Kế hoạch bài dạy Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 2: Văn bản: Mẹ tôi (Trích Những tấm lòng cao cả - Ét-môn-đô-dơ A-mi-xi)

 Tiết 2 Văn bản MẸ TÔI
 ( Trích Những tấm lòng cao cả - Ét-môn-đô-dơ A-mi-xi)
TIẾN TRÌNH LÊN LỚP
Bài mới: 
 Trong cuộc sống của chúng ta, người mẹ có một vị trí và ý nghĩa hết sức lớn 
lao, thiêng liêng và cao cả. Nhưng không phải lúc nào chúng ta cũng ý thức được điều 
đó. Văn bản mà chúng ta tìm hiểu hôm nay sẽ phần nào giúp các em nhận ra mình cần 
làm gì để không phụ lòng của cha mẹ. 
 HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG
 HĐ 1. Hướng dẫn tìm hiểu chung I. Tìm hiểu chung
 ? Dựa vào sgk, hãy giới thiệu sơ lược về 1. Tác giả: Ét-môn-đô-dơ A-mi-xi 
 tác giả. (1846 – 1908) là nhà văn I-ta-li-a. 
 HS dựa vào sgk trả lời Những tấm lòng cao cả là tác phẩm nổi 
 tiếng nhất trong sự nghiệp sáng tác của 
 ông. Cuốn sách gồm nhiều mẫu chuyện 
 có ý nghĩa giáo dục sâu sắc.
 2. Tác phẩm:
 ? Văn bản được viết theo thể loại nào. a) Thể loại: Thư – biểu cảm.
 HS trả lời: Thư – biểu cảm. b) Xuất xứ: Trích từ tác phẩm Những 
 ? Văn bản được trích từ tác phẩm nào. tấm lòng cao cả (truyện thiếu nhi, 
 HS: Trích từ tác phẩm Những tấm lòng cao 1886)
 cả (truyện thiếu nhi, 1886) c) Từ khó: SGK/tr.11
 ? Giải thích từ khó: lương tâm, khổ hình, 
 vong ân bội nghĩa 
 - Hướng dẫn đọc văn bản
 GV hướng dẫn: đọc giọng tình cảm, tha 
 thiết và nghiêm.
 GV đọc một đoạn, gọi hs đọc tiếp. d) Bố cục: 2 phần
 ? Văn bản có thể được chia làm mấy phần.
 HS trả lời: Hai phần
 Phần 1: Từ đầu – xúc động vô cùng: Lời kể 
 của En-ri-cô. Phần 2: Phần còn lại: Toàn bộ bức thư của 
người bố gửi cho con trai En-ri-cô.
? Dựa vào bố cục, hãy xác định nội dung e) Nội dung chính: En-ri-cô nhỡ thốt ra 
chính của văn bản. lời thiếu lễ độ với mẹ khi cô giáo đến 
HS: En-ri-cô nhỡ thốt ra lời thiếu lễ độ với nhà. Để giúp con nhận ra lỗi lầm, bố 
mẹ khi cô giáo đến nhà. Để giúp con nhận của En-ri-cô đã viết một lá thư với nội 
ra lỗi lầm, bố của En-ri-cô đã viết một lá dung làm nổi bật hình ảnh người mẹ 
thư với nội dung làm nổi bật hình ảnh trong gia đình và yêu cầu En-ri-cô sửa 
người mẹ trong gia đình và yêu cầu En-ri- chữa lỗi lầm.
cô sửa chữa lỗi lầm.
HĐ 2. Hướng dẫn Đọc hiểu văn bản II. Đọc hiểu văn bản
? Văn bản là một bức thư của người bố 
gửi cho con. Nhưng tại sao nhan đề lại là 
“Mẹ tôi”? Có phải là giữa nhan đề và 
nội dung không phù hợp. (Năng lực đọc 
hiểu văn bản)
HS trả lời: Nhan đề là do chính tác giả đặt. 
Mới xem qua dễ nhận thấy nhan đề và nội 
dung không phù hợp. Nhưng qua bức thư 
của bố gửi cho con, người đọc thấy hiện 
lên hình tượng một người mẹ.
Tìm hiểu hình ảnh người mẹ 1. Hình ảnh người mẹ
? Tìm trong văn bản những chi tiết nói về - Hết lòng thương yêu con. 
mẹ của En-ri-cô. Từ những chi tiết đó, em - Quên mình, hi sinh vì con.
thấy mẹ của En-ri-cô có những phẩm chất - Sẵn sàng tha thứ khi con hối lỗi.
nào. Mẹ đã mất con
GV cho học sinh thảo luận nhóm nhỏ, gọi Người mẹ sẵn sàng cứu sống con.
hs trả lời, hs khác nhận xét. GV chốt ý cho 
hs ghi.
? Những phẩm chất ấy em có nhận thấy ở 
mẹ em hay một người mẹ Việt Nam nào 
khác mà em biết không.
HS tự liên hệ, trả lời. GV nhận xét. Tìm hiểu hình ảnh người bố 2. Hình ảnh người bố
? Tìm những chi tiết thể hiện tâm trạng của Việc bố vậy ; Con mà ư. -> Buồn 
người bố trước lỗi lầm của En-ri-cô? Theo bã, tức giận, đau lòng vì khuyết điểm 
em, đó là tâm trạng gì. của con.
HS trả lời: “Việc bố vậy” ; “Con mà 
ư”. -> Buồn bã, tức giận, đau xót.
? Theo em, vì sao người cha cảm thấy “sự 
hỗn láo của con như một nhát dao đâm vào 
tim bố vậy”.
HS trả lời: Vì cha vô cùng yêu quý mẹ và 
con. Cha thất vọng vô cùng vì con hư, phụ 
lại tình yêu thương của cha mẹ.
? Thái độ của người cha đối với lỗi lầm của 
En-ri-cơ thể hiện qua những chi tiết nào? 
Trong những lời đĩ giọng điệu của người 
cha cĩ gì đặc biệt?. Khơng bao giờ nặng với mẹ. Con hãy 
HS trả lời: Khơng bao giờ nặng với mẹ. xin lỗi mẹ. Hãy cầu xin mẹ hơn con. Thà 
Con hãy xin lỗi mẹ. Hãy cầu xin mẹ hơn con. rằng bố khơng cĩ con cịn hơn, cịn hơn 
Thà rằng bố khơng cĩ con cịn hơn, cịn hơn là thấy con bội bạc với mẹ->Vừa 
là thấy con bội bạc với mẹ. Thái độ vừa dứt nghiêm khắc, dứt khốt như ra lệnh, vừa 
khốt như ra lệnh, vừa mềm mại như khuyên mềm mại như khuyên nhủ. 
nhủ.
? Tìm trong văn bản những lời nhắn nhủ Hình ảnh dịu dàng như bị khổ hình. 
của người cha đối với En-ri-cơ. Những lời Con hãy nhớ rằng hơn cả. Thật đáng 
nhắn nhủ đĩ cĩ ý nghĩa gì. (Năng lực giải yêu thương đĩ -> Giúp con tự thấy hổ 
quyết vấn đề) thẹn khi chà đạp lên tình yêu thương của 
HS trả lời: Hình ảnh dịu dàng như bị khổ cha mẹ và nhận thấy tình yêu thương 
hình. Con hãy nhớ rằng hơn cả. Thật kính trọng cha mẹ là thiêng liêng hơn cả. 
đáng yêu thương đĩ. Người cha muốn con 
tự thấy hổ thẹn trước lỗi lầm đã gây ra, thấy 
được tình yêu thương của cha mẹ là tình cảm 
thiêng liêng hơn cả những tình cảm cao quý 
khác, đồng thời ơng cũng muốn con mình 
thành thật.
? Vì sao bố của En-ri-cô không nói trực tiếp với em mà lại viết thư? Qua bức thư, 
em thấy ông là người như thế nào. => Yêu quý tình cảm gia đình. Tế nhị 
(Năng lực hợp tác) và độ lượng trong việc giáo dục con.
GV cho hs thảo luận nhóm (5’), gọi đại 
diện nhóm trả lời, nhóm khác nhận xét. Gv 
chốt ý: Tình cảm sâu sắc thường tế nhị và 
kín đáo nhiều khi không nói trực tiếp được. 
Hơn nữa, viết thư tức chỉ nói cho người 
mắc lỗi biết; vừa kín đáo, tế nhị, vừa 
không làm người mắc lỗi mất lòng tự 
trọng. Đây là bài học về cách ứng xử mà 
chúng ta cần học hỏi. Chứng tỏ bố của En-
ri-cô rất yêu vợ và con. Ông cũng rất 
nghiêm khắc, công bằng, tế nhị và độ 
lượng trong việc giáo dục con. 3. Hình ảnh En-ri-cô
Tìm hiểu hình ảnh En-ri-cô
? Điều gì khiến En-ri-cô xúc động khi đọc 
thư bố.
HS trả lời: Bố gợi lại những kỉ niệm giữa 
mẹ và En-ri-cô. 
? Theo em, En-ri-cô nhận ra điều gì qua 
bức thư của bố.
HS trả lời: Tình cảm cha mẹ dành cho con - Thấy được tình cảm của bố mẹ dành 
cao cả và thiêng liêng mà không phải ai cho mình, nhận ra lỗi lầm.
cũng nhận ra được. Chúng ta không được 
chà đạp lên tình cảm đó.
? Vậy, việc viết thư có tác dụng gì.
HS trả lời: Bày tỏ trực tiếp, chân thành 
cảm xúc, thái độ của người viết một cách 
kín đáo, tế nhị, tỉ mỉ 
GV sử dụng kĩ thuật trình bày 1 phút. Nghệ thuật: 
? Nghệ thuật đặc sắc của văn bản là gì. - Sáng tạo trong việc tạo nên hồn cảnh 
HS trả lời : Sáng tạo trong việc tạo nên hồn xảy ra. chuyện En-ri-cơ mắc lỗi với mẹ. cảnh xảy ra chuyện E-ri-cơ mắc lỗi với mẹ, - Sử dụng hình thức viết thư và hình thức 
sử dụng hình thức viết thư và hình thức biểu biểu cảm trực tiếp, cĩ ý nghĩa giáo dục, 
cảm trực tiếp, cĩ ý nghĩa giáo dục, thể hiện thể hiện thái độ nghiêm khắc của người 
thái độ nghiêm khắc của người cha đối với cha đối với con.
con. - Lồng trong câu chuyện một bức thư 
 có nhiều chi tiết khắc họa hình ảnh 
 người mẹ tận tụy, giàu đức hy sinh.
? Theo em, đoạn văn nào có thể chọn làm 
chủ đề cho văn bản. 
HS dựa vào ghi nhớ để trả lời. GV treo 
bảng phụ có nội dung tổng kết.
Sử dụng kĩ thuật động não.
? Qua văn bản, em hiểu gì về lòng nhân 
ái, tình thương yêu và hạnh phúc gia 
đình? Bản thân em rút được bài học gì từ 
văn bản này? (Năng lực tự quản bản 
thân) * Ghi nhớ: SGK
HS trả lời theo cảm nhận của bản thân, GV 
nhận xét. III. Luyện tập
HĐ 3. Hướùng dẫn luyện tập.
 Bài tập 1/ tr. 12.
GV gọi hs đọc bài tập 1/tr.12, nêu yêu cầu 
 Định hướng: Khi đã yên tĩnh.
của bài tập. Gọi hs làm bài tập.
 Bài tập 2/ tr. 12.
GV yêu cầu hs đọc bài tập 2/tr.12, nêu yêu 
cầu của bài tập. Cho hs tự phát biểu (2HS).
HS trả lời: Văn bản Thư gửi mẹ -> Con 
luôn nhỏ bé trước mẹ.
? Nêu nội dung văn bản. Em nhận được 
thông điệp gì từ văn bản trên.
HS: Văn bản Vì sao hoa cúc có nhiều cánh nhỏ -> Lòng hiếu thảo của em bé với mẹ.
 Hướng dẫn học bài ở nhà.
 Sưu tầm những bài ca dao, thơ nĩi về tình 
 cảm của cha mẹ dành cho con và tình cảm 
 của con đối với cha mẹ.
 Hướng dẫn chuẩn bị bài mới:
- Soạn bài: Từ ghép.