Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp phát triển sức nhanh cho học sinh lớp 8 Trường THCS Nguyễn Du

 ĐẶT VẤN ĐỀ:	
 - Trong mọi hoạt động hàng ngày của con người, sức nhanh được thể hiện thường xuyên trong các hoạt động. Do sự phong phú và đa dạng về hoạt động thể lực của con người, việc phát triển sức nhanh là rất cần thiết.
	- Những phản xạ, phản ứng vận động được phát triển thỏa mãn với những hoạt động riêng biệt. Thông qua những loại hình, bài tập nhất định để rèn luyện từng tố chất nhanh, với ý nghĩa đó mỗi con người bình thừơng đều cần có khả năng này.
 - Việc phát triển sức nhanh cho lứa tuổi học sinh THCS là rất cần thiết và mang tính chuyên biệt; nó dựa vào khả năng của từng học sinh về việc luyện tập những phản ứng vận động, về sức nhanh của từng động tác và kể cả tần số động tác nhằm hoàn thiện sức nhanh tổng thể cho mỗi em học sinh. 
	- Dựa trên vấn đề sức khỏe, vấn đề tâm sinh lý và lứa tuổi của các em mà chúng ta đưa ra những phương pháp tập luyện phù hợp để phát triển sức nhanh cho từng đối tượng học sinh.
 - Nhìn thấy được những điểm mạnh, điểm yếu của trường và địa phương ở đây hiện nay, để góp một phần công sức cho nhà trường và địa phương nhằm theo kịp xu hướng đổi mới giáo dục hiện nay đang đặt ra cho giáo viên giáo dục thể chất ở trường, đòi hỏi phải làm sao để dạy tốt môn thể dục nói chung và tập luyện thể dục thể thao đặc biệt là nội dung chạy nhanh nói riêng. Vì thế tôi mạnh dạng viết sáng kiến này: “ Một số giải pháp phát triển sức nhanh cho học sinh lớp 8 Trường THCS Nguyễn Du ” nhằm góp phần phát triển tố chất thể lực và phát triển sức nhanh cho học sinh của trường. 
II. NỘI DUNG:
1. Thực trạng của vấn đề:
Thuận lợi.
* Đối với học sinh:
 - Nhiều học sinh chăm, ngoan, thực hiện tốt các yêu cầu của giáo viên đề ra.
 - Các em rất hứng thú khi học các động tác mới.
 - Trong mỗi lớp học có học sinh khá giỏi nên tiếp thu rất nhanh, có thể phụ giáo viên giúp các bạn học yếu hơn.
* Đối với giáo viên
 - Giáo viên trong trường hòa đồng, luôn giúp đỡ nhau trong giảng dạy cũng như cuộc sống hằng ngày. 
 - Có trình độ chuyên môn của giáo viên đạt chuẩn.
 - Đồng nghiệp trong trường có lối sống lành mạnh, năng động, sáng tạo trong công việc.
* Đối với nhà trường
 - Có sự quan tâm của ban giám hiệu trường và tổ chuyên môn. 
 - Ban giám hiệu trường tạo mọi điều kiện cho giáo viên thực hiện việc giảng dạy để hoàn thành tốt nhiệm vụ.
- Cơ sở vật chất tương đối đầy đủ cho việc giảng dạy của giáo viên.
 - Phụ huynh học sinh có quan tâm đến việc học của con em mình.
Khó khăn:
 * Đối với học sinh
 - Bên cạnh những em chăm ngoan còn có một vai em lại không quan tâm đến việc học.
 - Còn nhiều em học sinh ý thức học còn hạn chế, ham chơi.
 - Các em ở lứa tuổi này còn nhỏ nên việc tiếp thu động tác còn gặp nhiều khó khăn.
 * Đối với giáo viên
 - Giáo viên dạy Thể dục chưa có nhiều kinh nghiệm trong việc giảng dạy, còn thụ động trong quá trình quản lý lớp.
 - Một vài giáo viên chủ nhiệm chưa quan tâm nhiều tới việc tập thể dục của các em học sinh. 
 * Đối với nhà trường
 - Cơ sở vật chất nhà trường tuy tương đối đầy đủ nhưng có một vài dụng cụ hư hỏng hoặc không còn sử dụng được.
2. Một số giải pháp của sáng kiến.
	a. Giải pháp 1: Phát triển phản ứng vận động.
	 - Phát triển phản ứng vận động đơn giản là sự đáp lại tín hiệu đã biết trước nhưng xuất hiện một cách bất ngờ bằng những động tác đã biết trước, ví dụ như trong đá cầu phản xạ đỡ cầu khi đối phương giao cầu; phản xạ đối với tiếng súng phát lệnh, còi, cờ hiệu Phương pháp chủ yếu ở đây là phản ứng lặp lại thật nhanh đối với các tín hiệu xuất hiện đột ngột hoặc đối với sự biến đổi bất ngờ của hoàn cảnh xung quanh.
	- Ví dụ: Lặp lại nhiều lần xuất phát thấp trong chạy, thay đổi hướng vận động theo tín hiệu, hình thành cảm giác tốc độ. Học sinh cố gắn phản ứng lại tín hiệu với tốc độ lớn nhất và thực hiện các động tác. Sau mỗi lần tập giáo viên báo thời gian; thực hiện như vậy nhưng học sinh tự đánh giá thời gian sau đó giáo viên báo thời gian thực tế và so sánh. Tập nhiều lần như vậy sẽ hình thành được cảm giác tốc độ chính xác.
	- Trong nhà trường phổ thông việc sử dụng rộng rãi các trò chơi vận động, các môn bóng có ý nghĩa rất lớn trong việc nâng cao phản ứng vận động.
	 - Phát triển phản ứng vận động phức tạp: là loại phản ứng đối với vật di động hoặc lựa chọn, ví dụ như môn đá cầu thể hiện ở sự nhanh nhẹn qua lại để đón đỡ cầu của đối phương.
	- Phản ứng với các vật di động thường gặp trong các môn bóng và các môn đối kháng cá nhân. Trong trường hợp này đòi hỏi người tập phải nhận biết đối tượng nhanh, đánh giá nhanh phương hướng của vật di động, chọn kế hoạch hành động, thực hiện kế hoạch đó với thời gian ngắn nhất.
	- Ở bài tập này, phương pháp chủ yếu là tăng tốc độ di chuyển của đối tượng (vật di động), tăng sự đột ngột của đối tượng, rút ngắn cự ly, thu hẹp hình dạng của đối tượng. Những trò chơi với bóng rất thích hợp cho việc phát triển phản ứng loại này.
	- Phản ứng lựa chọn gắn liền với việc phải lựa chọn một hành động cần thiết trong số các hành động có thể xảy ra để đáp lại một cách thích hợp với sự thay đổi của tình huống. Phương pháp chủ yếu là bảo đảm nguyên tắc từ đơn giản đến phức tạp, tăng dần mức độ phức tạp tình huống có thể xảy ra, phát triển khả năng phán đoán hành động của đối phương. Các loại trò chơi vận động, trò chơi linh hoạt, các môn bóng có ý nghĩa rất lơn đối với việc phát triển phản ứng lựa chọn. 
	b. Giải pháp 2: Phát triển sức nhanh động tác.
	- Đối với bài tập này chủ yếu là thực hiện nhanh nhất một động tác riêng lẽ nào đó trong một hành động hoàn chỉnh phức tạp.
	Ví dụ: Đặt chân giậm nhảy nhanh trong toàn bộ hành động giậm nhảy, ra sức cuối cùng trong ném bóng hoặc trong nội dung đẩy tạ
	- Tốc độ tối đa mà con người có thể đạt được trong một động tác nào đó không chỉ phụ thuộc vào sự phát triển sức nhanh nói chung, mà còn phụ thuộc vào các yếu tố khác như sức mạnh của cơ bắp, mềm dẻo, khả năng tiếp thu kĩ thuật Do đó việc giáo dục sức nhanh động tác cần kết hợp với việc giáo dục các tố chất khác và việc hoàn thiện kĩ thuật. 
 - Phương tiện để phát triển sức nhanh động tác là sử dụng các bài tập có thể thưc hiện với tốc độ tối đa, yêu cầu chung ở đây là:
	+ Kỹ thuật sao cho cơ thể thực hiện với tốc độ giới hạn, tức là phải nắm xứng kỹ thuật, kỹ thuật phải đơn giản và thường sử dụng cho các bài tập không có chu kỳ.
	+ Người học cần nắm vững các bài tập tốc dộ để khi thực hiện thì nỗ lực ý chí chủ yếu không phải tập trung vào cách thực hiện động tác mà vào tốc độ động tác.
	+ Cự ly đảm bảo sao cho đến cuối lúc thực hiện động tác, tốc độ không bị giảm do mệt mỏi.
	+ Phát triển sức mạnh- tốc độ, mạnh- bột phát.
	 - Phương pháp chủ yếu ở đây là lặp lại, lặp lại tăng tiến, biến đổi các phương pháp trên phải tuân theo một xu hướng cơ bản là cố gắng vượt tốc độ lớn nhất của bản thân trong các buổi tập. Cần lựa chọn cự ly sao cho tốc độ di chuyển không bị giảm đi vào cuối lần tập. 
	Ví dụ: Cự li không vượt quá 200m, thường sử dụng các bài tập chạy 30- 50- 60m tốc độ cao.
 - Quãng nghỉ giữa các lần tập cần đủ để có thể hồi phục tương đối hoàn toàn, nợ oxi được thanh toán.
	c. Giải pháp 3: Phát triển tần số động tác.
 	- Tần số động tác tiêu biểu cho các hoạt động có chu kỳ. Thông thường tần số tay lớn hơn chân, tần số tứ chi lớn hơn thân mình.
	- Phương tiện chủ yếu để phát triển tần số động tác là sử dụng các bài tập phát huy được tốc độ tối đa, thực hiện các bài tập có chu kỳ như chạy xuống dốc, chạy có lực kéo cơ học hoặc chạy theo nhịp, bàn trượt quay, kích thước tần số nhờ tín hiệu
	- Phương pháp chủ yếu là phương pháp lặp lại, tăng tiến và biến đổi. Cự ly cần lựa chọn sao cho tốc độ không bị giảm vào giai đoạn cuối.
	Ví dụ: 30- 60m- nghĩ ngơi tích cực để hồi phục tương đối hoàn toàn trong 1- 2 phút.
	- Tóm lại, để phát triển sức nhanh cho học sinh cần dựa vào các phương pháp, bài tập nhanh- mạnh, tập lặp lại ở các cự li khác nhau (30- 50- 60m), sử dụng các phương pháp trò chơi, thi đấu nhằm kích thích sự hứng thú và hưng phấn trong quá trình tập luyện.
3. Những kết quả đạt được:
 - Khi thực hiện sáng kiến này tôi đưa ra những giải pháp, những bài tập phù hợp với lứa tuổi các em học sinh, đáp ứng được những nhu cầu về tâm sinh lý, về khả năng thực hiện các bài tập của học sinh, qua đó các em đã biết cách tự tập hàng ngày, điều tiết được lượng vận động khi tham gia hoạt động thể dục thể thao, biết xác định những phản xạ cần thiết cho những động tác khác nhau.
 - Đa số học sinh thực hiện tốt việc xuất phát nhanh và chính xác trong nôi dung chạy, thực hiện được các động tác đơn nhanh trong các môn bóng, đá cầu, cầu lông, đảm bảo được tiêu chuẩn rèn luyện thân thể và đạt trên mức của tiêu chuẩn rèn luyện thân thể.
	- Đây là bảng so sánh kết quả trước và sau khi áp dụng sáng kiến.
Khối
Số lượng HS
Sánh kiến
Đạt
Chưa đạt
8
98
Chưa áp dụng
81
17
98
Đã áp dụng
98
0
4. Bài học kinh nghiệm:	
 - Muốn có kết quả cao trong thực hiện sáng kiến, bên cạnh vận dụng các giải pháp trên; người giáo viên cần tìm hiểu them nhưng dài tập, động tác mới để học sinh hứng thú tập luyện.
 - Làm mẫu động tác phải đẹp, rõ ràng, chính xác; thực hiện các phương pháp luyện tập phù hợp nhằm gây hứng thú cho học sinh.
 - Động viên khích lệ các em học sinh tập chưa tốt hay những em còn ngại ngùng khi luyện tập.
5. Những sản phẩm chính của sáng kiến:
 - Đối với học sinh trung học cơ sở chỉ với mục đích sức khỏe, đạt yêu cầu khi kiểm tra môn học hoặc kiểm tra tiêu chuẩn rèn luyện thân thể, giáo viên chỉ cần tập thường xuyên với các phương pháp phát triển phản ứng vận động đơn giản, phát triển được sức nhanh của từng động tác cũng như luyện tập tần số động tác thông qua phương pháp lặp lại. Giáo viên cần căn cứ vào các điều kiện cụ thể của học sinh để đưa ra những bài tập phù hợp nhằm đạt được mục đích đề ra.
	 - Đối với những học sinh có năng khiếu, những học sinh nằm trong đội tuyển tham gia các giải việt dã, Đại hội thể dục thể thao hay Hội khỏe Phù Đổng do cấp trên tổ chức thì giáo viên cần lựa chọn và phối hợp tốt kể cả phương pháp lặp lại và phương pháp tăng tiên nâng cao, tùy theo khả năng của từng học sinh hoặc tùy theo nội dung mà học sinh tham gia thi đấu.
 - Với những kết quả đạt được trên, tôi tin tưởng rằng nội dung của sáng kiến có thể áp dụng và nhân rộng trong phạm vi toàn trường cũng như trong toàn huyện nhằm giúp các em học sinh phát triển được sức nhanh nói riêng và tố chất thể lực nói chung.
6. Khả năng ứng dụng, triển khai kết quả của SKKN:
 Hiện nay sáng kiến trên của tôi đã áp dụng thành công đối với các em học sinh lớp 8 Trường THCS Nguyễn Du. Tôi rất hài lòng khi nhìn kết quả đạt được ở trên và từ kết quả này tôi sẽ áp dụng cho tất cả học sinh ở các khối lớp còn lại để cho học sinh của trường mình ngày càng phát triển hơn về tố chất nhanh cho các em.
III. KẾT LUẬN.
1. Kết luận:	
 - Trong khi thực hiện đề tài này, giáo viên cần sử dụng các phương pháp phân tích, giảng giải. Hình thành cho học sinh có thói quen tập luyện thường xuyên. Sử dụng phương pháp phù hợp nhằm kích thích cho học sinh tập luyện. Cần tổ chức thi đua giữa các tổ hay cá nhân để tăng thêm phần hứng thú cho học sinh.
	- Tóm lại, phát triển sức nhanh cho học sinh nhằm tạo cho các em có tinh thần đoàn kết gắn bó, giúp đở lẫn nhau cùng học tập và tập luyện. Giúp cho học sinh nâng cao khả năng phản xạ nhanh, điều tiết được lượng vận động. Giúp cho các em luôn tích cực hăng say và hiểu rõ được kĩ năng vận động, phương pháp tập luyện của một giờ học, một buổi tập. Nâng cao hiệu quả phát triển toàn diện cho học sinh trong nhà trường. 
	- Đây mới chỉ là những quan điểm về các phương pháp của bản thân tôi trong quá trình giảng dạy và huấn luyện phát triển sức nhanh cho học sinh bậc trung học cơ sở, qua đó bản thân tôi tiếp tục vận dụng sáng kiến này trong quá trình giảng dạy và luyện tập cho học sinh trong những năm tiếp theo, song vẫn còn nhiều thiếu sót nhất định. Rất mong được sự đóng góp ý kiến chân thành của đồng nghiệp và hội đồng khoa học các cấp để sáng kiến này được hoàn chỉnh và khả thi hơn. 
2. Kiến nghị, đề xuất:
 Bản thân tôi mạnh dạn kiến nghị với lãnh đạo nhà trường quan tâm đầu tư cơ sở vật chất, tài liệu tham khảo đặc biệt là các thiết bị dụng cụ dành cho công tác tập luyện cho học sinh tham gia các phong trào mà cấp trên phát động để giảng dạy và huấn luyện cho học sinh phát triển về thể chất tốt hơn, tạo cho các em niềm đam mê hứng thú trong tập luyện cũng như thi đấu.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
 NGƯỜI VIẾT 
 Thạch Đạt