Bài giảng môn Giáo dục công dân Lớp 9 - Tiết 20, Bài 12: Quyền và nghĩa vụ của công dân trong hôn nhân (Tiết 1)

Tiết 20 – Bài 12: QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN TRONG HÔN NHÂN (T1) 
Tiết 20 BÀI 12: 
QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN 
 TRONG HÔN NHÂN (T1) 
I. ĐẶT VẤN ĐỀ 
Chuy ệ n c ủ a T 
T mới học hết lớp 10 thì có anh K hỏi cưới T. Bố mẹ T thấy nhà anh K giàu nên vội nhận lời và đám cưới nhanh chóng được tổ chức . Bố mẹ T hi vọng T sẽ được hạnh phúc , nhưng sự thực lại không như vậy . K là một thanh niên lười biếng , ham chơi , không thích lao động , lại rượu chè . T phải làm lụng vất vả , lại buồn phiền vì chồng nên gầy yếu xanh xao . Ngay sau khi T sinh đứa con đầu lòng thì K đã thường xuyên bỏ nhà đi chơi , không quan tâm gì đến vợ con. 
N ỗ i kh ổ c ủ a M 
M là một cô gái đảm đang , hay làm . Một chàng trai cùng thôn tên là H, làm nghề thợ mộc ngỏ lời yêu M. Nhưng đi chơi với nhau , H hay đòi hỏi M “ chiều ” mình . Vì nể người yêu , sợ H giận và cho rằng mình không thật lòng yêu H, M đã có quan hệ tình dục với H. Sau đó , M có thai . H luôn luôn dao động trước những lời đồn đại , dèm pha của dân làng và trốn tránh trách nhiệm của mình . Cha mẹ , anh chị H kiên quyết phản đối và không chấp nhận M. M sinh một bé gái và vất vả đến kiệt sức để nuôi con trong sự hắt hủi của cha mẹ , sự chê cười của xóm giềng , bạn bè . 
Chuyện của T 
	 T mới học hết lớp 10 thì có anh K hỏi cưới T . Bố mẹ T thấy nhà anh K giàu nên vội nhận lời và đám cưới nhanh chóng được tổ chức . Bố mẹ T hi vọng T sẽ được hạnh phúc , nhưng sự thực lại không như vậy . K là một thanh niên lười biếng , ham chơi , không thích lao động , lại rượu chè . T phải làm lụng vất vả , lại buồn phiền vì chồng nên gầy yếu xanh xao . Ngay sau khi T sinh đứa con đầu lòng thì K đã thường xuyên bỏ nhà đi chơi , không quan tâm gì đến vợ con. 
Nỗi khổ của M 
	 M là một cô gái đảm đang , hay làm . Một chàng trai cùng thôn tên là H , làm nghề thợ mộc ngỏ lời yêu M . Nhưng đi chơi với nhau , H hay đòi hỏi M “ chiều ” mình . Vì nể người yêu , sợ H giận và cho rằng mình không thật lòng yêu H , M đã có quan hệ tình dục với H . Sau đó , M có thai . H luôn luôn dao động trước những lời đồn đại , dèm pha của dân làng và trốn tránh trách nhiệm của mình . Cha mẹ , anh chi H kiên quyết phản đối và không chấp nhận M . M sinh một bé gái và vất vả đến kiệt sức để nuôi con trong sự hắt hủi của cha mẹ , sự chê cười của xóm giềng , bạn bè . 
Tiết 20 – Bài 12: QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN TRONG HÔN NHÂN (T1) 
THẢO LUẬN NHÓM: (4 nhoùm ) 
Nhóm 1 + 2: Nhöõng sai laàm cuûa T,K, M vaø H trong caâu chuyeän treân laø gì ? Haäu quaû cuûa vieäc laøm sai laàm cuûa M,T? 
Nhóm 3 + 4: Em coù suy nghóa gì veà tình yeâu hoân nhaân trong caùc tröôøng hôïp treân ? 
I. ĐẶT VẤN ĐỀ 
“ Chuyện của T” và chuyện “ Nỗi khổ của M” ( SGK/40-41) 
Tiết 20 Bài 12: 
QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN 
 TRONG HÔN NHÂN (T1) 
I. ĐẶT VẤN ĐỀ 
“ Chuyện của T” và chuyện “ Nỗi khổ của M” ( SGK/40-41) 
1+ 2: Nhöõng sai laàm cuûa T vaø K 
* T coøn nhoû tuoåi maø phaûi laäp gia ñình theo söï eùp buoäc cuûa cha meï vì tham giaøu 
* K thieáu traùch nhieäm vôùi vôï con. 
 Haäu quaû : 
* T laøm luïng vaát vaû , buoàn phieàn vì choàng neân gaày yeáu . 
* K boû nhaø ñi khoâng quan taâm ñeán vôï con . 
Tröôøng hôïp M. H quan heä tình duïc tröôùc hoân nhaân 
Haäu quaû : 
* M sinh con vaát vaû ñeán kieät söùc ñeå nuoâi con 
* Cha meï haét huûi , xoùm gieàng baïn beø cheâ cöôøi . 
Tiết 20 Bài 12: 
QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN 
 TRONG HÔN NHÂN (T1) 
I. ĐẶT VẤN ĐỀ 
“ Chuyện của T” và chuyện “ Nỗi khổ của M” ( SGK/40-41) 
3 + 4 : Em coù suy nghóa gì veà tình yeâu hoân nhaân trong caùc tröôøng hôïp treân ? 
- Tröôøng hôïp T vaø K: T hoïc heát 10 chöa ñuû tuoåi ñaõ keát hoân . Boá meï T ham giaøu eùp T laáy choàng maø khoâng coù tình yeâu . Choàng T laø thanh nieân löôøi bieáng ham chôi , röôïu cheø 
- Tröôøng hôïp M, H 
+ M laø coâ gaùi ñaûm ñang hay laøm + H laø thôï moäc . 
+ Vì neå sôï ngöôøi yeâu giaän . M quan heä vaø coù thai 
+ H dao ñoäng , troán traùnh traùch nhieäm , gia ñình H phaûn ñoái khoâng chaáp nhaän M 
Theo kết quả điều tra năm 2004, tỉ lệ tảo hôn của nữ dân tộc Dao là 9,8%, nam là 29,7%. Tỉ lệ nữ giới người Mông tảo hôn 17,9% và nam là 20,3%. 
Năm 2006, kết quả khảo sát gia đình theo tiêu chí cơ bản đã phát hiện số hộ có người tảo hôn chiếm 0,58% so với tổng số hộ gia đình trong toàn quốc 
Theo báo cáo thống kê năm 2008,tỉ lệ cặp vợ chồng tảo hôn chiếm 6% so với tổng cặp vợ chồng mới kết hôn trong năm . 
Hình ảnh của nạn tảo hôn và gia đình đông con,hậu quả của việc không thực hiện kế hoạch hóa gia đình đúng theo pháp luật 
Tiết 20 Bài 12: 
QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN 
 TRONG HÔN NHÂN (T1) 
I. ĐẶT VẤN ĐỀ 
“ Chuyện của T” và chuyện “ Nỗi khổ của M” ( SGK/40-41) 
2 trường hợp đều có quan niệm sai lầm về tình yêu và hôn nhân . 
 Hậu quả : Tương lai của T và M đầy đau khổ 
Anh Chân và chị Tay quen biết nhau từ thời đi học phổ thông . Năm 1988, lúc chị Tay đang học lớp 9 , anh Chân học lớp 10 thì chị Tay có thai nên hai bên gia đình đã tổ chức đám cưới cho hai anh chị và không đăng kí kết hôn . Năm 1989 , chị Tay sinh cháu Mềm và ở nhà nuôi con. Anh chân tiếp tục đi học và sau đó do công việc nên đã quen và đem lòng yêu chị Ngón , mối quan hệ này được nhiều người biết đến , cơ quan đoàn thể góp ý nhiều lần nhưng hai người vẫn lén lút quan hệ với nhau . Năm 2000, chị Tay sinh thêm cháu Yếu , nhưng anh Chân vẫn thường xuyên quan hệ với chị Ngón và đánh đập chị Tay . Tháng 10/2001, do không chịu được cuộc sống gia đình , chị Tay gửi đơn xin ly hôn đến tòa án . Hãy giải quyết trường hợp trên . 
Chuyên gia đình Chân Tay 
Trường hợp trên là ví dụ điển hình của hôn nhân bất hợp pháp 
? Em có suy nghĩ về hôn nhân trong trường hợp trên ? 
? Vậy theo bạn nghĩ hôn nhân hợp pháp là như thế nào ? 
 I.ĐẶT VẤN ĐỀII.NỘI DUNG BÀI HỌC  
1.Hôn nhân là gì ? 
 H«n nh©n : lµ sù liªn kÕt ® Æc biÖt gi ữ a mét nam vµ mét n ữ trªn cơ sở b ì nh ®¼ng, tù nguyÖn , ®­ îc pháp luật thõa nhËn , nh»m chung sèng l©u dµi vµ x©y dùng mét gia ® ì nh hßa thuËn , h¹nh phóc .  
2. Các nguyên tắc cơ bản của chế độ hôn nhân và gia đình ở nước ta 
 - Hôn nhân tự nguyện , tiến bộ , một vợ , một chồng , vợ chồng bình đẳng .- Hôn nhân giữa công dân việt Nam thuộc các dân tộc , các tôn giáo , giữa người theo tôn giáo và không theo tôn giáo,giữa công dân Việt Nam với người nước ngoài được tôn trọng và được pháp luật bảo vệ .- Vợ chồng có nghĩa vụ thực hiện chính sách dân số và kế hoạch hoá gia đình . 
Tư liệu tham khảo : 
 Điều 64 hiến pháp 1992: " Gia đình là tế bào của xã hội . Nhà nước bảo hộ hôn nhân và gia đình . Hôn nhân theo nguyên tắc tự nguyện , tiến bộ , một vợ một chồng , vợ chồng bình đẳng ..."  
 Điều 36 – Hiến pháp 2013 
1. Nam, nữ có quyền kết hôn, ly hôn. Hôn nhân theo nguyên tắc tự nguyện, tiến bộ, một vợ một chồng, vợ chồng bình đẳng, tôn trọng lẫn nhau. 
 2. Nhà nước bảo hộ hôn nhân và gia đình, bảo hộ quyền lợi của người mẹ và trẻ em. 
 Hôn nhân tự nguyện , tiến bộ , một vợ một chồng , vợ chồng bình đẳng . 
Hôn nhân giữa công dân Việt Nam thuộc các dân tộc , các tôn giáo , giữa người theo tôn giáo với người không theo tôn giáo , giữa công dân Việt Nam với người nước ngoài được tôn trọng và được pháp luật bảo vệ . 
III.Bài tập 
Bài tập 1: Em đồng ý với những ý kiến nào sau đây ? Giải thích vì sao em đồng ý hoặc không đồng ý: 
 a) Kết hôn khi nam và nữ đủ 18 tuổi trở lên ;b) Cha mẹ có quyền quyết định về hôn nhân của con;c) Lấy vợ lấy chồng là việc của đôi nam nữ , không ai có quyền can thiệp ;d) Kết hôn do nam nữ tự nguyện quyết định trên cơ sở tình yêu chân chính ;đ) Kết hôn khi nam từ 20 tuổi nữ từ 18 tuổi trở lên ;e) Trong gia đình , người chồng là người quyết định mọi việc ;g) Cha mẹ có quyền và nghĩa vụ hướng dẫn cho con trong việc chọn bạn đời ;h) Không nên yêu sớm vì có thể dẫn đến kết hôn sớm ;i) Kết hôn sớm và mang thai sớm sẽ có hại cho sức khoẻ của mẹ và con;k) Gia đình chỉ có hạnh phúc khi được xây dựng trên cơ sở tình yêu chân chính ;l) Lấy vợ , lấy chồng con nhà giàu mới có hạnh phúc ;m) Nếu vợ chồng bình đẳng thì sẽ không có trật tự trong gia đình .  
Tiết 20 : Bài 12 : QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN 
 TRONG HÔN NHÂN 
Bài tập 2: Tình huống 1: 
Học hết trung học phổ thông , Lan đang ở nhà chờ xin việc thì gặp và yêu Tuấn , cũng không có việc làm . Khi hai người xin cha mẹ cho kết hôn thì hai bên gia đình đều khuyên Lan và Tuấn hãy thư thả , bao giờ có việc làm thì hãy xây dựng gia đình , nhưng Lan và Tuấn không đồng ý, cứ thúc ép cha mẹ . Cuối cùng , hai bên gia đình đành chấp nhận cho Lan và Tuấn Kết hôn . 
Theo em , ý kiến của gia đình Lan và Tuấn là đúng hay sai ? Vì sao ? 
Trả lời : 
-Ý kiến của gia đình Lan và Tuấn là đúng , bởi vì khi có việc làm ổn định , Lan và Tuấn sẽ có điều kiện vật chất để tổ chức tốt đời sống gia đình và chăm sóc con cái khi được sinh ra . 
- Nếu kết hôn sớm khi chưa có việc làm sẽ gặp rất nhiều khó khăn khi phải vừa lo tìm việc làm , vừa lo chăm sóc con cái và tổ chức đời sống gia đình . 
Tiết 20 : Bài 12 : QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN 
 TRONG HÔN NHÂN 
Tình huống 2: 
 Anh Hùng và chị Nga đã yêu nhau khi còn là sinh viên . Ra trường có việc làm ổn định và muốn đi đến hôn nhân nhưng gia đình chị Nga không đồng ý vì lí do anh Hùng không cùng tôn giáo . 
 Việc làm của gia đình chị Nga là đúng hay sai ? Vì sao ? 
Trả lời : 
- Việc làm của gia đình chị Nga là sai . 
- Vì nó đã vi phạm các nguyên tắc cơ bản của Luật Hôn nhân và gia đình : Hôn nhân giữa công dân Việt Nam thuộc các dân tộc , tôn giáo [] được pháp luật bảo vệ . 
Tiết 20 : Bài 12 : QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN 
 TRONG HÔN NHÂN 
Tình huống 3: 
 M sắp tròn 17 tuổi, hiện đang ở nhà phụ giúp bố mẹ làm vườn. Bố mẹ ép M kết hôn với anh S vì hai gia đình đã hứa hôn từ khi M và S còn nhỏ. 
 Bố mẹ M có vi phạm luật hôn nhân và gia đình không ? 
Trả lời : 
Bố mẹ M vi phạm nguyên tắc cơ bản của chế độ hôn nhân và gia đình là cưỡng ép kết hôn, đồng thời một trong những điều kiện kết hôn là việc kết hôn do nam, nữ tự nguyện quyết định. 
Tiết 20 : Bài 12 : QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN 
 TRONG HÔN NHÂN 
 Tình huống 4: 
 “ Khoảng 8h sáng ngày 3/8, một vài người lội vớt lục bình dưới cống ngăn lũ thuộc ấp An Hội , xã An Hòa huyện Trảng Bàng , tỉnh Tây Ninh phát hiện thi thể Hồ Đức Chiến ở xã Hưng Thuận , huyện Trảng Bàng cùng với bạn gái là chị Nguyễn Thị Nhàn . Hai nạn nhân chết trong tư thế hai tay buộc chặt vào nhau . Nguyên nhân cái chết là do bố mẹ chàng trai ngăn cản đám cưới vì đi xem bói : " Thầy bói phán hai đứa không thể lấy nhau , nếu cố tình lấy một trong hai đứa sẽ phải chết ". (Theo báo : Người đưa tin) 
 Trước cái chết thương tâm của đôi trai gái, trách nhiệm đó thuộc về ai? 
Trả lời : 
- Bố mẹ chàng trai vi phạm khoản 2 – điều 5 Luật hôn nhân và gia đình 2014 : cản trở kết hôn 
- Cô gái và chàng trai nên tự chủ hơn và tìm cách thuyết phục bố mẹ bằng tình yêu và thông qua các điều luật về hôn nhân . 
Trên cơ sở bình đẳng , tự nguyên được pháp luật thừa nhận 
Thế nào là hôn nhân 
Những quy định của pháp luật về hôn nhân 
Hôn nhân tự nguyện , tiến bộ một vợ một chồng , vợ chồng bình đẳng . 
Hôn nhân giữa công dân Việt Nam thuộc các dân tộc , các tôn giáo , giữa công dân Việt Nam với người nước ngoài được tôn trọng và được pháp luật bảo vệ . 
Các nguyên tắc cơ bản của chế độ hôn nhân và gia đình ở nước ta . 
Nhằm chung sống lâu dài và xây dựng một gia đình hòa thuận , hạnh phúc 
Hôn nhân là sự liên kết đặc biệt giữa một nam và một nữ 
QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN TRONG HÔN NHÂN 
Vợ chồng có nghĩa vụ thực hiện chính sách KHHGĐ 
*. Hướng dẫn học sinh tự học: 
	 Về nhà học nội dung các bài học sgk: 
- Thế nào là hôn nhân? 
- Nguyên tắc cơ bản của chế độ hôn nhân ở Việt Nam như thế nào? 
*. Hướng dẫn làm bài tập: 
- Làm bài tập trong sgk vào vở bài tập. 
- Lấy ví dụ thế nào là tự nguyện, bình đẳng trong hôn nhân. 
*. Hướng dẫn soạn bài: Quyền và nghĩa vụ của công dân trong hôn nhân (TT ) 
- Nội dung bài học: 
+ Quyền và nghĩa của công dân trong hôn nhân như thế nào? 
+ Quy định của quan hệ của vợ và chồng như thế nào? 
+ T rách nhiệm như thế nào đối với quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân trong hôn nhân ? 
- Xem trước phần bài tập SGK. 
Hướng dẫn về nhà : 
Cảm ơn quý thầy cô và các em ! 
Kính chào tạm biệt !