAT, NANG Ll/C HQC SINH TRUNG HQC CO SO 
MON LICH SUVA DIA Li 
. . 
Dai dien Ban bien soan 
. . . 
Chu bien 
TS. Pham Thi Binh 
. . 
Thanh phB HB Chi Minh - nam 2020 
3 
MỤC LỤC 
Ban biên soạn tài liệu ........................................................................................................ 4 
Kí hiệu viết tắt .................................................................................................................... 5 
Chú giải thuật ngữ ............................................................................................................. 6 
Đề cương chi tiết mô đun .................................................................................................. 7 
1. Giới thiệu tổng quan về mô đun .............................................................................. 7 
2. Yêu cầu cần đạt của mô đun .................................................................................... 8 
3. Nội dung chính ......................................................................................................... 8 
4. Tổ chức hoạt động bồi dưỡng .................................................................................. 8 
Nội dung 1. Những vấn đề chung về phương pháp dạy học và giáo dục phát triển 
phẩm chất, năng lực ........................................................................................................ 23 
Nội dung 2. Các phương pháp dạy học phát triển phẩm chất, năng lực học sinh 
trong môn lịch sử và địa lí ở trung học cơ sở ................................................................ 25 
Nội dung 3. Lựa chọn và sử dụng phương pháp, kĩ thuật dạy học một chủ đề trong 
môn lịch sử và địa lí ở trung học cơ sở ........................................................................... 27 
Nội dung 4. Xây dựng kế hoạch hỗ trợ đồng nghiệp tại trường và địa phương .. 31 
5. Tài liệu đọc ............................................................................................................ 32 
Nội dung 1. Những vấn đề chung về dạy học và giáo dục phát triển phẩm chất, 
năng lực ........................................................................................................................... 32 
Nội dung 2. Các phương pháp dạy học phát triển phẩm chất, năng lực học sinh 
trung học cơ sở trong môn lịch sử và địa lí ................................................................... 58 
Nội dung 3. Lựa chọn, sử dụng phương pháp, kĩ thuật dạy học một chủ đề trong 
môn lịch sử và địa lí ...................................................................................................... 104 
Phụ lục ............................................................................................................................. 122 
Phụ lục 1. Kế hoạch dạy học minh hoạ ................................................................... 122 
Phụ lục 2. Kế hoạch hỗ trợ đồng nghiệp .................................................................. 150 
Phụ lục 3. Khung kế hoạch dạy học ........................................................................ 163 
Dánh giá khoá học ......................................................................................................... 165 
Danh mục tài liệu tham khảo ....................................................................................... 166 
4 
BAN BIÊN SOẠN TÀI LIỆU 
1. TS. Phạm Thị Bình, Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh 
2. ThS. Nhữ Thị Phương Lan, Trường Đại học Sư phạm TP. Hồ Chí Minh 
3. GS.TS. Nguyễn Viết Thịnh, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 
4. TS. Phan Văn Phú, Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh 
5. TS. Nguyễn Văn Luyện, Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh 
6. ThS. Hà Văn Thắng, Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh 
7. PGS.TS. Đào Tuấn Thành, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 
8. TS. Tưởng Phi Ngọ, Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh 
9. TS. Nguyễn Văn Ninh, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 
CỘNG TÁC VIÊN 
1. ThS. Hồ Thanh Tâm, Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh 
2. ThS. Nguyễn Chí Tuấn, Trường THCS - THPT Đinh Thiện Lý, Thành phố Hồ 
Chí Minh 
3. TS. Lê Thị Lành, Trường Đại học Quy Nhơn 
5 
KÍ HIỆU VIẾT TẮT 
Kí hiệu viết tắt Viết đầy đủ 
BCV Báo cáo viên 
CT Chương trình 
GD Giáo dục 
GDPT Giáo dục phổ thông 
GV Giáo viên 
GVPT Giáo viên phổ thông 
HĐGD Hoạt động giáo dục 
HS Học sinh 
HTDH Hình thức dạy học 
HV Học viên 
KHBD Kế hoạch bài dạy 
KTDH Kĩ thuật dạy học 
NL Năng lực 
PC Phẩm chất 
PHT Phiếu học tập 
PP Phương pháp 
PPDH Phương pháp dạy học 
PP, KTDH Phương pháp, kĩ thuật dạy học 
PTTQ Phương tiện trực quan 
SGK Sách giáo khoa 
THCS Trung học cơ sở 
THPT Trung học phổ thông 
TNKQ Trắc nghiệm khách quan 
YCCĐ Yêu cầu cần đạt 
6 
CHÚ GIẢI THUẬT NGỮ 
Thuật ngữ, khái niệm Giải thích 
Chuỗi hoạt động học 
Bao gồm nhiều hoạt động nối tiếp nhau trong tiến trình 
dạy học. 
Chủ đề bài học 
Là đề tài hay vấn đề được chọn làm nội dung chính trong dạy 
học. 
Kế hoạch bài dạy 
Là bản mô tả chi tiết mục tiêu, tiến trình tổ chức hoạt động dạy 
học một chủ đề hoặc nội dung. Trong tài liệu này, sử dụng thuật 
ngữ kế hoạch bài dạy (KHBD) thay cho giáo án hoặc kế hoạch 
bài học. 
Chiến lược 1 dạy học 
“Trong giáo dục, có thể hiểu chiến lược dạy học, giáo dục của 
giáo viên là quan điểm về dạy học, giáo dục và kế hoạch tổng 
quát về sự phối hợp, vận dụng phù hợp các biện pháp, phương 
tiện, điều kiện nhằm định hướng thực hiện và hoàn thành 
hiệu quả các mục tiêu dạy học, giáo dục cụ thể phù hợp với bối 
cảnh giáo dục trong sự chủ động của người giáo viên.” 
Năng lực chung 
Là những năng lực cơ bản, thiết yếu để con người có thể sống 
và làm việc bình thường trong xã hội; được hình thành, phát 
triển thông qua tất cả các môn học và hoạt động giáo dục: năng 
lực tự chủ và tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực 
giải quyết vấn đề và sáng tạo. 
Năng lực đặc thù 
Là những năng lực được hình thành, phát triển chủ yếu thông 
qua một số môn học và hoạt động giáo dục nhất định: năng lực 
ngôn ngữ, năng lực tính toán, năng lực khoa học, năng lực công 
nghệ, năng lực tin học, năng lực thẩm mĩ, năng lực thể chất. 
Năng lực lịch sử 
Là năng lực đặc thù của môn học với 3 thành phần (tìm hiểu lịch 
sử, nhận thức và tư duy lịch sử, vận dụng kiến thức và kĩ năng 
đã học). 
Năng lực địa lí 
Là năng lực đặc thù của môn học với 3 thành phần (nhận thức địa 
lí, tìm hiểu địa lí, vận dụng kiến thức và kĩ năng đã học). 
1 Theo Từ điển Tiếng Việt 1, “Chiến lược: Phương châm và kế hoạch có tính chất toàn cục, xác định mục tiêu chủ 
yếu và sự sắp xếp lực lượng trong suốt cả một thời kì của cuộc đấu tranh xã hội ”. 
7 
ĐỀ CƯƠNG CHI TIẾT MÔ ĐUN 
1. GIỚI THIỆU TỔNG QUAN VỀ MÔ ĐUN 
Mô đun 2 “Sử dụng phương pháp dạy học và giáo dục phát triển phẩm chất, năng lực 
học sinh trung học cơ sở môn Lịch sử và Địa lí” được triển khai nhằm bồi dưỡng, nâng cao 
năng lực lựa chọn và sử dụng phương pháp, kĩ thuật dạy học phát triển phẩm chất và năng 
lực của học sinh cho giáo viên môn Lịch sử và Địa lí trung học cơ sở. Hoàn thành mô đun 
này, không những thầy cô tổ chức được hoạt động dạy học môn học theo các yêu cầu của 
Chương trình giáo dục phổ thông 2018 mà còn đáp ứng được các tiêu chí của tiêu chuẩn 
Phát triển chuyên môn, nghiệp vụ đối với giáo viên theo Thông tư số 20/2018/TT-BGDĐT, 
ngày 22/8/2018 của Bộ Trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc ban hành quy định Chuẩn 
nghề nghiệp giáo viên cơ sở giáo dục phổ thông. 
Mô đun này bao gồm các nội dung chính: 
− Tìm hiểu các xu hướng hiện đại về phương pháp, kĩ thuật dạy học và giáo dục nhằm 
phát triển phẩm chất, năng lực học sinh trung học cơ sở; 
− Lựa chọn, sử dụng các phương pháp, kĩ thuật dạy học phù hợp nhằm phát triển phẩm 
chất, năng lực học sinh trung học cơ sở môn Lịch sử và Địa lí trong Chương trình giáo dục 
phổ thông 2018; 
− Lựa chọn, xây dựng các chiến lược dạy học, giáo dục hiệu quả phù hợp với học sinh 
trung học cơ sở. 
Số tiết mô đun: 40 tiết (gồm 16 tiết lí thuyết và 24 tiết thực hành) 
Tài liệu đọc trong mô đun được xây dựng theo định hướng tổ chức hoạt động bồi dưỡng 
kết hợp (trực tuyến và trực tiếp), cụ thể: 
− Giai đoạn trực tuyến 1: 5 ngày 
− Giai đoạn trực tiếp: 3 ngày; 
− Giai đoạn trực tuyến 2: 7 ngày. 
Để đạt được hiệu quả bồi dưỡng, người học cần phải tham gia đầy đủ các hoạt động 
dạy học trực tuyến và trực tiếp. Đồng thời, phải tự tăng cường khả năng tự học, tư nghiên 
cứu, tự trao đổi thảo luận với đồng nghiệp để hoàn thành các nhiệm vụ được giao. Tự đánh 
giá được sự phát triển của năng lực bản thân về nghiệp vụ trước và sau khi tham gia bồi 
dưỡng theo nội dung mô đun. 
Mô đun 2 “Sử dụng phương pháp dạy học và giáo dục phát triển phẩm chất, năng lực 
học sinh trung học cơ sở môn Lịch sử và Địa lí” được tiến hành bồi dưỡng bằng hình thức 
bồi dưỡng từ xa với mô thức hiện đại. Hi vọng thầy cô sẽ có thể được trải nghiệm một mô 
đun học thật lí thú với nhiều cảm xúc và ấn tượng tích cực. 
8 
2. YÊU CẦU CẦN ĐẠT CỦA MÔ ĐUN 
− Phân tích được những vấn đề chung về PP, KTDH và giáo dục phát triển PC, NL 
học sinh trung học cơ sở. 
− Lựa chọn, sử dụng được các PP, KTDH, giáo dục phù hợp nhằm phát triển PC, NL 
học sinh trong môn Lịch sử và Địa lí trong Chương trình giáo dục phổ thông 2018; 
− Lựa chọn, xây dựng được các chiến lược dạy học, giáo dục hiệu quả phù hợp với đối 
tượng học sinh trung học cơ sở. 
− Hỗ trợ đồng nghiệp phát triển về kiến thức, kĩ năng và kinh nghiệm vận dụng các 
PP, KTDH và giáo dục theo hướng phát triển PC, NL học sinh ở trường trung học cơ sở. 
3. NỘI DUNG CHÍNH 
− Tìm hiểu các xu hướng hiện đại về PP, KTDH và giáo dục nhằm phát triển PC, NL 
học sinh trung học cơ sở. 
− Lựa chọn, sử dụng các PP, KTDH phù hợp nhằm phát triển PC, NL học sinh trong 
môn Lịch sử và Địa lí trong Chương trình giáo dục phổ thông 2018; 
− Lựa chọn, xây dựng các chiến lược dạy học, giáo dục hiệu quả phù hợp với đối tượng 
học sinh trung học cơ sở. 
4. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG 
4.1. Kế hoạch hoạt động bồi dưỡng qua mạng 
4.1.1. Kế hoạch hoạt động bồi dưỡng qua mạng (5 ngày) 
KẾ HOẠCH BỒI DƯỠNG QUA MẠNG 
(căn cứ theo Phụ lục 1-TL1, Công văn số 214/CV-ETEP ngày 23 tháng 06 năm 2020) 
Mô đun 2: SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC VÀ GIÁO DỤC PHÁT TRIỂN 
PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC HỌC SINH THCS MÔN LỊCH SỬ VÀ ĐỊA LÍ 
(theo Quyết định số 4660/QĐ-BGDĐT ngày 04 tháng 12 năm 2019) 
Hình thức và thời lượng: 5 ngày, từ xa qua mạng 
Môn học: Lịch sử và Địa lí 
KỊCH BẢN SƯ PHẠM BÀI GIẢNG QUA MẠNG 
A. GIAI ĐOẠN 1: CHUẨN BỊ 
I. Phần giới thiệu 
Xem video giới thiệu về mô đun 2. 
II. Nhiệm vụ học tập của học viên 
Học viên thực hiện các nhiệm vụ học tập chính trong khoá bồi dưỡng như sau: 
Nhiệm vụ 1. Xem video. 
9 
Nghiên cứu thêm tài liệu đọc, và Infographic (tuỳ chọn). 
Nhiệm vụ 2. Thực hiện bài tập trong quá trình học và sau khi học với mỗi nội dung; 
làm bài kiểm tra cuối mỗi giai đoạn (tuỳ chọn) và cuối khoá (bắt buộc). 
Nhiệm vụ 3. Phản hồi, đánh giá về nội dung và hình thức học tập. 
III. Yêu cầu cần đạt của mô đun 
Học viên sau khi hoàn thành khoá bồi dưỡng cần đạt những yêu cầu sau: 
Yêu cầu 1: Phân tích được những vấn đề chung về phương pháp, kĩ thuật dạy học và 
giáo dục phát triển phẩm chất, năng lực học sinh THCS. 
Yêu cầu 2: Lựa chọn, sử dụng được các phương pháp, kĩ thuật dạy học phù hợp ở cấp 
học THCS nhằm phát triển phẩm chất, năng lực học sinh trong môn Lịch sử và Địa lí trong 
Chương trình GDPT 2018. 
Yêu cầu 3: Lựa chọn, xây dựng được các chiến lược dạy học hiệu quả phù hợp với 
đối tượng học sinh THCS trong môn Lịch sử và Địa lí. 
Yêu cầu 4: Hỗ trợ đồng nghiệp phát triển về kiến thức, kĩ năng và kinh nghiệm vận 
dụng phương pháp, kĩ thuật dạy học và giáo dục phát triển phẩm chất, năng lực học sinh 
ở trường THCS. 
IV. Ôn bài trước (Mô đun 1) 
- Nghiên cứu lại nội dung mô đun 1, tập trung vào các nội dung: đặc điểm, mục tiêu, 
yêu cầu cần đạt về phẩm chất và năng lực, mối quan hệ giữa 6 thành phần năng lực và 2 
mạch nội dung với 4 nội dung chung của môn Lịch sử và Địa lí, định hướng về phương 
pháp giáo dục trong chương trình môn Lịch sử và Địa lí. 
- Trả lời trắc nghiệm khách quan - khảo sát biểu hiện năng lực ban đầu của học viên 
về PP, KTDH phát triển phẩm chất, năng lực. 
Sử dụng 10 câu hỏi (tỉ lệ 3-4-3 theo 3 nội dung) nhiều lựa chọn trong ngân hàng câu 
hỏi trắc nghiệm). 
B. GIAI ĐOẠN 2: HỌC TẬP, THỰC HÀNH 
Nội dung 1: Những vấn đề chung về phương pháp dạy học và giáo dục 
phát triển phẩm chất, năng lực 
1. Hướng dẫn nội dung 1: 
Hoạt động 1: 
a) Tên hoạt động: Khởi động 
Mô tả: Tìm hiểu về phẩm chất, năng lực trong chương trình GDPT 2018. 
b) Yêu cầu cần đạt: 
10 
- Trình bày được các phẩm chất chủ yếu và năng lực cốt lõi trong chương trình GDPT 
2018. 
- Chỉ ra được phẩm chất chủ yếu và năng lực cốt lõi trong những tình huống cụ thể. 
c) Nhiệm vụ của người học (qua mạng) 
- Xem tài liệu đọc về phẩm chất, năng lực trong chương trình GDPT 2018. 
- Đọc 6 tình huống và trả lời câu hỏi: Tình huống đề cập đến phẩm chất hay năng lực 
nào được quy định trong chương trình GDPT 2018? 
d) Giám sát/Phản hồi/ Đánh giá 
- Giám sát: mức độ hoàn thành nhiệm vụ. 
- Phản hồi: mức độ hoàn thành theo yêu cầu của hoạt động 1. 
- Đánh giá: đạt 80% câu hỏi. 
e) Tài liệu/học liệu phục vụ hoạt động 1 
- Tài liệu đọc, nội dung 1, mục 1.1.1. 
- Bài tập tình huống. 
- Trả lời câu hỏi trắc nghiệm [dạng nghe]. 
Hoạt động 2: 
a)Tên hoạt động: Thử tài 
Mô tả: Tìm hiểu các yếu tố ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển phẩm chất, 
năng lực. 
b) Yêu cầu cần đạt: 
- Xác định được các yếu tố ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển phẩm chất, 
năng lực. 
- Phân tích được vai trò của các yếu tố ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển 
phẩm chất, năng lực. 
c) Nhiệm vụ của người học 
- Nghiên cứu tài liệu đọc, nội dung 1, mục 1.1.2, về các yếu tố ảnh hưởng đến sự hình 
thành và phát triển phẩm chất, năng lực. 
- Xác định yếu tố chủ yếu ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển phẩm chất, năng 
lực thông qua các hình ảnh, và phân tích được vai trò của từng yếu tố. 
d) Giám sát/Phản hồi/ Đánh giá 
- Giám sát: mức độ hoàn thành nhiệm vụ. 
- Phản hồi: mức độ hoàn thành theo yêu cầu của hoạt động 2. 
11 
- Đánh giá: đạt 75% câu hỏi. 
e) Tài liệu/học liệu phục vụ hoạt động 2 
- Tài liệu đọc, nội dung 1, mục 1.1.2. 
- Hình ảnh phục vụ bài tập. 
Hoạt động 3: 
a) Tên hoạt động: Khám phá 
Mô tả: Tìm hiểu về các nguyên tắc dạy học phát triển phẩm chất, năng lực. 
b) Yêu cầu cần đạt: 
- Xác định được các nguyên tắc dạy học phát triển phẩm chất, năng lực. 
- Phân tích được yêu cầu của các nguyên tắc dạy học phát triển phẩm chất, năng lực. 
c) Nhiệm vụ của người học 
- Xem infographic về các nguyên tắc dạy học phát triển phẩm chất, năng lực. 
- Đọc tài liệu đọc, nội dung 1, mục 1.1.3 về các nguyên tắc dạy học phát triển phẩm 
chất, năng lực. 
- Trả lời câu hỏi trắc nghiệm ở cuối hoạt động. 
d) Giám sát/Phản hồi/ Đánh giá 
- Giám sát: mức độ hoàn thành nhiệm vụ. 
- Phản hồi: mức độ hoàn thành theo yêu cầu của hoạt động 3. 
- Đánh giá: đạt 80% câu hỏi trắc nghiệm. 
e) Tài liệu/học liệu phục vụ hoạt động 3 
- Infographic. 
- Tài liệu đọc, nội dung 1, mục 1.1.3. 
- Câu hỏi trắc nghiệm. 
Hoạt động 4: 
a)Tên hoạt động: Điền khuyết 
Mô tả: Tìm hiểu xu hướng hiện đại về phương pháp dạy học phát triển phẩm chất, 
năng lực. 
b) Yêu cầu cần đạt: 
Phân tích được xu hướng hiện đại về phương pháp dạy học phát triển phẩm chất, 
năng lực. 
c) Nhiệm vụ của người học 
12 
- Xem tài liệu đọc, nội dung 1, mục 1.2.3, về xu hướng hiện đại về phương pháp dạy 
học phát triển phẩm chất, năng lực. 
- Trả lời câu hỏi TN. 
d) Giám sát/Phản hồi/ Đánh giá 
- Giám sát: mức độ hoàn thành nhiệm vụ. 
- Phản hồi: mức độ hoàn thành theo yêu cầu của hoạt động 4. 
- Đánh giá: đạt 80% câu hỏi trắc nghiệm. 
e) Tài liệu/học liệu phục vụ hoạt động 4 
- Tài liệu đọc, nội dung 1, mục 1.2.3. 
- Câu hỏi trắc nghiệm. 
Hoạt động 5: 
a)Tên hoạt động: Nghiên cứu 
Mô tả: Tìm hiểu một số PPDH phát triển phẩm chất, năng lực theo xu hướng hiện đại. 
b) Yêu cầu cần đạt: 
Xác định được một số PPDH phát triển phẩm chất, năng lực theo xu hướng hiện đại. 
c) Nhiệm vụ của người học 
- Xem tài liệu đọc, nội dung 1, mục 1.2.3, về một số phương pháp, kĩ thuật dạy học 
phát triển phẩm chất, năng lực theo xu hướng hiện đại. 
- Xem infographic. 
- Trả lời câu hỏi trắc nghiệm [dạng trò chơi] 
d) Giám sát/Phản hồi/ Đánh giá 
- Giám sát: mức độ hoàn thành nhiệm vụ. 
- Phản hồi: mức độ hoàn thành theo yêu cầu của hoạt động 5. 
- Đánh giá: đạt 75% câu hỏi trắc nghiệm. 
e) Tài liệu/học liệu phục vụ hoạt động 5 
- Tài liệu đọc, nội dung 1, mục 1.2.3. 
- Câu hỏi trắc nghiệm. 
2. Đánh giá /phản hồi chủ đề 1 
- Xem và hoàn thành các hoạt động: 1, 2, 3, 4, 5. 
- Thực hiện kiểm tra cuối chủ đề 1: câu hỏi tự luận số 2, 3 trong tài liệu đọc – nội 
dung 1. 
13 
Nội dung 2: Các phương pháp dạy học phát triển phẩm chất, năng lực học sinh 
trong môn Lịch sử và Địa lí ở THCS 
1. Hướng dẫn chủ đề 2: 
Hoạt động 6: 
a) Tên hoạt động: Nhận diện 
Mô tả: Tìm hiểu định hướng chung về PP, KTDH phát triển phẩm chất, năng lực cho 
HS trong môn Lịch sử và Địa lí ở THCS. 
b) Yêu cầu cần đạt: 
- Trình bày được định hướng chung về PP, KTDH phát triển phẩm chất, năng lực cho 
HS trong môn Lịch sử và Địa lí ở THCS. 
- Nhận diện các PP, KTDH phát triển phẩm chất, năng lực trong môn Lịch sử và Địa 
lí ở THCS. 
c) Nhiệm vụ của người học (qua mạng) 
- Xem video chuyên gia và trả lời 5 câu hỏi trắc nghiệm. 
- Xem infographic và đọc tài liệu đọc, nội dung 2, mục 2.1, về đặc điểm – vị trí – mục 
tiêu của môn Lịch sử và Địa lí, mối quan hệ giữa 6 thành phần năng lực và 2 mạch nội 
dung chính, các PP, KTDH phát triển phẩm chất, năng lực trong môn Lịch sử và Địa lí ở 
THCS. 
d) Giám sát/Phản hồi/ Đánh giá 
- Giám sát: mức độ hoàn thành nhiệm vụ. 
- Phản hồi: mức độ hoàn thành theo yêu cầu của hoạt động 6. 
- Đánh giá: đạt 80% câu hỏi trắc nghiệm. 
e) Tài liệu/học liệu phục vụ hoạt động 6 
- Video chuyên gia. 
- Infographic. 
- Tài liệu đọc, nội dung 2, mục 2.1. (2.1.1; 2.1.2 và 2.1.4). 
Hoạt động 7: 
a) Tên hoạt động: Ghép đôi 
Mô tả: Tìm hiểu một số PP, KTDH phát triển phẩm chất, năng lực cho học sinh trong 
môn Lịch sử và Địa lí ở THCS. 
b) Yêu cầu cần đạt: 
- Xác định được bản chất, định hướng sử dụng một số PP, KTDH phát triển phẩm 
chất, năng lực học sinh trong môn Lịch sử và Địa lí ở THCS. 
14 
- Trình bày được quy trình thực hiện một số PP, KTDH phát triển phẩm chất, năng 
lực HS trong môn Lịch sử và Địa lí ở THCS. 
c) Nhiệm vụ của người học (qua mạng) 
- Xem infographic và tài liệu đọc, nội dung 2, mục 2.2, về một số PP, KTDH phát 
triển phẩm chất, năng lực HS trong môn Lịch sử và Địa lí ở THCS. 
- Trả lời câu hỏi trắc nghiệm. 
d) Giám sát/Phản hồi/ Đánh giá 
- Giám sát: mức độ hoàn thành nhiệm vụ. 
- Phản hồi: mức độ hoàn thành theo yêu cầu của hoạt động 7. 
- Đánh giá: đạt 80% câu hỏi trắc nghiệm. 
e) Tài liệu/học liệu phục vụ hoạt động 
- Tài liệu đọc, nội dung 2, mục 2.2. 
- Câu hỏi trắc nghiệm. 
Nội dung 3: Lựa chọn, sử dụng phương pháp và kĩ thuật dạy học chủ đề 
trong môn Lịch sử và Địa lí ở trường THCS 
1. Tiến trình học tập nội dung 3: 
Hoạt động 8: Kết nối 
a) Tên hoạt động: 
Mô tả: Tìm hiểu yêu cầu chung của việc lựa chọn, xây dựng các chiến lược dạy học 
hiệu quả phù hợp với đối tượng học sinh THCS trong môn Lịch sử và Địa lí. 
b) Yêu cầu cần đạt: 
- Xác định được các yêu cầu chung của việc lựa chọn, xây dựng được các chiến lược 
dạy học hiệu quả phù hợp với đối tượng học sinh THCS trong môn Lịch sử và Địa lí. 
- Phân tích được một số yêu cầu chung của việc lựa chọn, xây dựng được các chiến 
lược dạy học hiệu quả phù hợp với đối tượng học sinh THCS trong môn Lịch sử và Địa lí. 
c) Nhiệm vụ của người học (qua mạng) 
- Xem video clip chuyên gia trao đổi về chuyên môn. 
- Xem tài liệu đọc, nội dung 3, mục 3.1, về chiến lược dạy học một chủ đề trong môn 
Lịch sử và Địa lí. 
d) Giám sát/Phản hồi/ Đánh giá 
- Giám sát: mức độ hoàn thành nhiệm vụ. 
- Phản hồi: mức độ hoàn thành theo yêu cầu của hoạt động 10. 
15 
- Đánh giá: hoàn thành yêu cầu xem video, trả lời câu hỏi định hướng theo track của clip. 
e) Tài liệu/học liệu phục vụ hoạt động 8 
- Video clip chuyên gia trao đổi về chuyên môn. 
- Tài liệu đọc, nội dung 3, mục 3.1. 
- Chương trình giáo dục phổ thông môn Lịch sử và Địa lí (Ban hành kèm theo Thông 
tư số 32/2018/TT-BGDĐT ngày 26 tháng 12 năm 2018 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và 
Đào tạo). 
Hoạt động 9: 
a) Tên hoạt động: Trải nghiệm 
Mô tả: Tìm hiểu cơ sở, quy trình lựa chọn sử dụng PP, KTDH một chủ đề trong môn 
Lịch sử và Địa lí ở THCS. 
b) Yêu cầu cần đạt: 
- Xác định được cơ sở lựa chọn, sử dụng PP, KTDH của một chủ đề trong môn Lịch 
sử và Địa lí ở THCS. 
- Phân tích được một số cơ sở lựa chọn, sử dụng PP, KTDH trong môn Lịch sử và 
Địa lí ở THCS. 
- Xác định được quy trình lựa chọn, sử dụng PP, KTDH cho một bài học. 
c) Nhiệm vụ của người học: 
- Xem video sinh hoạt chuyên môn hoặc clip chuyên gia trao đổi về chuyên môn. 
- Xem kế hoạch tổ chức hoạt động dạy học minh hoạ. 
- Xem tài liệu đọc, nội dung 3, mục 3.2, và 3.3 về cơ sở, quy trình lựa chọn, sử dụng 
PP, KTDH một chủ đề trong môn Lịch sử và Địa lí và trả lời câu hỏi: Hãy cho biết trong 
các cơ sở lựa chọn, sử dụng PP, KTDH trong môn Lịch sử và Địa lí ở THCS thì cơ sở 
nào là quan trọng nhất? Vì sao? 
- Trả lời các câu hỏi trắc nghiệm 
d) Giám sát/Phản hồi/ Đánh giá 
- Giám sát: mức độ hoàn thành nhiệm vụ. 
- Phản hồi: mức độ hoàn thành theo yêu cầu của hoạt động 9. 
- Đánh giá: hoàn thành yêu cầu xem video, kế hoạch tổ chức hoạt động dạy học minh 
hoạ, tài liệu đọc và trả lời câu hỏi. 
e) Tài liệu/học liệu phục vụ hoạt động 9 
- Video sinh hoạt chuyên môn 1 hoặc video chuyên gia trao đổi về chuyên môn. 
- Tài liệu đọc, nội dung 3, mục 3.2. 
16 
- Chương trình giáo dục phổ thông môn Lịch sử và Địa lí (Ban hành kèm theo Thông 
tư số 32/2018/TT-BGDĐT ngày 26 tháng 12 năm 2018 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và 
Đào tạo). 
Hoạt động 10: 
a) Tên hoạt động: Suy ngẫm 
Mô tả: Tìm hiểu về cơ sở đánh giá việc lựa chọn, sử dụng PP, KTDH cho một chủ đề 
trong môn Lịch sử và Địa lí ở THCS. 
b) Yêu cầu cần đạt: 
Xác định các tiêu chí đánh giá việc lựa chọn, sử dụng PP, KTDH của một chủ đề 
trong môn Lịch sử và Địa lí ở THCS. 
c) Nhiệm vụ của người học (qua mạng): 
- Xem tài liệu đọc, nội dung 3, mục 3.4 về cơ sở đánh giá việc lựa chọn, sử dụng PP, 
KTDH cho một chủ đề trong môn Lịch sử và Địa lí ở THCS. 
d) Giám sát/Phản hồi/ Đánh giá 
- Giám sát: mức độ hoàn thành nhiệm vụ. 
- Phản hồi: mức độ hoàn thành theo yêu cầu của hoạt động 10. 
- Đánh giá: hoàn thành nhiệm vụ xem tài liệu đọc. 
e) Tài liệu/học liệu phục vụ hoạt động 10 
- Công văn số 5555/BGDĐT-GDTrH, ngày 08/10/2014, về việc hướng dẫn sinh hoạt 
chuyên môn về đổi mới PPDH và kiểm tra, đánh giá; tổ chức và quản lí các hoạt động 
chuyên môn của trường trung học/trung tâm giáo dục thường xuyên qua mạng. 
- Tài liệu đọc, nội dung 3, mục 3.4. 
Hoạt động 11: 
a) Tên hoạt động: Đánh giá 
Mô tả: Thực hành đánh giá việc lựa chọn, sử dụng PP, KTDH cho một chủ đề trong 
môn Lịch sử và Địa lí ở THCS. 
b) Yêu cầu cần đạt: 
Đánh giá được sự phù hợp của việc lựa chọn, sử dụng PP, KTDH cho một chủ đề 
trong môn Lịch sử và Địa lí ở THCS. 
c) Nhiệm vụ của người học (qua mạng) 
- Nghiên cứu chuỗi hoạt động học của một chủ đề trong môn Lịch sử và Địa lí ở 
THCS được minh hoạ 
- Xem video một hoạt động dạy học trong môn Lịch sử và Địa lí ở THCS có sử dụng 
PP, KTDH (dựa trên chuỗi hoạt động học trên). 
17 
- Trả lời câu hỏi đề đánh giá việc lựa chọn và sử dụng các PP, KTDH của GV trong 
video minh hoạ: 
Câu 1. GV sử dụng PP, KTDH trong video minh hoạ có phù hợp không? Vì sao? 
Câu 2. Phân tích ưu điểm và hạn chế của việc lựa chọn và sử dụng PP, KTDH trong 
hoạt động dạy học GV thực hiện trong video minh hoạ. 
d) Giám sát/Phản hồi/ Đánh giá 
- Giám sát: mức độ hoàn thành nhiệm vụ. 
- Phản hồi: mức độ hoàn thành theo yêu cầu của hoạt động 11. 
- Đánh giá: hoàn thành nhiệm vụ xem video, nghiên cứu kế hoạch tổ chức hoạt động 
dạy học và trả lời câu hỏi. 
e) Tài liệu/học liệu phục vụ hoạt động 11 
- Công văn số 5555/BGDĐT-GDTrH, ngày 08/10/2014, về việc hướng dẫn sinh hoạt 
chuyên môn về đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra, đánh giá; tổ chức và quản lí 
các hoạt động chuyên môn của trường trung học/trung tâm giáo dục thường xuyên qua 
mạng. 
- Khung minh hoạ chuỗi hoạt động học của một chủ đề trong môn Lịch sử và Địa lí 
ở THCS 
- Tài liệu đọc, nội dung 3, mục 3.4. 
Nội dung 4: Xây dựng kế hoạch hướng dẫn đồng nghiệp 
1. Tiến trình học tập nội dung 4: 
Hoạt động 12: 
a) Tên hoạt động: Hỗ trợ 
Mô tả: Xây dựng dự thảo kế hoạch bồi dưỡng đại trà cho đồng nghiệp tại trường và 
địa phương. 
b) Yêu cầu cần đạt: 
- Phân tích được thuận lợi, khó khăn của đồng nghiệp tại trường và địa phương. 
- Xây dựng được kế hoạch bồi dưỡng đại trà cho đồng nghiệp tại trường và địa phương. 
c) Nhiệm vụ của người học 
- Thảo luận và chia sẻ trên diễn đàn: 
Câu 1. Những thuận lợi và khó khăn khi hỗ trợ đồng nghiệp tại trường và địa phương. 
Câu 2. Các đề xuất để hoạt động hỗ trợ đồng nghiệp tại trường và địa phương đạt 
hiệu quả. 
- Xem gợi ý khung kế hoạch hỗ trợ đồng nghiệp (phụ lục 3 – CV 87). 
18 
- Xây dựng dự thảo kế hoạch hỗ trợ đồng nghiệp dựa trên tình hình thực tiễn ở địa phương. 
d) Giám sát/Phản hồi/ Đánh giá 
- Giám sát: mức độ hoàn thành nhiệm vụ. 
- Phản hồi: mức độ hoàn thành theo yêu cầu của hoạt động 12. 
- Đánh giá: hoàn thành và nộp sản phẩm lên hệ thống. 
e) Tài liệu/học liệu phục vụ hoạt động 12 
- Phụ lục 3 – Công văn số 87. 
- Khung phân tích nhu cầu (tuỳ chọn/nếu có). 
- Khung kế hoạch hỗ trợ đồng nghiệp (tuỳ chọn/nếu có). 
2. Đánh giá /phản hồi nội dung 4 
- Nộp sản phẩm cá nhân của hoạt động: 12. 
C. GIAI ĐOẠN 3. PHẢN HỒI, ĐÁNH GIÁ 
Bài tập cuối khóa: 
Bài tập 1: Lựa chọn, sử dụng PP và KTDH của một chủ đề trong môn Lịch sử 
và Địa lí ở THCS. 
- Hướng dẫn làm bài tập: 
+ Lựa chọn một chủ đề trong chương trình GDPT 2018 - môn Lịch sử và Địa lí. 
+ Lựa chọn, sử dụng PP, KTDH theo quy trình đã tìm hiểu. 
+ Thể hiện việc lựa chọn, sử dụng, PP, KTDH thông qua chuỗi hoạt động học. 
+ Tự đánh giá và đánh giá chéo cho đồng nghiệp bằng cách nhận xét và sử dụng tiêu 
chí trong Công văn số 5555/BGDĐT-GDTrH. 
- Hướng dẫn chấm bài tập: 
+ Sử dụng tiêu chí đánh giá việc lựa chọn, sử dụng PP, KTDH của một chủ đề trong 
môn Lịch sử và Địa lí ở THCS dựa trên Công văn số 5555/BGDĐT-GDTrH. 
- Công cụ nộp bài tập: Chức năng nộp file lên hệ thống (HV có thể nộp nhiều lần và 
không xoá phiên bản cũ). Cho phép GVSPCC đánh giá, nhận xét. 
Bài tập 2: Xây dựng kế hoạch hỗ trợ đồng nghiệp phát triển về việc vận dụng 
các PP, KTDH theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực HS trong môn Lịch sử 
và Địa lí ở THCS. 
- Hướng dẫn làm bài tập: 
+ Phân tích thuận lợi, khó khăn của đồng nghiệp tại trường và địa phương về việc 
vận dụng các PP, KTDH theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực HS trong môn Lịch 
sử và Địa lí ở THCS. 
19 
+ Phân tích những thuận lợi, khó khăn với vai trò là GVPT cốt cán khi hỗ trợ đồng 
nghiệp. 
+ Xây dựng dự thảo kế hoạch hỗ trợ đồng nghiệp dựa trên kết quả đã phân tích. 
- Hướng dẫn chấm bài tập: Đạt nếu hoàn thành sản phẩm và nộp lên hệ thống. 
- Công cụ nộp bài tập: Chức năng nộp file lên hệ thống (HV có thể nộp nhiều lần và 
không xoá phiên bản cũ). Cho phép GVSPCC đánh giá, nhận xét. 
D. TÀI LIỆU THAM KHẢO 
- Tài liệu đọc mô đun 2. 
- Công văn số 5555/BGDĐT-GDTrH, ngày 08/10/2014, về việc hướng dẫn sinh hoạt 
chuyên môn về đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra, đánh giá; tổ chức và quản lí 
các hoạt động chuyên môn của trường trung học/trung tâm giáo dục thường xuyên qua 
mạng 
- Chương trình giáo dục phổ thông 2018 - môn Lịch sử và Địa lí (Ban hành kèm theo 
Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT ngày 26 tháng 12 năm 2018 của Bộ trưởng Bộ Giáo 
dục và Đào tạo). 
4.1.2. Kế hoạch hoạt động bồi dưỡng qua mạng (7 ngày) 
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM 
 THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 
KẾ HOẠCH BỒI DƯỠNG QUA MẠNG 
SAU TẬP HUẤN TRỰC TIẾP 
Mô đun 2: SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC VÀ GIÁO DỤC PHÁT TRIỂN 
PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC HỌC SINH THCS MÔN LỊCH SỬ VÀ ĐỊA LÍ 
(theo Quyết định số 4660/QĐ-BGDĐT ngày 04 tháng 12 năm 2019) 
Hình thức và thời lượng: 7 ngày, từ xa qua mạng 
Môn học: Lịch sử và Địa lí 
Thời gian Tên hoạt động Mô tả 
Học liệu/ 
công cụ 
Ngày 1 đến ngày 2: Tự kiểm tra 
- Kiểm tra tất cả các hoạt động theo chuỗi hệ thống của kịch bản sư phạm trực tuyến. 
- Thực hiện đủ các yêu cầu của các hoạt động theo chuỗi hệ thống của kịch bản sư phạm trực tuyến. 
- Kiểm tra và hoàn thiện các phiếu giao nhiệm vụ. 
- Xác định và kiểm tra các sản phẩm chính thức của mô đun 2 cần có cho hoạt động