Bài giảng Tập làm văn Lớp 4 - Tuần 4, Bài: Cốt truyện

 Tập làm văn 
CỐT TRUYỆN I. Nhận xét:
1. Ghi lại những sự việc chính trong truyện Dế Mèn 
bênh vực kẻ yếu.
 H: Theo em thế nào là sự việc chính?
 Sự việc chính là những sự việc quan trọng, quyết 
định diễn biến của câu chuyện mà khi thiếu nó câu 
chyện không còn đúng nội dung và hấp dẫn nữa Các sự việc chính trong truyện:
 + Sự việc 1: Dế Mèn gặp Nhà Trò đang gục đầu khóc bên tảng đá.
 + Sự việc 2: Dế Mèn gạn hỏi, Nhà Trò kể lại tình cảnh khốn khó bị 
 bọn nhện ức hiếp và đòi ăn thịt. 
 + Sự việc 3: Dế Mèn phẫn nộ cùng Nhà Trò đi đến chỗ mai phục của 
 bọn nhện.
 + Sự việc 4: Gặp bọn nhện, Dế Mèn ra oai, lên án sự nhẫn tâm của 
 chúng, bắt chúng phá hết vòng vây hãm Nhà Trò.
 + Sự việc 5: Bọn nhện sợ hãi phải nghe theo. Nhà Trò được tự do.
→ Chuỗi các sự việc từ 1 đến 5 như trên được gọi là cốt truyện. 2. Chuỗi sự việc trên được gọi là cốt 
 truyện. 
 Vậy theo em, cốt truyện là gì?
 → Cốt truyện là một chuỗi sự việc 
làm nòng cốt cho diễn biến của 
truyện. - Dế Mèn gặp Nhà Trò đang gục đầu khóc bên tảng đá. 
Mở (Sự việc 1)
đầu → Sự việc khơi nguồn cho các sự việc khác.
 - Dế Mèn nghe Nhà Trò kể lại tình cảnh của mình. Dế Mèn phẫn 
 nộ cùng Nhà Trò đi đến chỗ bọn nhện. Dế Mèn ra oai, lên án 
Diễn bọn nhện, bắt chúng phải phá vòng vây, trả tự do cho Nhà Trò. 
biến (Sự việc 2, 3, 4)
 → Các sự việc chính nối tiếp nhau, nói lên tính cách nhân vật, ý 
 nghĩa của truyện. 
 - Bọn nhện phải vâng lệnh Dế Mèn. Nhà Trò được cứu thoát.
Kết (Sự việc 5)
thúc → Kết thúc của các sự việc ở phần mở đầu và phần chính. → Cốt truyện thường gồm 3 phần:
+ Mở đầu: Sự việc khơi nguồn cho các 
sự việc khác. 
+ Diễn biến: Các sự việc chính kế tiếp 
theo nhau nói lên tính cách nhân vật, ý 
nghĩa của truyện. 
+ Kết thúc: Kết thúc của các sự việc ở 
phần mở đầu và phần chính. II. Ghi nhớ
1. Cốt truyện là một chuỗi sự 
việc làm nòng cốt cho diễn biến 
của truyện. 
2. Cốt truyện thường có ba 
phần:
 - Mở đầu
 - Diễn biến
 - Kết thúc III. Luyện tập 1. Truyện cổ tích Cây khế bao gồm các sự việc chính sau đây
3 a) Chim chở người em bay ra đảo lấy vàng, nhờ thế em trở nên 
 giàu có.
1 b) Cha mẹ chết, người anh chia gia tài, người em chỉ được cây 
 khế.
4 c) Người anh biết chuyện, đổi gia tài lấy cây khế, người em bằng 
 lòng.
2 d) Cây khế có quả, chim đến ăn, người em phàn nàn và chim hẹn 
 trả ơn bằng vàng.
5 e) Chim lại đến ăn, mọi chuyện diễn ra như cũ, nhưng người anh 
 may túi quá to và lấy quá nhiều vàng.
6 g) Người anh rơi xuống biển và chết.
 Hãy sắp xếp các sự việc trên thành cốt truyện. 2. Dựa vào cốt truyện trên, kể lại truyện cây khế.
Lưu ý: Để kể chuyện hay, sinh động các em cần:
+ Thêm một số từ ngữ, lời văn phù hợp với nội dung truyện.
+ Tả ngoại hình nhân vật.
+ Kể lại lời nói, ý nghĩ của nhân vật.
+ . Ngày xưa, có hai anh em nhà kia, sau khi cha mẹ qua 
đời, người anh chiếm tất cả gia tài, chỉ cho em mỗi một cây 
khế ở góc vườn. Người em vốn tính hiền lành nên đành nhẫn nhịn nhận lấy 
cây khế. Hằng ngày, anh chăm sóc, vun gốc, tưới cây, mong cây 
sớm ra quả. Đến mùa, cây khế bói rất nhiều quả to, chín mọng. Bỗng một 
hôm, có con chim lạ từ đâu bay tới. Chim đậu trên cây, ăn hết quả 
này đến quả khác. Nhìn chim ăn khế, người em buồn rầu than thở:
 - Chim ơi, gia tài tôi chỉ có một cây khế này thôi. Chim ăn hết 
khế, tôi lấy gì mà sống đây ?. Nghe vậy, chim lạ liền đáp: 
- Ăn một quả, trả cục vàng, may túi ba gang, mang đi mà đựng".
Sau đó, chim cất cánh bay đi. Người em thấy lạ nhưng cũng lấy vải may một cái túi nhỏ 
đúng theo lời chim nói. Vài ngày sau, chim thần đến chở người em 
bay ra một hòn đảo hoang vắng. Kì lạ thay, trên đảo có rất nhiều vàng bạc, đá quý đủ loại, 
sáng lấp lánh. Người em chỉ lấy một số vàng đựng vào vừa đủ túi 
rồi cưỡi lên lưng chim bay về. Từ đó, người em trở nên giàu có và thường giúp đỡ dân nghèo. Ít lâu sau, người anh sang chơi, thấy em giàu có thì hết sức 
ngạc nhiên, bèn gặng hỏi. Người em thành thực kể lại đầu đuôi câu 
chuyện. Người anh lại nổi máu tham, nài nỉ đòi đổi gia tài của mình 
để lấy cây khế. Người em vốn hiền lành nên cũng bằng lòng.