Bài giảng Tập làm văn Lớp 5 - Tuần 1, Bài: Cấu tạo của bài văn tả cảnh

 CẤU TẠO CỦA BÀI VĂN
 TẢ CẢNH. Khởi động Hoàng hôn trên sông Hương
 Cuối buổi chiều, Huế thường trở về trong một vẻ yên tĩnh lạ lùng, đến nỗi tôi 
cảm thấy hình như có một cái gì đang lắng xuống thêm một chút nữa trong thành phố 
hằng ngày đã rất yên tĩnh này. 
 Mùa thu, gió thổi mây về phía cửa sông, mặt nước phía dưới cầu Tràng Tiền đen 
sẫm lại, trong khi phía trên này lên mãi gần Kim Long, mặt sông sáng màu ngọc lam 
in những vệt mây hồng rực rỡ của trời chiều. Hình như con sông Hương rất nhạy cảm 
với ánh sáng nên đến lúc tối hẳn, đứng trên cầu chăm chú nhìn xuống, người ta vẫn 
còn thấy những mảng sắc mơ hồng ửng lên như một thứ ảo giác trên mặt nước tối 
thẳm. Phố ít người, con đường ven sông như dài thêm ra dưới vòm lá xanh của hai 
hàng cây.
 Phía bên sông, xóm Cồn Hến nấu cơm chiều, thả khói nghi ngút cả một vùng tre 
trúc. Đâu đó, từ sau khúc quanh vắng lặng của dòng sông, tiếng lanh canh của thuyền 
chài gỡ những mẻ cá cuối cùng truyền đi trên mặt nước, khiến mặt sông nghe như 
rộng hơn. Và khi dãy đèn bên đường bắt đầu thắp lên những quả tròn màu tím nhạt, 
chuyển dần sang màu xanh lá cây và cuối cùng nở bung ra trong màu trắng soi rõ mặt 
người qua lại thì khoảnh khắc yên tĩnh của buổi chiều cũng chấm dứt.
 Huế thức dậy trong một nhịp chuyển động mới, đi vào cuộc sống ban đầu của nó.
 Theo HOÀNG PHỦ NGỌC TƯỜNG Hoàng hôn trên sông Hương
 (1) Cuối buổi chiều, Huế thường trở về trong một vẻ yên tĩnh 
lạ lùng, đến nỗi tôi cảm thấy hình như có một cái gì đang lắng 
xuống thêm một chút nữa trong thành phố hằng ngày đã rất yên 
tĩnh này. 
 (2) Mùa thu, gió thổi mây về phía cửa sông, mặt nước phía 
dưới cầu Tràng Tiền đen sẫm lại, trong khi phía trên này lên mãi + Tìm các phần
gần Kim Long, mặt sông sáng màu ngọc lam in những vệt mây 
hồng rực rỡ của trời chiều. Hình như con sông Hương rất nhạy MB, TB, KB
cảm với ánh sáng nên đến lúc tối hẳn, đứng trên cầu chăm chú 
nhìn xuống, người ta vẫn còn thấy những mảng sắc mơ hồng 
ửng lên như một thứ ảo giác trên mặt nước tối thẳm. Phố ít 
người, con đường ven sông như dài thêm ra dưới vòm lá xanh + Xác định nội
của hai hàng cây.
 (3) dung của từng
 Phía bên sông, xóm Cồn Hến nấu cơm chiều, thả khói nghi 
ngút cả một vùng tre trúc. Đâu đó, từ sau khúc quanh vắng lặng 
của dòng sông, tiếng lanh canh của thuyền chài gỡ những mẻ cá phần
cuối cùng truyền đi trên mặt nước, khiến mặt sông nghe như 
rộng hơn. Và khi dãy đèn bên đường bắt đầu thắp lên những quả 
tròn màu tím nhạt, chuyển dần sang màu xanh lá cây và cuối 
cùng nở bung ra trong màu trắng soi rõ mặt người qua lại thì 
khoảnh khắc yên tĩnh của buổi chiều cũng chấm dứt.
(4)
 Huế thức dậy trong một nhịp chuyển động mới, đi vào cuộc 
sống ban đầu của nó.
 Theo HOÀNG PHỦ NGỌC TƯỜNG (1) Mở bài: 
 (2)
 Thân bài: 
(3)
(4) Kết bài: Một số hình ảnh trên sông Hương
 Cầu Tràng Tiền Xóm Cồn Hến Xóm Cồn Hến Giới thiệu màu sắc 
 bao trùm làng quê 
 ngày mùa là màu 
 vàng.
- Tả các màu vàng rất 
khác nhau của cảnh, Tả từng bộ 
của vật. phận của cảnh 
- Tả thời tiết, hoạt (trình tự 
động của con người. không gian)
 Tả sự thay đổi 
Thể hiện tình yêu quê cảnh theo thời 
hương của tác giả. gian (trình tự 
 thời gian) Ghi nhớ III. Luyện tập:
 + Đọc kĩ bài văn Nắng trưa
 + Xác định từng phần của bài văn
 + Tìm nội dung chính của từng phần
 + Xác định trình tự miêu tả của bài văn:
 mỗi đoạn của phần thân bài và nội dung
 của từng đoạn. Nắng trưa
 Nắng cứ như từng dòng lửa xối xuống mặt đất.
 Buổi trưa ngồi trong nhà nhìn ra sân, thấy rất rõ những sợi không
khí nhỏ bé, mỏng mảnh, nhẹ tênh, vòng vèo lượn từ mặt đất bốc lên,
bốc lên mãi.
 Tiếng gì xa vắng thế? Tiếng võng kẽo kẹt kêu buồn buồn từ nhà ai
vọng lại. Thỉnh thoảng, câu ru em cất lên từng đoạn ạ ời Hình như
chị ru em. Em ngủ và chị cũng thiu thiu ngủ theo. Em chợt thức làm chị
bừng tỉnh và tiếp tục câu ạ ời. Cho nên câu hát cứ cất lên từng đoạn
rồi ngừng lại, rồi cất lên, rồi lại lịm đi trong cái nặng nề của hai mi mắt
khép lại.
 Con gà nào cất lên một tiếng gáy. Và ở góc vườn, tiếng cục tác làm
nắng trưa thêm oi ả, ngột ngạt. Không một tiếng chim, không một sợi
gió. Cây chuối cũng ngủ, tàu lá lặng đi như thiếp vào trong nắng.
Đường làng vắng ngắt. Bóng tre, bóng duối cũng lặng im.
 Ấy thế mà mẹ phải vơ vội cái nón cũ, đội lên đầu, bước vào trong 
nắng, ra đồng cấy nốt thửa ruộng chưa xong.
 Thương mẹ biết bao nhiêu, mẹ ơi!
 Theo BĂNG SƠN Mở bài: (Câu văn đầu) Nhận xét chung về nắng trưa.
Thân bài: Cảnh vật trong nắng trưa (gồm 4 đoạn)
 Đoạn 1:
(từ Buổi trưa trong nhà đến bốc lên mãi): Hơi đất trong nắngdữ dội.
 Đoạn 2:
(từ Tiếng gì xa vắng đến hai mi mắt khép lại): Tiếng võng tiếng hát ru
em trong nắng trưa.
 Đoạn 3:
 (từ Con gà nào đến bóng duổi cũng lặng im): Cây cối và con vật trong
 nắng trưa.
 Đoạn 4:
 (từ Ấy thế mà đến cấy nốt thửa ruộng chưa xong): Hình ảnh mẹ trong 
 nắng trưa.
Kết bài: (câu cuối – kết bài mở rộng): Cảm nghĩ về mẹ. Ghi nhớ Chúc các em học tốt