Kế hoạch bài dạy Toán Lớp 5 (Kết nối tri thức với cuộc sống) - Bài 50: Biểu đồ cột

 Bài 50 : BIỂU ĐỒ CỘT (Toán 5 KNTT trang 39 - 2 tiết)
 TIẾT 1
I. YÊU CẦU CẦN ĐẠT
– HS đọc và mô tả được số liệu trong biểu đồ cột; nêu được một số nhận xét đơn giản từ 
biểu đồ cột.
– Vận dụng được việc đọc các số liệu trong biểu đồ cột để giải quyết một số tình huống 
thực tế.
– HS có cơ hội phát triển năng lực tư duy và lập luận toán học, giao tiếp toán học, ...
- Tích hợp phát triển năng lực số:
+ HS xác định được nhu cầu thông tin cần tìm (2.1.L3-L4-L5.a); tìm kiếm được dữ liệu, 
thông tin và nội dung số thông qua cách tìm kiếm đơn giản trong môi trường kĩ thuật số 
(2.1.L3-L4-L5.b.).
 + HS có cơ hôi sử dụng phần mềm của thiết bị số (1.2.L3-L4-L5); Tương tác thông qua 
các thiết bị số (3.1.L3-L4-L5).
+ HS có cơ hôi sử dụng phần mềm của thiết bị số (1.2.L3-L4-L5) để tìm hiểu về thông tin 
và nội dung số có trong thiết bị số; Tương tác thông qua các thiết bị số (3.1.L3-L4-L5).
II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC 
- Một số hình ảnh biểu đồ cột trong thực tế. 
- Bảng số liệu môn thể thao được yêu thích nhất ở phần Khám phá.
- Bảng lưới ô vuông ở hoạt động Vận dụng, trải nghiệm.
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CHỦ YẾU
 1. Mở đầu
 - HS được yêu cầu tổ chức khảo sát môn thể thao được yêu thích nhất của mỗi bạn trong 
 tổ học tập của mình.
 - HS thảo luận trong tổ, khảo sát về môn thể thao được yêu thích nhất của mỗi bạn trong 
 tổ mình và ghi kết quả vào bảng số liệu.
 - HS trình bày kết quả trước lớp; được bạn, GV nhận xét.
 - HS nghe câu hỏi: Chúng ta có thể biểu diễn các số liệu vừa thu thập được như thế nào 
 để dễ xem, dễ hiểu nhất? Nghe GV giới thiệu vào bài.
2. Hình thành kiến thức
a) Đọc và mô tả số liệu trong biểu đồ cột
- HS được yêu cầu quan sát biểu đồ cột thống kê môn thể thao được yêu thích nhất (trang 
39 – SGK Toán 4) và được GV giới thiệu tên biểu đồ: ”Biểu đồ cột”.
(GV có thể thay biểu đồ trong SGK bằng biểu đồ trong 4.2 ý a)
- HS trả lời câu hỏi: Em thấy được những gì? Được bạn và GV nhận xét.
 1 - HS đọc phần giới thiệu về các thông tin trên biểu đồ và nói lại cho bạn nghe.
- HS nghe GV hướng dẫn cách đọc số liệu trên biểu đồ cột.
- HS thảo luận (trong nhóm bàn), đọc cho nhau nghe các số liệu trên biểu đồ (số bạn yêu 
thích bóng đá là 4; có 6 bạn yêu thích bóng rổ; 2 bạn thích bơi).
- HS báo cáo kết quả trước lớp, được bạn và GV nhận xét.
b) Nêu một số nhận xét đơn giản từ biểu đồ cột
 - HS quan sát biểu đồ cột trên bảng, trả lời các câu hỏi: 
 + Những môn thể thao nào được nêu tên trên biểu đồ?
 + Bao nhiêu bạn yêu thích môn Bóng đá?
 + Bao nhiêu bạn yêu thích môn Bóng rổ?
 + Bao nhiêu bạn yêu thích môn Bơi?
 - HS báo cáo kết quả trước lớp, được các bạn và GV nhận xét.
 - HS thảo luận nhóm, trả lời các câu hỏi:
 + Môn thể thao nào được nhiều bạn nhất trong tổ yêu thích?
 + Môn thể thao nào được ít bạn nhất trong tổ yêu thích?
 + Nhân xét chiều cao của các cột trên biểu đồ?
 + Chiều cao của mỗi cột có mối liên hệ thế nào với số học sinh yêu thích môn thể thao 
tương ứng?
 - HS nêu kết quả thảo luận, được bạn và GV nhận xét, thống nhất kết quả trước lớp.
 3. Thực hành, luyện tập
Bài 1
- HS (cặp hoặc nhóm) cùng đọc yêu cầu, quan sát biểu đồ, nêu các số liệu trong biểu đồ 
với bạn, thống nhất số liệu.
- HS làm bài vào vở; đổi vở chữa bài cho nhau.
- HS báo cáo kết quả, được bạn và GV nhận xét, thống nhất kết quả (a) Những lớp đóng 
góp sách vào thư viện là: 4A, 4B, 4C, 4D. 4E với số cuốn sách của các lớp đống góp lần 
lượt là: 60, 52, 80, 68, 40; b) Lớp đóng góp nhiều sách nhất là: 4C; Lớp đóng góp ít sách 
nhất là: 4E; c) Có 4 lớp đóng góp nhiều hơn 50 cuốn sách).
4. Vận dụng, trải nghiệm 
4.1. Bài 2
- HS đọc bảng số liệu bài 2 trang 40 – SGK Toán 4.
- HS thảo luận (nhóm đôi) hoàn thành biểu đồ (cột thứ nhất: 35; cột thứ ba: 50, cột thứ 
 tư: 70).
- Học sinh thảo luận nhóm ý b, c và làm bài vào vở.
- HS báo cáo kết quả, được bạn và GV nhận xét, thống nhất kết quả (b) Thứ Ba, thứ Tư; 
 2 c) 64 bạn).
- HS nhắc lại cách tính trung bình cộng của nhiều số, được bạn và GV nhận xét.
- HS suy nghĩ và trả lời câu hỏi của bạn Nam: ”Tại sao trong ngày thứ Sáu số học sinh 
 đến thư viện mượn sách lại tăng vọt như vậy?” Được bạn và GV nhận xét.
4.2. Trải nghiệm 
a) HS quan sát biểu đồ dưới đây:
 - HS trả lời câu hỏi: Các em quan sát thấy được thông tin gì?
 - Chia sẻ trong nhóm hoặc cả lớp; được bạn hoặc GV nhận xét.
b) HS có thể sử dụng excel nhập các số liệu trên biểu đổ và vẽ biểu đồ với các số liệu trong 
HĐ Mở đầu.
c) HS (nhóm 4- 6, trong điều kiện có thể lập nhóm Zalo, có thể dùng số tài khoản của cha 
mẹ HS) tìm hiểu về GDP (theo tỉ USD) của Việt Nam trong 10 năm gần đây; chia sẻ, thảo 
luận các biểu đồ cột tìm được của nhóm.
Chia sẻ kết quả tìm được, các nhận xét về thông tin tìm được trong nhóm hoặc cả lớp; được 
bạn hoặc GV nhận xét.
IV. ĐIỀU CHỈNH
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
 TIẾT 2
I. YÊU CẦU CẦN ĐẠT
– HS đọc được số liệu, nêu được một số nhận xét đơn giản từ biểu đồ cột.
– HS vận dụng được việc đọc số liệu từ biểu đồ cột để giải quyết một số tình huống thực 
tế.
– HS có cơ hội phát triển năng lực tư duy và lập luận toán học, giao tiếp toán học,...
- Tích hợp phát triển năng lực số:
 3 + HS sử dụng phần mềm của thiết bị số (1.2.L3-L4-L5); Lựa chọn dữ liệu, thông tin và nội 
dung để tổ chức, lưu trữ và truy xuất theo cách thường xuyên trong môi trường kỹ thuật số 
(2.2.L3-L4-L5).
 + HS duyệt, tìm kiếm và lọc dữ liệu, thông tin và nội dung số (2.1.L3-L4-L5.b); Tương 
tác thông qua các thiết bị số (3.1.L3-L4-L5).
II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC 
Bảng lưới ô vuông ở phần Mở đầu.
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CHỦ YẾU
1. Mở đầu
- HS chơi trò chơi: ”Món ăn yêu thích”
- Cách chơi: 
+ GV đặt biển ghi tên 4 món ăn được yêu thích nhất ở 4 vị trí khác nhau trong lớp. HS yêu 
thích món ăn nào nhất sẽ tập trung thành nhóm ở khu vực ghi tên món ăn đó.
+ Mỗi nhóm lập bảng số liệu thống kê xem trong nhóm mình có những thành viên của tổ 
nào, mỗi tổ có bao nhiêu bạn.
+ Các nhóm hoàn thành biểu đồ cột trên lưới ô vuông do GV cung cấp (hàng ngang ghi tên 
tổ, cột dọc bên trái ghi số học sinh)..
- HS trả lời câu hỏi: 
+ Tổ nào có nhiều học sinh thích món ăn đó nhất?
+ Tổ nào có ít học sinh thích món ăn đó nhất?
- Các nhóm chia sẻ kết quả của nhóm mình, được các bạn và GV nhận xét.
2. Thực hành, luyện tập
Bài 1
– HS đọc đề bài, nhắc lại cách đọc các thông tin, số liệu trên biểu đồ cột.
– HS làm bài cá nhân vào vở; đổi vở chữa bài cho nhau, thống nhất kết quả. 
– HS chia sẻ cả lớp; được bạn và GV nhận xét, thống nhất kết quả (a) Tháng 1: 20 ngày 
mưa; Tháng 2: 25 ngày mưa; Tháng 3: 15 ngày mưa; b)5 ngày; c) 20 ngày).
Bài 2
– HS đọc bài, làm bài cá nhân vào vở; đổi vở, chữa bài cho nhau, thống nhất kết quả.
– HS báo cáo GV, được GV nhận xét.
– HS chia sẻ cả lớp; được bạn nhận xét; cả lớp cùng GV thống nhất kết quả (a) Ngày thứ 
nhất: 700 m; Ngày thứ 2: 800 m; Ngày thứ 3: 1100 m; Ngày thứ 4: 1400 m; Ngày thứ 5: 
1700 m; b) 1200 m; c) Dài hơn/ Tăng lên.
- HS suy nghĩ trả lời câu hỏi: 
 4 + Nếu chưa đọc số liệu ở cột bên trái, em có biết quãng đường Rô-bốt chạy được trong 
mỗi ngày thay đổi như thế nào so với ngày trước đó không? 
 + Độ cao của các cột và độ dài quãng đường tương ứng có mối liên hệ như thế nào?
- HS được bạn và GV nhận xét, thống nhất kết quả.
3. Vận dụng, trải nghiệm 
3.1. Bài 3
– HS làm bài theo nhóm 2 – 4 HS, hoàn thành bảng số liệu ở ý a và trả lời các câu hỏi ở ý 
b.
– HS báo cáo kết quả trước lớp.
– HS được bạn, GV nhận xét; cả lớp cùng GV thống nhất kết quả (a) Các số liệu cần điền 
lần lượt là: 300, 500, 1200, 1400; b) Thứ Tư; Vì vào ngày thứ Tư rạp Hoà Bình bán 1 vé 
thì tặng thêm 1 vé).
3.2. Trải nghiệm (có thể chọn 1 trong a, b, c)
a) Mỗi tổ lựa chọn 1 chủ đề để thực hiện khảo sát và lập biểu đồ cột (trên giấy kẻ ô vuông) 
từ bảng số liệu đã khảo sát được. Từ đó rút ra một số kết luận theo gợi ý của GV (Một số 
chủ đề gợi ý: Mùa được yêu thích nhất, Loại đồ uống được yêu thích nhất, Gameshow được 
yêu thích nhất ).
- Chia sẻ nhóm hoặc cả lớp; được bạn, GV nhận xét.
b) HS có thể sử dụng excel nhập các số liệu trên biểu đổ và vẽ biểu đồ với các số liệu trong 
bài tập 1, bài tập 2.
c) HS (nhóm 4-6) có thể lập biểu đồ khi sử dụng excel, trình chiếu kết quả trên powerpoint 
về các chủ đề sau: (1) lượng mưa ở Việt Nam trong 10 năm gần đây nhất; (2) số lượng cơn 
bão ảnh hưởng đến Việt Nam trong 10 năm gần đây nhất.
IV. ĐIỀU CHỈNH
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
 5