Bài giảng môn Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 73-74, Bài: Nhớ rừng (Thế Lữ)

NHỚ RỪNG 
Thế Lữ 
NHỚ RỪNG 
Tiết 73-74 
Thế Lữ 
A: Giới thiệu chung 
Tác giả : 
- Thế Lữ (1907 – 1989) ,Tên thật : Nguyễn Thứ Lễ, Bắc Ninh. 
Nhà thơ tiên phong trong PT thơ mới . 
- Ngoài sáng tác thơ, ông còn viết truyện trinh thám, kinh dị 
- T ác phẩm chính :Mấy vần thơ (1935), Vàng và máu (1934), Bên đường Thiên lôi (1936)... 
2. Tác phẩm “ Nhí rõng” in trong tËp “MÊy vÇn th¬” (1935) . 
 thể thơ: tám chữ (phổ biến trong PT thơ mới), gieo vần liền. 
B. Đọc – hiểu vb 
1. Đọc- chú thích 
S¾p xÕp c¸c tõ ë cét A cho phï hîp víi c¸ch gi¶i nghÜa ë cét B 
A 
B 
Ng¹o m¹n 
Oai linh 
Sa c¬ 
Oanh liÖt 
UÊt hËn 
Căm giận, uất ức dồn nén trong lòng 
Kiêu ngạo, coi thường người khác 
Sức mạnh linh thiêng 
Lâm vào cảnh không may bị that bại 
Lừng lẫy vang dội 
A. Tìm hiểu chung 
1,Tác giả 
2. Tác phẩm 
B. Đọc- hiểu văn bản 
1,Đọc-chú thích 
2 . Bố cục 
Bố cục 
Phần 1: 
Đoạn 1, 4 
Phần 2: 
đoạn 2,3 
Ph ần 3: 
Đoạn 5 
Tiết 73-74 
NHỚ RỪNG 
Thế Lữ 
Con hổ ở trong vườn bách thú. (Khôí căm hờn và uất hận.) 
Nỗi nhớ thời oanh liệt trong chốn gian sơn hùng vĩ. 
Nỗi khao khát tự do và sự nuối tiếc cuộc sống hào hùng. 
3. Phân tích 
- Đau đớn, tui nhục khi sa cơ bị “làm trò, đồ chơi”. Bị đánh đồng với bọn báu an phận, gấu dở hơi. 
- Căm hờn, uất hận, bất lực, 
buông xuôi. “Gậm một...dần qua” 
Bài 22 Tiết 73-74 
Thế Lữ 
Đoạn 1 
Gậm một khối căm hờn trong cũi sắt 
Ta nằm dài đợi ngày tháng dần qua, 
Khinh lũ người kia ngạo mạn ngẩn ngơ, 
Giương mắt bé giễu oai linh rừng thẳm. 
Nay sa cơ, bị nhục nhằn tù hãm, 
Để làm trò lạ mắt thứ đồ chơi, 
Chịu ngang bầy cùng bọn gấu dở hơi , 
Vơí cặp báo chuồng bên vô tư lự. 
NHỚ RỪNG 
3.1.Con hổ trong vườn bách thú (1,4) 
a . Tâm trạng con hổ (đ1) 
Khinh bọn người đang ngự trị 
 “ khinh lũ...ngẫn ngơ” 
3. Phân tích 
Bài 22 Tiết 73-74 
Thế Lữ 
NHỚ RỪNG 
3.1.Con hổ trong vườn bách thú (1,4) 
a . Tâm trạng con hổ (đ1) 
 b.Cảnh vườn bách thú (đ4) 
Đoạn 4 
Nay ta ôm niềm uất hận ngàn thâu, 
Ghét những cảnh không đời nào thay đổi, 
Những cảnh sửa sang, tầm thường, giả dối: 
Hoa chăm, cỏ xén, lối phẳng, cây trồng; 
Dải nước đen giả suối chẳng thông dòng, 
Len dưới nách những mô gò thấp kém ; 
Dăm vừng lá hiền lành, không bí hiểm, 
Cũng học đòi bắt chước vẻ hoang vu 
Của chốn ngàn năm cao cả, âm u, 
 Thật chán ghét, tầm thường giả dối, đơn điệu và tẻ nhạt “ hoa chăm, cỏ xén...không bí hiểm”. 
 Giọng thơ chế giễu,thái độ chán chường, chán ghét hiện thực xã hội tù túng. 
3. Phân tích 
Tiết 73-74 
Thế Lữ 
NHỚ RỪNG 
3.1.Con hổ trong vườn bách thú (1,4) 
3.2.Nỗi nhớ thời oanh liệt (2,3) 
Đoạn 2 
Ta sống mãi trong tình thương nỗi nhớ 
Thủa tung hoành hống hách ngày xưa. 
Nhớ cảnh sơn lâm bóng cả cây già, 
Với tiếng gió gào ngàn , với giọng nguồn hét núi, 
Với khi thét khúc trường ca dữ dội, 
Ta bước chân lên, dõng dạc đường hoàng, 
Lượn tấm thân như sóng cuộn nhịp nhàng, 
Vườn bóng âm thầm lá gai cỏ sắc. 
Trong hang tối, mắt thần khi đã quắc, 
Là khiến cho mọi vật đều im hơi. 
Ta biết ta chúa tể của muôn loài, 
Giữa chốn thảo hoa không tên không tuổi. 
-Nhớ cảnh sơn lâm:Bóng cả, 
cây già, gió gào ngàn, 
giọng nguồn hét núi. 
-> Điệp từ “với”, phép 
liệt kê cùng với động từ mạnh. 
=>Sức sống mãnh liệt, bí ẩn của rừng già 
a. Cảnh sơn lâm 
3. Phân tích 
Tiết 73-74 
Thế Lữ 
NHỚ RỪNG 
3.1.Con hổ trong vườn bách thú (1,4) 
3.2.Nỗi nhớ thời oanh liệt (2,3) 
Đoạn 2 
Ta sống mãi trong tình thương nỗi nhớ 
Thủa tung hoành hống hách ngày xưa. 
Nhớ cảnh sơn lâm bóng cả cây già, 
Với tiếng gió gào ngàn , với giọng nguồn hét núi, 
Với khi thét khúc trường ca dữ dội, 
Ta bước chân lên, dõng dạc đường hoàng, 
Lượn tấm thân như sóng cuộn nhịp nhàng, 
Vườn bóng âm thầm lá gai cỏ sắc. 
Trong hang tối, mắt thần khi đã quắc, 
Là khiến cho mọi vật đều im hơi. 
Ta biết ta chúa tể của muôn loài, 
Giữa chốn thảo hoa không tên không tuổi. 
a. Cảnh sơn lâm 
b. Hình ảnh con hổ 
+Thét khúc trường ca dữ dội 
+Bước chân dõng dạc... 
+Lượn tấm thân... 
+Vườn bóng... 
+Mắt thần 
-> Dùng động từ, tính từ gợi tả 
=>Ngang tàng, oai phong, 
uy nghiêm 
Tiết 74: Nhớ Rừng ( Thế Lữ) 
Kiểm tra bài cũ: 
? Đọc thuộc khổ thơ 1 của bài thơ “ Nhó rừng” của Thế Lữ, Phân tích nội dung đoạn thơ? 
Yêu cầu:- Đọc đúng đoạn thơ 
- Nêu được nội dung chính đoạn thơ 
3. phân tích 
Tiết 73-74 
Thế Lữ 
NHỚ RỪNG 
3.1.Con hổ trong vườn bách thú (1,4 ) 
3.2.Nỗi nhớ thời oanh liệt (2,3) 
a. Cảnh sơn lâm 
b. Hình ảnh con hổ 
Đoạn 3 
Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối 
Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan? 
Đâu những ngày mưa chuyển bốn phương ngàn, 
Ta lặng ngắm giang san ta đổi mới ? 
Đâu những bình minh cây xanh nắng gội 
Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng ? 
Đâu những chiều lêng láng máu sau rừng 
Ta đợi chết mảnh mặt trời gay gắt, 
Để ta chiếm lấy riêng phần bí mật ? 
- Than ôi ! Thời oanh liệt nay còn đâu ? 
c. Bức tranh tứ bình (đ 3) 
 Đêm vàng bên bờ suối 
Mưa chuyển bốn phương ngàn 
B ình minh cây xanh nắng gội 
Chiều lênh láng máu sau rừng 
Nhớ 
3. Phân tích 
Tiết 73-74 
Thế Lữ 
NHỚ RỪNG 
3.1.Con hổ trong vườn bách thú (1,4) 
3.2.Nỗi nhớ thời oanh liệt (2,3) 
a. Cảnh sơn lâm (đ 2) 
b. Hình ảnh con hổ (đ 2) 
-Hình ảnh tráng lệ, câu hỏi tu từ, cảm thán, điệp ngữ 
=>Nỗi tiếc nhớ không nguôi của con hổ về dĩ vãng huy hoàng, 
oanh liệt 
 -Bộ tranh tứ bình lộng lẫy với vẻ đẹp vừa hùng vĩ vừa thơ mộng của núi rừng, với tư thế lẫm liệt uy nghi của chúa sơn lâm. 
c. Bức tranh tứ bình (đ 3) 
=> Tâm trạng của người dân VN đương thời, tiếc nhớ chiến công chống giặc vẻ vang. 
3. Phân tích 
Tiết 73-74 
Thế Lữ 
NHỚ RỪNG 
3.1.Con hổ trong vườn bách thú (1,4) 
3.2.Nỗi nhớ thời oanh liệt (2,3) 
a. Cảnh sơn lâm (đ 2) 
b. Hình ảnh con hổ (đ 2) 
c. Bức tranh tứ bình (đ 3) 
3.3. Niềm khao khát và sự tiếc nuối cuộc sống hào hùng 
Hỡi oai linh cảnh nứơc non hùng vĩ ! 
Là nơi gíông hùm thiêng ta ngự trị, 
Nơi thênh thang ta vùng vẫy ngày xưa, 
Nơi ta không còn được thấy bao giờ ! 
Có biết chăng trong những ngày ngao ngán, 
Ta đương theo giấc mộng ngàn to lớn 
Để hồn ta được phảng phất được gần ngươi, 
- Hỡi cảnh rừng ghê gớm của ta ơi ! 
3.3. Niềm khao khát và sự tiếc nuối 
Hỡi oai linh cảnh nứoc non hùng vĩ ! 
Là nơi giống hùm thiêng ta ngự trị, 
Nơi thênh thang ta vùng vẫy ngày xưa, 
Nơi ta không còn được thấy bao giờ ! 
Có biết chăng trong những ngày ngao ngán, 
Ta đương theo giấc mộng ngàn to lớn, 
để hồn ta được phảng phất được gần gươi, 
- Hỡi cảnh rừng ghê gớm của ta ơi ! 
Bài 22 Tiết 73-74 
NHỚ RỪNG 
Thế Lữ 
3. Phân tích 
Tiết 73-74 
Thế Lữ 
NHỚ RỪNG 
3.1.Con hổ trong vườn bách thú (1,4) 
3.2.Nỗi nhớ thời oanh liệt (2,3) 
a. Cảnh sơn lâm (đ 2) 
b. Hình ảnh con hổ (đ 2) 
c. Bức tranh tứ bình (đ 3) 
3.3. Niềm khao khát và sự tiếc nuối cuộc sống hào hùng (đ 5) 
“ Hỡi oai linh, cảnh nước non hùng vĩ !” 
“Nơi ta không còn được thấy bao giờ!” 
“ – Hỡi cảnh rừng ghê gớm của ta ơi!” 
 Câu cảm thán liên tiếp, lời gọi thiết tha. 
 Khát vọng tự do mãnh liệt nhưng bất lực. 
3. Phân tích 
Tiết 73-74 
Thế Lữ 
NHỚ RỪNG 
4. Tổng kết 
4.2 Nghệ thuật: 
 -Sử dụng bút pháp lãng mạn 
 - Nhiều BPNT (nhân hóa, soa sánh, phóng đại...) 
 - Hình ảnh giàu chất tạo hình 
 - Ngôn ngữ biểu cảm 
4.1 Nội dung : 
Nhớ rừng ...nước thủơ ấy 
+ ý nghĩa: 
 Mượn lời con hổ trong vườn bách thú, tác giả kín đáo bộc lộ tình cảm yêu nước, niềm khao khác khỏi kiếp đời nô lệ. 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
M Ấ Y V Ầ N T H Ơ 
 M Ộ N G 
N H Ớ T I Ế C 
T H Ế L Ữ 
 B I Ể U C Ả M 
C O N H Ổ 
Nhân vật chính trong bài thơ Nhớ rừng? 
Phương thức biểu đạt của bài thơ Nhớ rừng? 
Tác giả của bài thơ Nhớ rừng? 
Tâm trạng của con hổ khi ở vườn Bách thú? 
Con hổ làm thế nào để trở về quá khứ? 
Bài thơ Nhớ rừng được trích trong tập thơ nào? 
Đáp án 
THƠ MỚI 
Gọi là Thơ mới để phân biệt với thơ cũ – chỉ thơ Đường luậtlà chủ yếu – là ở số tiếng, số câu, vần, nhịptrong bài rất tự do, phóng khoáng không bị gò bó bởi niêm luật mà chỉ theo dòng cảm xúc của người viết 
Hướng dẫn học tập ở nhà 
Bài tập về nhà : 
 Học thuộc lòng đoạn 1,2,3. Nêu nội dung chính từng đoạn 
Chuẩn bị bài : “ câu nghi vấn, 
viết đoạn văn trong văn bản thuyết minh