Bài giảng Lịch sử 7 - Chủ đề: Đại việt dưới thời nhà Trần (Thế kỉ XIII-XIV) (Tiết 7)

CHỦ ĐỀ NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI TRẦN 
Nêu nguyên nhân thắng lợi của ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên? 
Kiểm tra bài cũ 
Trình bày ý nghĩa lịch sử của ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông- Nguyên? 
Nội dung bài mới: 
 Tình hình kinh tế sau chiến tranh. 
 Tình hình xã hội sau chiến tranh. 
CHỦ ĐỀ: ĐẠI VIỆT DƯỚI THỜI NHÀ TRẦN ( Thế kỉ XIII- XIV ) 
III.TÌNH HÌNH KINH TẾ, VĂN HÓA THỜI TRẦN. 
TIẾT 28 
SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ 
A,. TÌNH HÌNH KINH TẾ SAU CHIẾN TRANH 
 Thảo luận nhóm: (5 phút) 
 Ba nhóm (1-2-3) 
Nghiên cứu 3 vấn đề sau: 
- Vấn đề 1: Tình hình nông nghiệp nước ta thời Trần. 
- Vấn đề 2 : Tình hình thủ công nghiệp nước ta thời Trần. 
- Vấn đề 3 : Tình hình thương nghiệp nước ta thời Trần. 
Lĩnh vực 
Thời Trần 
Nông Nghiệp 
Thủ công nghiêp 
Thương nghiệp 
CHỦ ĐỀ: ĐẠI VIỆT DƯỚI THỜI NHÀ TRẦN ( Thế kỉ XIII- XIV ) 
III.TÌNH HÌNH KINH TẾ, VĂN HÓA THỜI TRẦN. 
TIẾT 28 
SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ 
Lĩnh vực 
Thời Trần 
Nông Nghiệp 
Thủ công nghiêp 
Thương nghiệp 
- Khuyến khích sản xuất, mở rộng diện tích: 
+ Đẩy mạnh khai hoang 
+ Củng cố đê điều 
- Chính sách ruộng đất 
+ Ruộng công, làng xã chiếm phần lớn diện tích -> chia cho dân 
+Ruộng của các vương hầu, quý tộc (điền trang, thái ấp ) 
+Ruộng tư hữu của địa chủ nhiều 
-- Nhà nước: Gốm tráng men, nghề dệt vải, lụa, chế tạo vũ khí, đóng thuyền 
-Trong nhân dân: Làm đồ gốm, rèn sắt, đúc đồng, làm giấy, mộc, khắc bản in 
-Xuất hiện làng nghề, phường nghề 
Nội Thương 
Chợ mọc lên nhiều 
Xuất hiện các thương nhân 
Thăng Long-> kinh tế sầm uất 
Ngoại thương:  
Ngoại thương được đẩy mạnh ở Vân Đồn 
Tranh vẽ cảnh đắp đê thời Trần 
Hình 35 – Thạp gốm hoa nâu thời Trần (thế kỉ XIII-XIV ) 
 Dáng thạp to, vững chắc, cốt gốm dày dặn; tráng men ngọc. Quanh miệng thạp trang trí một vòng cánh sen dày dặn, bốn góc vai thạp gắn bốn núm tai cách đều nhau.Thân thạp trang trí hoa văn theo lối khắc họa tô nâu, giản dị, thoáng đạt. Quanh phần chân thạp, khắc vẽ những đường cong đơn giản hình móc câu nối tiếp, uốn lượn nhấp nhô. Thạp gốm hoa nâu nói riêng, đồ gốm hoa nâu nói chung sản xuất ra chủ yếu phục vụ nhân dân trong nước chứ không bán ra nước ngoài. Gốm hoa nâu không chỉ có giá trị sử dụng mà về nghệ thuật độc đáo tạo nên phong cách rất Việt Nam và mang đậm nét nghệ thuật dân gian. 
Hình 36- Gạch đất nung chạm khắc nổi thời Trần (thế kỉ XIII-XIV) 
Những viên gạch này được tìm thấy rất nhiều ở khu Thiên Trường (Nam Định), Quần Ngựa (Thăng Long), chùa Hoa Yên (Uông Bí – Quảng Ninh). Loại gạch này có nhiều hình dáng, kích thước khác nhau, hoa văn trang trí phong phú, gồm hình rồng, phượng, hoa lá (sen, cúc – biểu tượng của Phật giáo) được khắc chìm nổi trên mặt gạch. Bố cục trang trí rất linh hoạt. Bố cục trọn vẹn trong một viên gạch vuông mỗi cạnh dài 35 – 40 cm. Phần lớn các bộ phận trang trí này làm bằng đất nung già để mộc, có màu đỏ tươi, ít khi phủ men. Gạch dùng để lát nền nhà (đặc biệt để lát ở chùa) hoặc ốp trang trí mặt tường. 
Khuôn làm gốm Bát Tràng – Hà Nội 
Sản phẩm gốm Bát Tràng – Hà Nội 
Đúc đồng Đại Bái – Bắc Ninh 
Sản phẩm đồng Đại Bái – Bắc Ninh 
Bản hướng dẫn khu vực các phố hàng của Thăng Long 36 phố phường 
Phố Hàng Mắm 
Phố Hàng Đồng 
	 Cảng Vân Đồn (Quảng Ninh) 
b. Tình hình x ã hội sau chiến tranh 
 Thời Trần có mấy giai cấp và các tầng lớp nào ? 
 Hai giai cấp : 
 Thống trị 
 Bị trị 
Gồm có các giai cấp và tầng lớp: 
- Thống trị: Vua, vương hầu, quí tộc, địa chủ. 
- Bị trị: nông dân, thợ thủ công và thương nhân, nông nô và nô tì. 
CHỦ ĐỀ: ĐẠI VIỆT DƯỚI THỜI NHÀ TRẦN ( Thế kỉ XIII- XIV ) 
III.TÌNH HÌNH KINH TẾ, VĂN HÓA THỜI TRẦN. 
TIẾT 28 
SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ 
Giai cấp 
thống trị 
Vua 
Vương hầu, quý tộc 
Địa chủ 
Giai cấp 
bị trị 
Nông dân, thợ thủ công, thương nhân 
Nông nô 
Nô tì 
SƠ ĐỒ XÃ HỘI THỜI TRẦN 
Giai cấp 
Thống trị 
Vua 
V­ương hầu, quý tộc 
Địa chủ 
Giai cấp 
Bị trị 
Nông dân, thợ thủ công, 
th­ương nhân 
Nông nô 
Nô tì 
Nông nô 
Xã hội thời Lý 
Xã hội thời Trần 
Hãy so sánh XH thời Trần và XH thời Lý? 
Bài tập củng cố 
Trả lời nhanh các câu hỏi sau: 
1.Ruộng đất chiếm phần lớn diện tích của nước ta thời Trần là? 
2. Sự khác nhau ở nghề gốm do nhà nước quản lý với nghề gốm trong nhân dân là? 
3. Tên gọi Thăng long có từ bao giờ? 
Ruộng công làng xã 
Có tráng men và không có tráng men 
Từ thời nhà Lý (năm 1010) 
4. Tầng lớp mới xuất hiện thời Trần đó là? 
Nông nô 
Lĩnh vực 
Thời Lý 
Thời Trần 
Nông nghiệp 
Thủ công nghiệp 
Thương nghiệp 
Lập bảng theo yêu cầu sau và điền những nội dung phù hợp vào vở 
Lĩnh vực 
Thời Lý 
Thời Trần 
Nông nghiệp 
- 
Thủ công nghiệp 
Nhà nước có nhiều biện pháp quan tâm sản xuất nông nghiệp: 
+ Lễ cày tịch điền 
+ Khuyến khích khai hoang, đào kênh mương, 
+ Đắp đê phòng lũ lụt 
+ Cấm giết hại trâu bò 
-Khuyến khích sản xuất, mở rộng diện tích: 
+ Đẩy mạnh khai hoang 
+ Củng cố đê điều 
+ Chính sách ruộng đất 
+ Ruộng công, làng xã chiếm phần lớn diện tích -> chia cho dân 
+Ruộng của các vương hầu, quý tộc (điền trang, thái ấp ) 
+Ruộng tư hữu của địa chủ nhiều 
- Khuyến khích sản xuất, mở rộng diện tích: 
+ Đẩy mạnh khai hoang 
+ Củng cố đê điều 
- Chính sách ruộng đất: 
+ Ruộng công, làng xã chiếm phần lớn diện tích -> chia cho dân 
+Ruộng của các vương hầu, quý tộc (điền trang, thái ấp ) 
+Ruộng tư hữu của địa chủ nhiều 
- Nghề dệt, làm đồ gốm, xây dựng đền đài, cung điện, nhà cửa rất phát triển. 
- Các nghề làm đồ trang sức bằng vàng, bạc, làm giấy, đúc đồng, rèn sắt đều được mở rộng. 
- Nhiều công trình nổi tiếng như: chuông Quy Điền, tháp Báo Thiên, vạc Phổ Minh 
Nhà nước: Gốm tráng men, nghề dệt vải, lụa, chế tạo vũ khí, đóng thuyền 
-Trong nhân dân: Làm đồ gốm, rèn sắt, đúc đồng, làm giấy, mộc, khắc bản in -Xuất hiện làng nghề, phường nghề 
Lĩnh vực 
Thời Lý 
Thời Trần 
Thương nghiệp 
- 
Việc buôn bán trong nước và nước ngoài được mở mang hơn trước. Vân đồn là nơi buôn bán rất sầm uất 
-Khuyến khích sản xuất, mở rộng diện tích: 
+ Đẩy mạnh khai hoang 
+ Củng cố đê điều 
+ Chính sách ruộng đất 
+ Ruộng công, làng xã chiếm phần lớn diện tích -> chia cho dân 
+Ruộng của các vương hầu, quý tộc (điền trang, thái ấp ) 
+Ruộng tư hữu của địa chủ nhiều 
Nội Thương 
Chợ mọc lên nhiều 
Xuất hiện các thương nhân 
Thăng Long-> kinh tế sầm uất 
Ngoại thương:  
Ngoại thương được đẩy mạnh ở Vân Đồn 
Dặn dò 
- Học bài, trả lời các câu hỏi SGK. 
- Chuẩn bị phần tiếp theo: II Sự phát triển văn hóa. 
- Ôn lại các câu hỏi trong đề cương chuẩn bị kiểm tra HKI.