Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp nâng cao công tác chủ nhiệm học sinh lớp 2

THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN
1. Tên sáng kiến: 
 “Một số biện pháp nâng cao công tác chủ nhiệm học sinh lớp 2” 
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Chủ nhiệm lớp.
3. Tác giả: 
 - Họ và tên: Nguyễn Thị Tâm Nữ
 - Ngày tháng/năm sinh: 15/01/1980
 - Trình độ chuyên môn: Đại học
 - Chức vụ: Giáo viên.
 - Đơn vị công tác: Trường Tiểu học tân Việt
 - Điện thoại: 0978643699
4. Đơn vị áp dụng sáng kiến lần đầu:
 - Tên đơn vị: Trường Tiểu Tân Việt
 - Địa chỉ: xã Tân Việt – huyện Bình Giang – tỉnh Hải Dương
 - Điện thoại: 03203778041
5. Thời gian áp dụng sáng kiến lần đầu: 
 Áp dụng từ năm học 2018 - 2019.
HỌ TÊN TÁC GIẢ 
XÁC NHẬN CỦA CƠ QUAN ĐƠN VỊ ÁP DỤNG SÁNG KIẾN
TÓM TẮT SÁNG KIẾN
 Giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học có một vai trò vô cùng quan trọng trong việc hình thành cho học sinh những cơ sở ban đầu, nền móng đầu tiên cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng sống cơ bản để học sinh tiếp tục học lên các lớp trên.
 Ngoài việc tổ chức, hướng dẫn các hoạt động học tập của học sinh xuyên suốt 10 buổi/tuần, giáo viên chủ nhiệm lớp còn phải thường xuyên theo dõi các hoạt động trong giờ chơi, trong các buổi sinh hoạt, giao lưu tập thể, giờ ăn bán trú ở trườngvà cả hoạt động học tập ở nhà của học sinh. Vì vậy công việc của một giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học là rất nặng nề, rất vất vả và vô cùng phức tạp.
 Để hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình, người giáo viên chủ nhiệm lớp ở tiểu học phải trải qua biết bao nhiêu khó khăn, bao nhiêu vất vả. Phải là người có trình độ, năng lực phẩm chất đạo đức tốt, tâm huyết với nghề, yêu thương tận tụy với học sinh. Ngoài việc cung cấp kiến thức cho học sinh, giáo viên chủ nhiệm còn dạy về nề nếp lớp học, hướng dẫn học sinh cách xếp hàng bán trú, biết nói lời cảm ơn, xin lỗi, cách trình bày trong vở, cách làm vệ sinh lớp, đề ra các nội qui của lớp,và phải thường xuyên nhắc nhở, uốn nắn những sai sót của học sinh nên có lúc rất căng thẳng, mệt mỏi. Vì vậy, tôi khẳng định rằng công tác của giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học là cực kì quan trọng, là nhân tố số một quyết định chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh. 
 Tuy nhiên trên thực tế ở một số lớp hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp chưa cao. Một số giáo viên nhận thức về công tác chủ nhiệm còn hạn chế. Khi được phân công chủ nhiệm lớp thì công việc tìm hiểu nhân cách, tâm lý, hoàn cảnh của học sinh còn xem nhẹ, qua loa chiếu lệ. Công tác phối hợp với các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường thiếu đồng bộ, không chặt chẽ. Giáo viên chưa quan tâm nhiều đến việc giáo dục toàn diện học sinh. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, các tiết sinh hoạt tập thể, sinh hoạt 10 phút đầu giờ chưa được chú trọng đúng mức. Mặt khác với lứa tuổi học sinh lớp 2 các em chưa ý thức được tầm quan trọng của việc học, chưa có nề nếp, cũng chưa có ý thức tự học ở nhà. Đến lớp chưa chú ý vào các hoạt động học tập, còn thích chơi như ở lớp mẫu giáo, hay chọc ghẹo bạn, hay nói leo, nói tự do trong giờ học. Một số em còn lười đi học, hay nghỉ học  vô lí do. Về phía phụ huynh học sinh làm nghề nông, buôn bán không có thời gian quản lý, kiểm tra đôn đốc nhắc nhở việc học hành cho con em. Một số phụ huynh học sinh còn mang tư tưởng "khoán trắng" cho nhà trường. Họ coi việc giáo dục học sinh là trách nhiệm của nhà trường, của các thầy các cô.
 Xuất phát từ những lí do nêu trên, tôi chọn viết sáng kiến: “Một số biện pháp nâng cao công tác chủ nhiệm học sinh lớp 2”. Tôi mong được chia sẻ và nhận được những đóng góp chân tình từ các thầy giáo, cô giáo.
 Sáng kiến “Một số biện pháp nâng cao công tác chủ nhiệm học sinh lớp 2” không chỉ áp dụng được với tất cả giáo viên và học sinh lớp 2 mà còn có thể áp dụng với giáo viên và học sinh ở các lớp học, cấp học cao hơn. 
 Sáng kiến không những đưa ra các biện pháp rõ ràng, dễ thực hiện, có hiệu quả và có hệ thống mà các biện pháp đó không đòi hỏi phải chuẩn bị về cơ sở vật chất một cách quá công phu. Bởi vậy, sáng kiến có thể áp dụng cho mọi giáo viên, mọi học sinh trong các trường tiểu học. 
 Việc áp dụng sáng kiến Một số biện pháp nâng cao công tác chủ nhiệm học sinh lớp 2 đem lại lợi ích thiết thực giúp giáo viên sáng tạo hơn trong tổ chức các hoạt động giáo dục, học sinh mạnh dạn, tự tin, xây dựng một tập thể lớp đoàn kết, tích cực, chủ động trong mọi hoạt động, mang tính chất giáo dục toàn diện, phát huy khả năng tự quản, tự giác của học sinh, giúp cho học sinh có hành trang cần thiết không chỉ trong trường học mà nó còn theo các em trong suốt cuộc đời.
Qua thời gian áp dụng cho thấy, sáng kiến có hiệu quả rõ rệt. Kết quả thể hiện trên cơ sở đánh giá, khảo sát học sinh một cách khách quan, khoa học trước và sau khi thực nghiệm. Các biện pháp trong sáng kiến đã được sự hưởng ứng rất lớn từ các cán bộ quản lí, các giáo viên trực tiếp giảng dạy, cả bốn biện pháp đều được đánh giá có giá trị khoa học, thực tiễn và có tính khả thi cao.
 MÔ TẢ SÁNG KIẾN
Hoµn c¶nh n¶y sinh s¸ng kiÕn 
 Giáo viên chủ nhiệm là người được Hiệu trưởng phân công chịu trách nhiệm phụ trách một lớp. Giáo viên chủ nhiệm là người thay mặt hiệu trưởng chịu trách nhiệm quản lý toàn diện lớp học từ giáo dục văn hóa cho đến giáo dục đạo đức nhân cách. Chính vì thế có thể nói giáo viên chủ nhiệm là cầu nối đa chiều giữa các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường với tập thể học sinh lớp chủ nhiệm.
          Giáo viên chủ nhiệm lớp là  người góp phần không nhỏ hình thành và nuôi dưỡng nhân cách học sinh, những chủ nhân tương lai của đất nước. Ngày nay, với sự nhận thức ngày càng đúng đắn và sâu sắc về giáo dục, có thể coi giáo viên chủ nhiệm như một nhà quản lý với các vai trò: Người lãnh đạo lớp học; người điều khiển lớp học; người làm công tác phát triển lớp học; người làm công tác tổ chức lớp học; người giúp hiệu trưởng bao quát lớp học; người giúp hiệu trưởng thực hiện việc kiểm tra sự tu dưỡng và rèn luyện của học sinh; người có trách nhiệm phản hồi tình hình lớp. Một người giáo viên chủ nhiệm giỏi sẽ góp phần xây dựng nên một tập thể lớp giỏi, nhiều tập thể lớp giỏi sẽ xây dựng nên một nhà trường vững mạnh. Giáo viên chủ nhiệm là cầu nối giữa nhà trường - gia đình và xã hội. Nếu thực hiện thành công công tác chủ nhiệm sẽ góp phần giáo dục học sinh sau này trở thành thế hệ trẻ năng động, sáng tạo và tài năng.
 Là người giáo viên dạy Tiểu học, hầu như chịu hoàn toàn trách nhiệm về lớp mình phụ trách, trực tiếp giảng dạy các môn học, đồng thời tổ chức, hướng dẫn tất cả các hoạt động giáo dục. Trong những giờ tới trường giáo viên chủ nhiệm lúc nào cũng ở cạnh các em, là người “mẹ thứ hai” của các em, luôn gần gũi, dõi theo mọi hành động, hành vi của từng em trong lớp. Học sinh tiểu học còn chưa biết hành động độc lập, giáo viên phải là người tổ chức các hoạt động, làm sao cho từng em học sinh có được công việc thích hợp và bộc lộ được khả năng của mình. Mở rộng và khơi sâu trí thức, rèn luyện kĩ năng, giáo dục ý thức tự giác và ứng xử, thỏa mãn nhu cầu, kích thích sự hứng thú, phát triển năng lực của học sinh. Trong mắt các em, giáo viên chủ nhiệm là “Thần tượng”, là người mà các em tin tưởng tuyệt đối nhất, cô giáo nói gì các em cũng nghe, vâng lời cô giáo là cái duy nhất có ở tất cả các em học sinh. Chính vì thế mà người giáo viên chủ nhiệm phải chú trọng từng lời nói, hành động, việc làm chuẩn mực nhất trước học sinh, là tấm gương sáng để các em noi theo. Qua công tác chủ nhiệm, người giáo viên tiểu học góp phần to lớn trong việc hình thành và phát triển toàn diện cho các em, giúp các em trở thành người có ích cho xã hội, gia đình và 
bản thân, để các em trưởng thành, lớn lên, vững vàng bước vào đời.
 Tuy nhiên trong những năm gần đây, bản thân tôi nhận thấy rằng đạo đức, lối sống bị suy thoái ngày một gia tăng, lứa tuổi vị thành niên vi phạm Pháp luật rất nhiều. Trong nhà trường phổ thông nói chung và Tiểu học nói riêng, các em còn rất nhỏ, vốn hiểu biết chưa nhiều, các em như “Tờ giấy trắng” viết như thế nào thì nó in đậm, in sâu khó xóa mờ. Các em rất thơ ngây, hiếu động, dễ bị dụ dỗ, nghe theo. Mặt khác trong học tập có một số em còn ham chơi, ít chú ý, học hay quên, ý thức tự giác chưa cao. Xét thấy nhiệm vụ của mình cũng rất lớn trong việc giáo dục và hoàn thiện nhân cách cho mỗi con người trong xã hội, bắt đầu là những em học sinh mà mình đang chủ nhiệm. Hằng ngày, hằng giờ đau đáu, trăn trở, làm thế nào để có kết quả tốt nhất cho việc hoàn thiện một đứa trẻ, trở thành một người công dân tốt của gia đình và xã hội? Xuất phát từ những lý do trên, mà bao nhiêu năm làm công tác chủ nhiệm, tôi luôn tìm cho mình những biện pháp tối ưu nhất để áp dụng vào công tác chủ nhiệm của mình sao cho đạt được kết quả như mong muốn, sao cho từng “Mầm non của đất nước” phát triển tươi tốt, đơm hoa kết trái cho đời. Đó cũng là lý do tôi chọn viết Sáng kiến “Một số biện pháp nâng cao công tác chủ nhiệm học sinh lớp 2.” 
2. Thùc tr¹ng cña vÊn ®Ò.
Công tác chủ nhiệm có ý nghĩa rất lớn trong việc bồi dưỡng đạo đức và hoàn thiện nhân cách của học sinh. Công tác này đòi hỏi sự khéo léo, linh hoạt và nhiệt tâm của mỗi giáo viên. Không phải giáo viên chủ nhiệm nào cũng có được một phương pháp tốt để quản lí lớp học của mình, thậm chí có người còn tỏ ra lúng túng trong một số tình huống sư phạm. Thêm nữa, nhìn lại chặng đường đã qua của công tác giáo dục, xã hội nói chung và các thày cô giáo nói riêng không khỏi băn khoăn về phương pháp quản lí lớp học trước đây tỏ ra thiếu hiệu quả, thậm chí còn gây tổn hại lâu dài và nặng nề về thể chất cũng như tinh thần của học sinh. Vì thế đổi mới phương pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm thực sự là vấn đề cấp thiết mà mỗi giáo viên chủ nhiệm phải có trách nhiệm thực hiện.
3.1 Thuận lợi và khó khăn
3.1.1 Thuận lợi
- HS phần lớn có sức khỏe tốt, tuổi các em còn nhỏ nên việc dạy bảo, uốn nắn cũng không gặp quá nhiều khó khăn.
- Nhà trường quan tâm tạo điều kiện về cơ sở vật chất. Lớp học khang trang, tiện nghi.
- Nhờ sự phát triển của công nghệ thông tin, công tác chủ nhiệm lớp hiện nay đã 
thuận lợi hơn. Giáo viên chủ nhiệm lớp ngày nay không cần mất thời gian cả buổi đến gặp cha mẹ học sinh hay viết sổ liên lạc để trao đổi tình hình học tập cũng như rèn luyện của học sinh mà thay vào đó là sổ liên lạc điện tử hoặc liên lạc trực tiếp bằng điện thoại vừa nhanh gọn lại kịp thời, chỉ cần một tin nhắn là toàn bộ cha mẹ học sinh của cả lớp có thể nắm bắt được chính xác nhanh chóng tình hình của lớp. 
3.1.2 Khó khăn
- Về phía học sinh: Học sinh lớp 2 phải dần quen với hoạt động học tập là chủ đạo nên các em không những lúng túng trong các hoạt động học tập mà còn rất vụng về trong tự quản, trong ứng xử. Bên cạnh đó nhiều em quen được gia đình nuông chiều nên chưa có tính kỉ luật, chưa tự lập trong học tập cũng như sinh hoạt.
- Về phía cha mẹ học sinh: Hiện nay không ít gia đình còn quá mải mê kiếm tiền mà quên đi việc dạy bảo con em mình những khi ở nhà, mà gần như phó mặc cho xã hội và nhà trường, dẫn đến các em có phần khó bảo, không hứng thú học tâp, không nghe lời thầy cô. 
 - Về phía giáo viên: Trong những năm gần đây, ngành giáo dục đang tập trung đổi mới phương pháp giáo dục nên công tác chủ nhiệm lớp càng được quan tâm hơn và có những đòi hỏi cao hơn. Tuy nhiên trong quá trình thực hiện có rất nhiều khó khăn như: đổi mới phương pháp dạy, đổi mới phương pháp học, đổi mới phương pháp đánh giá, đổi mới phương pháp tổ chức lớp học , Áp dụng mô hình trường học mới, đa phần giáo viên cũng vừa trải nghiệm, vừa rút kinh nghiệm nên đôi lúc còn lúng túng, chưa biết làm thế nào để lựa chọn và xây dựng Hội đồng tự quản của lớp được tốt. Nhiều giáo viên vẫn còn chưa quen, vẫn áp dụng những phương pháp cũ.
Một số giáo viên mới ra trường chưa có nhiều kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm, quản lý học sinh mình chủ nhiệm. Không ít giáo viên có thói quen giáo dục học sinh bằng cách trừng phạt thể xác: đánh học sinh bằng tay hoặc bằng roi, dán băng dính vào miệng, tự vả vào miệng mình khi mắc lỗi nói chuyện trong lớp, bắt học sinh quỳ gối.... còn có giáo viên trừng phạt về tinh thần bằng cách xỉ nhục, hạ thấp nhân phẩm của học sinh như chửi bới, xa lánh...Có những giáo viên tỏ ra bất lực trong việc giáo dục những học sinh cá biệt, khó bảo, nên đã sử dụng bạo lực. Biện pháp này thiếu hiệu quả, tiêu cực, phản giáo dục, gây thương tổn về lâu dài đến tinh thần của học sinh, về lâu dài các em trở nên chai lì với đòn roi, bản tính dễ hung tợn và hiếu thắng. 
Có những giáo viên chưa thực sự ý thức được tầm quan trọng, chưa nắm được vai trò, nhiệm vụ của một giáo viên chủ nhiệm và gần như chỉ trú trọng tới việc dạy 
kiến thức văn hóa còn công tác chủ nhiệm thì thực hiện đối phó trên sổ sách, giấy tờ.
 3.2 Khảo sát thực trạng.
Trước khi áp dụng sáng kiến Một số biện pháp nâng cao công tác chủ nhiệm học sinh lớp2, tôi đã tổ chức điều tra thực trạng của học sinh lớp mình chủ nhiệm và đã thu được kết quả như sau:
Nội dung khảo sát
Kết quả khảo sát đợt 1
(Trước khi áp dụng sáng kiến)
Thái độ học tập của học sinh.
- Có ý thức học tập.
Tham gia các hoạt động ngoài giờ lên lớp.
- Tham gia chủ yếu dưới hình thức nhìn và nghe, chưa mạnh dạn, tự tin hay chủ động tham gia các hoạt động .
Kĩ năng giao tiếp với thầy cô, người lớn tuổi.
- Lễ phép, ngoan ngoan nhưng chưa chủ động.
Kĩ năng giao tiếp với bạn bè.
- Biết thể hiện thái độ, quan điểm của bản thân với bạn bè.
Khả năng tự lập
- 30% chưa biết tự phục vụ, 70 % biết tự phục vụ được sinh hoạt của bản thân.
Tinh thần đoàn kết, biết giúp đỡ lẫn nhau
- Có tinh thần đoàn kết và ý thức giúp đỡ bạn bè.
Số học sinh cá biệt trong lớp
- Trong lớp có hiện tượng HS cá biệt như: vi phạm nội quy của Nhà trường, của lớp, mất trật tự trong giờ học, lười học bài, đi học muộn, HS nói tục, chửi bậy, gây sự, đánh nhau, HS nhút nhát, tự ti, mặc cảm, ngại tiếp xúc.
Hiệu quả làm việc của Hội đồng tự quản.
- Hoàn thành nhiệm vụ GVCN giao trực tiếp trong ngày (tháng).
Sự phối hợp của CMHS 
- CMHS có ý thức phối hợp với GVCN trong hướng dẫn con em học tập.
 Ngoài ra khi tìm hiểu về thông tin cá nhân của học sinh trong lớp tôi còn biết có những trường hợp học sinh mồ côi, cha mẹ ly hôn, cha mẹ làm ăn xa (hoặc lí do khác) phải ở với người thân; gia đình quá khó khăn về kinh tế; bản thân các em bị bệnh mãn tính Hoặc là những em được ông bà cha mẹ quá cưng chiều, các em hay lười học, thường nghịch phá chọc ghẹo bạn bè. Các trường hợp này thường nảy sinh nhiều vấn đề trong năm học, bởi ở tuổi tiểu học, trẻ rất nhạy cảm, hành động theo bản năng, dễ bi quan trước những điều không tốt đẹp từ gia đình hay từ bạn bè trường lớp. Để hiểu các em hơn và kịp thời ngăn chặn những suy nghĩ nông cạn, sai lầm, các hành vi không hay hướng các em vào điều tốt đẹp, lạc quan hơn thì công tác chủ nhiệm của giáo viên là rất quan trọng. Nếu làm tốt, nó sẽ hỗ trợ rất nhiều cho giáo viên trong việc giảng dạy, giáo dục học sinh. GV tiểu học thường có nhiều thời gian gần gũi các em hơn, có khi giáo viên tiếp xúc với học sinh còn nhiều hơn cha mẹ. Vì vậy, giáo viên chủ nhiệm lớp không chỉ là người dạy chữ mà còn dạy học sinh nhiều điều tốt đẹp khác và cũng là người hiểu được tâm tư, tình cảm của trẻ nhiều nhất. Làm tốt công tác chủ nhiệm, giáo viên có thể ngăn chặn được trẻ bỏ học, trẻ chán học, trẻ trầm uất vì gia đình, trẻ bỏ nhà đi lang thang, trẻ giải quyết bất đồng bằng bạo lực đồng thời phát huy được những năng khiếu tiềm ẩn ở các em, từ đó các em cũng thích đi học và thích học hơn. Xuất phát từ những thực trạng của vấn đề cũng như hiểu rõ được tầm quan trọng của công tác chủ nhiệm lớp, trong phạm vi bài viết này tôi xin đưa ra “Một số biện pháp nâng cao công tác chủ nhiệm học sinh lớp 2.” Rất mong được sự trao đổi, phản hồi và góp ý xây dựng của các cấp quản lí cùng với đội ngũ giáo viên, những người làm công tác giáo dục. 
4. Các giải pháp, biện pháp thực hiện
4.1. GV cần nắm rõ vị trí, vai trò, nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm.
 - Giáo viên chủ nhiệm là người đại diện cho Hiệu trưởng quản lí toàn diện học sinh một lớp học ở trường tiểu học. Quản lí toàn diện một lớp học không chỉ là quản lí nhân sự như: Số lượng, tuổi tác, giới tính, hoàn cảnh gia đình, trình độ học sinh về học lực và đạo đức,... mà điều quan trọng là phải đưa ra dự báo, vạch được một kế hoạch giáo dục phù hợp với thực trạng để dắt dẫn học sinh thực hiện kế hoạch đó, khai thác hết những điều kiện khách quan, chủ quan trong và ngoài nhà trường đạt tới mục tiêu giáo dục.
- Giáo viên chủ nhiệm lớp là người đại diện quyền lợi, nguyện vọng chính đáng của tập thể học sinh, là “cầu nối” giữa lớp với Hiệu trưởng và các thầy cô giáo. Đối với tập thể học sinh một lớp học, không có một giáo viên nào lại có cơ hội, có điều kiện thiết lập quan hệ thân thiện, tự nhiên như giáo viên chủ nhiệm lớp. Với ưu thế của giáo viên chủ nhiệm, nhiều người đã xây dựng được mối quan hệ vừa là thầy trò, vừa là anh em, bạn bè,... là chỗ dựa tinh thần, luôn được học sinh tin yêu, chia sẻ những băn khoăn thắc mắc, bộc lộ những nguyện vọng, khát khao... giáo viên chủ nhiệm lớp cần tận dụng những điều kiện đó để thu thập tất cả những thông tin của học sinh để xử lí.
- Giáo viên chủ nhiệm lớp còn là “cầu nối” giữa nhà trường với gia đình và các tổ chức xã hội, là người tổ chức phối hợp, liên kết các lực lượng trong quá trình thực hiện mục tiêu giáo dục. Người giáo viên chủ nhiệm lớp có một trọng trách nặng nề, đó là tổ chức, phối hợp, liên kết các lực lượng giáo dục xã hội và gia đình để thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện.
Giáo viên chủ nhiệm phải là người có trách nhiệm đầu tiên nghiên cứu thực trạng, xác định nội dung, các biện pháp, hình thức, lên kế hoạch và tổ chức sự phối hợp liên kết các lực lượng xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, thiết lập quan hệ tốt đẹp nhằm phát huy những yếu tố tích cực, hạn chế tối đa những ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình giáo dục thế hệ trẻ 
Việc xây dựng một môi trường giáo dục lành mạnh là trách nhiệm của tất cả mọi người, mọi thế hệ lớn tuổi, không chỉ là của giáo viên chủ nhiệm. Tuy nhiên, đối với môi trường giáo dục học sinh phổ thông, giáo viên chủ nhiệm cần tự xác định phải có trách nhiệm, vì giáo viên chủ nhiệm nắm vững mục tiêu, có năng lực tổ chức phối hợp các lực lượng xã hội và gia đình.
 Khi được phân công làm công tác chủ nhiệm, phải làm sao để học sinh tiếp thu chậm, học sinh ít chịu học tập sẽ cần cù chịu khó chăm chỉ học tập, học sinh có hoàn cảnh khó khăn biết phấn đấu vượt khó, duy trì việc học tập của mìnhĐó là công việc hết sức cần thiết và cũng là một trong những mục tiêu, yêu cầu đầu tiên đối với công tác chủ nhiệm. Vai trò của giáo viên chủ nhiệm rất quan trọng trong việc quản lí học sinh trên mọi phương diện và cũng là trung tâm thu hút học sinh đến trường đến lớp. Lớp học là một tổ chức nhỏ trong nhà trường, có nhiều lớp tốt sẽ đưa phong trào nhà trường đi lên và đây cũng là một mục tiêu quan trọng trong giáo dục, tạo nên môi trường thân thiện, hình thành nên sự tích cực trong học sinh. Nhiệm vụ cụ thể của mỗi giáo viên chủ nhiệm là:
- Lên kế hoạch và hướng phấn đấu của lớp trong năm học như: Bao nhiêu học sinh hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, bao nhiêu học sinh hoàn thành tốt nhiệm vụ, học sinh hoàn thành nhiệm vụ, phấn đấu hạn chế học sinh chưa hoàn thành nhiệm vụ. 
 - Tổ chức lớp thành một lực lượng tự quản: Phân công học sinh hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ kèm học sinh hoàn thành hoặc chưa hoàn thành nhiệmvụ.
 - Phối hợp với gia đình, ban giám hiệu nhà trường có biện pháp nhắc nhở, động viên thông qua các buổi sinh hoạt lớp, chào cờ, các đợt thi đua, các buổi ngoại khóa hay họp phụ huynh. Giáo viên chủ nhiệm phối hợp với các lực lượng xã hội nhằm thực hiện mục tiêu giáo dục của lớp chủ nhiệm, liên kết các lực lượng xã hội trong giáo dục thế hệ trẻ cũng là một nguyên tắc nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục, để thực hiện tốt chức năng phối hợp các lực lượng xã hội không ai thực hiện tốt hơn giáo viên chủ nhiệm. Phối hợp các lực lượng xã hội không chỉ dừng ở chỗ nhận thức, mà quan trong hơn cả là xây dựng được chương trình, kế hoạch hoạt động nhằm thống nhất, khép kín quá trình hoạt động, về không gian, thời gian tác động đến học sinh của lớp chủ nhiệm.
 4. 2. Tìm hiểu học sinh – Xây dựng kế hoạch chủ nhiệm phù hợp.
 Người giáo viên chủ nhiệm giỏi là người nắm chắc đặc điểm, hoàn cảnh của từng học sinh trong lớp mình chủ nhiệm. Đồng thời xây dựng được một kế hoạch chủ nhiệm hiệu quả, chất lượng, khả thi khi thực hiện. Do vậy, ngay từ những ngày đầu nhận lớp, tôi thực hiện ngay công tác điều tra HS thông qua phiếu sau đây. Tôi phát cho mỗi phụ huynh một phiếu điều tra và để phụ huynh điền đầy đủ thông tin trong phiếu: 
 Tôi phát cho mỗi phụ huynh một phiếu điều tra và để phụ huynh điền đầy đủ thông tin trong phiếu: 	
	ĐIỀN CÁC THÔNG TIN SAU
Họ và tên học sinh: 
Ngày sinh:
Nơi sinh:.
Là con thứ: .. trong gia đình.
Địa chỉ gia đình:...
Họ tên bố: Năm sinh:..
Nghề nghiệp: . Số điện thoại:.
Họ tên mẹ: Năm sinh:..
 Nghề nghiệp: . Số điện thoại:.
	 Hoàn cảnh gia đình..................................................................................
 Kết quả học tập năm lớp 1: .....................................................................
 Môn học yêu thích:..................................................................................
 Những người bạn thân nhất trong lớp:....................................................
 Sở thích:..................................................................................................
 Qua phiếu điều tra này, tôi nắm được đầy đủ các thông tin cần thiết về từng học sinh để ghi vào Sổ Chủ nhiệm. Và quan trọng hơn cả là tôi đã biết được nguyên nhân, những yếu tố tích cực hoặc tiêu cực, những thuận lợi hay khó khăn đang tác động đến học sinh. Đồng thời biết được phương pháp giáo dục của gia đình ( tốt hay chưa tốt ) để có thể tham mưu, tư vấn và lựa chọn phương pháp giáo dục phù hợp, có hiệu quả. Trong quá trình giảng dạy, tôi để ý, quan sát các em học tập, vui chơi, tìm hiểu đặc điểm của từng em. Sau đó tiến hành phân loại đối tượng để đưa vào sổ kế hoạch công tác chủ nhiệm như: học sinh có hoàn cảnh khó khăn, học sinh tiếp thu chậm, học sinh có năng lực,... 
 Năm học 2018 - 2019, lớp tôi có tổng số 30 học sinh. Tôi chia học sinh thành các nhóm rồi xây dựng kế hoạch cụ thể cho từng nhóm. Gia đình các em Xuân, Phương thuộc hộ nghèo, tôi hướng dẫn phụ huynh làm đơn, đề nghị nhà trường miễn một số khoản đóng góp. Tuyên truyền, kết hợp với hội phụ huynh giúp đỡ. Từ đó nhắc nhở các em yêu thương, giúp đỡ lẫn nhau, tự tin tham gia vào các hoạt động học tập.
 Với những em hay nghịch ngợm, trêu đùa các bạn, gây mất trật tự trong giờ học thì tôi nhắc nhở nghiêm khắc, dùng các biện pháp kỉ luật tích cực, giao nhiệm vụ kiểm tra, giám sát cho các bạn trong Hội đồng tự quản... Tôi luôn cố gắng kiềm chế và tôn trọng học sinh, tìm hiểu cặn kẽ thấu đáo nguyên nhân để có biện pháp giúp đỡ các em sửa chữa khi các em mắc sai lầm, thiếu sót. Tôi không vội vàng la mắng, trách phạt mà bình tĩnh, kiềm chế, kiên trì chờ đến hết buổi học gặp riêng các em để hỏi cho rõ nguyên nhân. Lần đầu các em vi phạm, tôi nhẹ nhàng nhắc nhở. Nếu lần thứ hai, các em vẫn tái phạm, tôi phải kết hợp cùng phụ huynh để có biện pháp giúp đỡ, giáo dục các em.
 Hàng ngày, tôi luôn khích lệ và biểu dương các em kịp thời, khen ngợi những ưu điểm của các em nhiều hơn là phê bình khuyết điểm. Tôi cố tìm ra những ưu điểm nhỏ nhất để khen ngợi động viên các em. Nhưng trong khi khen, tôi cũng không quên chỉ ra những thiếu sót để các em khắc phục và ngày càng hoàn thiện hơn. 
 Gặp gỡ phụ huynh học sinh trao đổi về tình hình học tập, cũng như sự tiến bộ của con em để phụ huynh giúp đỡ, quan tâm đến việc học của các em. Thống nhất biện pháp giáo dục với phụ huynh. Bởi vậy các em đã tiến bộ hơn rất nhiều. 
 4.3. Xây dựng, củng cố, nâng cao các nề nếp, quy định của lớp, của trường:
Mỗi lớp học để đảm bảo nề nếp cần có nội quy riêng mà giáo viên chủ nhiệm đề ra và yêu cầu học sinh thực hiện. Bên cạnh đưa ra nội quy lớp học riêng, tôi sẽ khuyến khích, tạo môi trường cho các con học tập tốt nhất, đặc biệt tôi không tạo những áp lực cho các em.
 4.3.1. Nội quy lớp học:
 Đối với học sinh lớp 2, giáo viên cần đưa ra những yêu cầu đơn giản, dễ hiểu để giúp các em thực hiện tốt nội quy lớp học:
          - Đi học đều và đúng giờ, không bỏ học vô lí do.       
          - Giữ gìn lớp học sạch sẽ trong suốt buổi học, bàn ghế phải ngay ngắn, không  xả rác bừa bãi.
          - Lớp học được trang trí đẹp, phù hợp, có tính thẩm mĩ và giáo dục cao.
          - Mọi thành viên trong lớp sử dụng có hiệu quả và bảo quản tốt các thiết bị, đồ dùng dạy học; sử dụng tiết kiệm điện, nước.
          - Tập thể học sinh thân thiện: không nói tục, chửi thề; luôn hòa nhã với bạn bè và giúp đỡ nhau trong học tập.
          - Tích cực tham gia các hoạt động tập thể, rèn luyện kĩ năng sống, giữ gìn vệ sinh môi trường, cam kết không vi phạm luật giao thông. Biết chia sẻ với những bạn có hoàn cảnh khó khăn.
Nội quy lớp học
 4.3.2. Trang trí lớp học sạch- đẹp.
 Lớp học thân thiện phải luôn sạch sẽ, ngăn nắp và được trang trí đẹp, đảm bảo tính thẩm mĩ và tính giáo dục cao. Do vậy, tôi hướng dẫn và cùng với học sinh thực hiện các công việc sau đây: 
 - Trang trí lớp đẹp, hài hòa đảm bảo tính thẩm mĩ và tính giáo dục cao. Phần trang trí lớp, tôi giao trực tiếp cho học sinh, mỗi bạn sẽ vẽ bức tranh theo chủ đề tự chọn. Bức tranh nào đẹp sẽ được tuyên dương và dán vào góc học tập cuối bảng lớp. Ngoài ra tôi mua những đồ trang trí như bông hoa, con vật tùy theo mỗi ngày lễ lớn động viên, khuyến khích các em cùng cô trang trí lớp vào ngày Noel, Tết Nguyên Đán, 8-3...Tất cả các em đều hào hứng tham gia và có tinh thần làm việc rất tốt. 
Một số hình ảnh trang trí lớp học
     Tổ chức sinh nhật Hình ảnh góc chúc mừng sinh nhật
 Góc" Điều em muốn nói"
 4.4. Xây dựng mối quan hệ thầy - trò và bạn bè trong lớp
 4.4.1. Xây dựng mối quan hệ thầy- trò:
 Trước đây, quan hệ thầy, trò là quan hệ chịu ơn - ban ơn; bề trên - kẻ dưới; giảng giải - ghi nhớ. Ngày nay, quan hệ này được thay bằng quan hệ phân công- hợp tác. Thầy thiết kế - trò thi công. Thầy làm mẫu, giao việc - trò làm theo mẫu của thầy. Mỗi lời thầy nói ra phải là một “lệnh” (một lời giao việc). Do vậy, mọi yêu cầu tôi đưa ra, học trò phải thi hành thật nghiêm. Ngay từ đầu, tôi yêu cầu học trò phải cố gắng làm cho đúng. Nếu chưa đúng thì phải làm lại cho đúng mới thôi. Đúng là đúng từ việc làm, nghiêm là nghiêm trong việc làm chứ không phải ở thái độ khắt khe, gay gắt. Quan hệ cơ bản nhất của tôi và học trò là quan hệ hợp tác làm việc: tôi giao việc- học trò làm; tôi hướng dẫn- học trò thực hiện. 
 - Khi giao việc, tôi chỉ nói một lần, nhưng chỉ nói khi lớp trật tự. Với cách làm này, tự nhiên thầy sẽ trở nên nói ít, học trò sẽ làm nhiều. Làm việc như thế nào thì đạo đức, ý thức sẽ kèm theo như thế ấy. Làm đến nơi đến chốn thì ý thức kỉ luật cũng đến nơi đến chốn.
 - Hành vi của giáo viên sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tâm lí cũng như sự hình thành tính cách của trẻ. Vì vậy, khi lên lớp, tôi luôn chú ý đến cả cách đi đứng, nói năng, cách ăn mặc, cách cầm sách, chữ viết, thái độ,...để học trò noi theo. Không vì bất cứ lí do gì mà tôi cho phép mình cẩu thả hoặc xuề xòa, qua loa trước mặt học sinh. 
 - Khi học sinh nào làm bài chưa đúng, tôi yêu cầu học sinh đó phải đọc lại và làm lại bài. Tôi giúp đỡ, hướng dẫn cụ thể học sinh làm lại ngay tại lớp. Do đặc điểm tâm lí học sinh tiểu học thường thích khen nhiều hơn, phê bình ít hơn. Tôi khen ngợi những học sinh làm tốt để động viên tinh thần các cháu. Đối với học sinh làm chưa tốt, tôi thường xuyên gọi lên bảng kèm và hướng dẫn thêm. Nhờ thường xuyên lên bảng, sự giúp đỡ kịp thời của giáo viên mà các em trở thành những con người tự tin hơn, hăng hái phát biểu hơn, lớp học sôi nổi hơn. Đặc biệt các em sẽ trung thực, không gian dối. 
 - Khi có học sinh mắc sai lầm, thiếu sót, tôi luôn cố gắng kiềm chế và tôn trọng học sinh, tìm hiểu cặn kẽ thấu đáo nguyên nhân để có biện pháp giúp đỡ các em sửa chữa. Tôi phân tích chỉ ra cho các con thấy mặt nào đúng, mặt nào sai. Tuy nhiên các con mới là học sinh lớp 2 nên nhận thức chưa nhiều vì vậy đối với việc làm chưa đúng tôi phải nghiêm khắc nhắc nhở trước toàn lớp để những bạn khác không mắc phải.
 Tôi biết có những em học yếu hoặc có hôm không học bài, làm bài nhưng lỗi không phải hoàn toàn là do các em. Có em ham chơi nên quên học bài, có em do bị mất căn bản từ các lớp dưới. Nhưng cũng có em học yếu, hoặc không học bài làm bài là do những điều kiện khách quan. Vì vậy, đứng trước một học sinh quậy phá, hay lơ đãng không học bài, làm bài, tôi không phạt ngay mà bình tĩnh chờ đến hết buổi học gặp riêng các em để hỏi cho rõ nguyên nhân. Tôi nhẹ nhàng nhắc nhở, kèm thêm cho các em vào giờ Hướng dẫn học trên lớp.
 - Hàng ngày, tôi luôn khích lệ và biểu dương các em kịp thời, ca ngợi những ưu điểm của các em nhiều hơn là phê bình khuyết điểm. Tôi cố tìm ra những ưu điểm nhỏ nhất để khen ngợi động viên các em. Nhưng trong khi khen, tôi cũng không quên chỉ ra những thiếu sót để các em khắc phục và ngày càng hoàn thiện hơn. 
 - Khi nói chuyện, khi giảng, cũng như khi nghiêm khắc phê bình lỗi lầm của học sinh, tôi luôn thể hiện cho các em thấy tình cảm yêu thương của một người thầy đối với học trò. Theo qui luật phản hồi của tâm lí, tình cảm của thầy trước sau cũng sẽ được đáp lại bằng tình cảm của học trò. Lòng nhân ái, bao dung, đức vị tha của người thầy luôn có sức mạnh to lớn để giáo dục và cảm hóa học sinh. Bên cạnh đó, giáo viên phải luôn vui vẻ, niềm nở, khi nhìn giáo viên vui vẻ, học sinh cũng sẽ vui hồn nhiên. Người giáo viên phải dễ gần để học sinh có thể nói chuyện, để các em muốn hỏi điều gì có thể hỏi giáo viên được ngay. Giáo viên biết yêu quý học sinh, ngay cả với những học sinh không phải học tốt nhất lớp. “Lớp học thân thiện” chỉ có được khi người thầy có tấm lòng nhân hậu, bao dung, hết lòng vì học sinh thân yêu của mình. Có một người thầy như vậy thì chắc chắn học sinh sẽ chăm ngoan, tích cực và ham học, thích đi học. 
 - Tôi luôn khuyến khích, động viên các em phải biết giúp đỡ bạn bè như khi bạn