Bài giảng Lịch sử 7 - Chủ đề: Đại việt dưới thời nhà Trần (Thế kỉ XIII-XIV) (Tiết 2) - Đỗ Quang Tuân

CÁC THẦY GIÁO, CÔ GIÁO VÀ CÁC EM HỌC SINH ! 
NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG 
CHỦ ĐỀ : ĐẠI VIỆT THỜI TRẦN 
TIẾT 23 : NHÀ TRẦN - THÀNH LẬP 
1. Nhà Trần thành lập 
3. Xây dựng Pháp luật 
2 . Nhà Trần củng cố, xây dựng quốc gia Đại Việt 
4. Xây dựng củng cố quốc phòng 
CHỦ ĐỀ : ĐẠI VIỆT THỜI TRẦN 
TIẾT 23 : NHÀ TRẦN - THÀNH LẬP 
CHỦ ĐỀ : ĐẠI VIỆT THỜI TRẦN 
TIẾT 23: NHÀ TRẦN - THÀNH LẬP 
BINH CHỦNG, VŨ KHÍ, 
TINH THẦN THƯỢNG VÕ CỦA QUÂN ĐỘI 
THẢO LUẬN NHÓM (3’) 
NHÓM 1 
Em hãy nêu những phương sách của nhà Trần nhằm củng cố quốc phòng (Thể hiện qua sơ đồ) 
NHÓM 2 : Phương sách xây dựng quân đội của nhà Trần có gì kế thừa và sáng tạo hơn so với nhà Lý? 
NHÓM 3: Nhìn vào hình vẽ và tìm hiểu sách giáo khoa em có nhận xét gì về trang bị của quân đội thời Trần? 
Vì sao nhà Trần rất coi trọng củng cố quốc phòng? Hãy chọn đáp án đúng nhất và tại sao em chọn đáp án đó? 
A. Để đàn áp các cuộc khởi nghĩa của nhân dân. 
B. Để bảo vệ vương triều Trần. 
C. Để bảo vệ đất nước vì Đại Việt là một nước nhỏ và thường xuyên phải đối mặt với nguy cơ xâm lược từ phía Bắc và phía Nam. 
D. Nhằm xây dựng một lực lượng quân sự mạnh để thôn tính các nước láng giềng. 
NHÓM 4 
QUỐC PHÒNG 
Tổ chức 
Chính sách 
Chủ trương 
Bố phòng 
THẢO LUẬN NHÓM (3’) 
NHÓM 1 
Em hãy nêu những phương sách của nhà Trần nhằm củng cố quốc phòng (Thể hiện qua sơ đồ) 
NHÓM 2 : Phương sách xây dựng quân đội của nhà Trần có gì kế thừa và sáng tạo hơn so với nhà Lý? 
NHÓM 3: Nhìn vào hình vẽ và tìm hiểu sách giáo khoa em có nhận xét gì về trang bị của quân đội nhà Trần? 
Vì sao nhà Trần rất coi trọng củng cố quốc phòng? Hãy chọn đáp án đúng nhất và tại sao em chọn đáp án đó? 
A. Để đàn áp các cuộc khởi nghĩa của nhân dân. 
B. Để bảo vệ vương triều Trần. 
C. Để bảo vệ đất nước vì Đại Việt là một nước nhỏ và thường xuyên phải đối mặt với nguy cơ xâm lược từ phía Bắc và phía Nam. 
D. Nhằm xây dựng một lực lượng quân sự mạnh để thôn tính các nước láng giềng. 
NHÓM 4 
Tổ chức 
Chính sách 
Chủ trương 
Bố phòng 
QUỐC PHÒNG 
NHÓM 1 
NHÓM 4 
QUỐC PHÒNG 
Tổ chức 
Chính sách 
Chủ trương 
Bố phòng 
Hai bộ phận. 
- Cấm quân. 
 Quân các lộ. 
“Quân lính 
cốt tinh nhuệ 
 không 
cốt đông”. 
“Ngụ binh 
ư nông” 
 Đoàn kết trong quân đội. 
Chú trọng những nơi hiểm yếu 
LÝ 
TRẦN 
Kế thừa 
Sáng tạo 
. 
. 
NHÓM 2 
- Trang phục: Đầy đủ. 
Vũ khí: Giáo mác, mũi khiên 
 Binh chủng: Có tượng binh, kỵ binh, bộ binh, thuỷ binh 
 Quân lính luyện tập võ nghệ thường xuyên. 
NHÓM 3 
C. Để bảo vệ đất nước vì Đại Việt là một nước nhỏ và thường xuyên phải đối mặt với nguy cơ xâm lược từ phía Bắc và phía Nam. 
Vì: nhà Trần đặt quốc gia lên trên hết, Nhà 
Trần quan niệm: Quốc gia còn thì nhà Trần còn 
Thực hiện chính sách “Ngụ binh ư nông”. 
Gồm cấm quân và quân địa phương. 
Gồm cấm quân và quân các lộ. 
- Chủ trương “Quân lính cốt tinh nhuệ không cốt đông”. 
 Đoàn kết trong quân đội 
I. Nhà Trần thành lập. 
1. Xây dựng bộ máy nhà nước. 
II. Nhà Trần củng cố, xây dựng quốc gia Đại Việt. 
2. Xây dựng củng cố quốc phòng . 
CHỦ ĐỀ : ĐẠI VIỆT THỜI TRẦN 
TIẾT 23: NHÀ TRẦN THÀNH LẬP 
- Tổ chức: Gồm cấm quân và quân địa phương, quân của vương hầu  - Chính sách: “ Ngụ binh ư nông ”  - Chủ trương: “ Quân lính cốt tinh nhuệ không cốt đông ”, xây dựng quân đội đoàn kết.  - Chú ý bố phòng ở nơi hiểm yếu. 
=> Quốc phòng thời Trần vững mạnh và mang tính toàn dân. Báo trước dấu hiệu khả năng tự vệ của nước ta lúc bấy giờ . 
 5. Phục hồi và phát triển kinh tế 
Để ổn đ ịnh chính trị, xã hội, củng cố quốc phòng nhà Trần đ ã làm gì? 
Nhà Trần đ ã thực hiện nhiều 
chủ tr ươ ng, biện pháp nhằm 
 phục hồi và phát triển kinh 
tế 
Để phục hồi và phát triển kinh tế nông nghiệp, nhà Trần đ ã thực hiện những chủ tr ươ ng gì? 
Chú trọng việc khai hoang, đắp đê, nạo vét kênh mương. 
a. Nông nghiệp 
Tên chức quan nhà Trần đặt để trông coi việc sửa chữa đắp đê? 
- Đặt chức quan Hà Đê Sứ trông coi , đốc thúc việc đắp đê. 
CHỦ ĐỀ : ĐẠI VIỆT THỜI TRẦN 
TIẾT 23: NHÀ TRẦN - THÀNH LẬP 
 Một đ oạn đ ê sông Hồng 
M ươ ng dẫn n ư ớc ở đ ồng bằng 
 Bắc Bộ 
Hiện nay để nông nghiệp phát triển, đồng lúa không bị ngập lụt nhà nước ta có biện pháp gì? 
Cảnh đ ắp đ ê d ư ới thời Trần 
BÀI 13: NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỈ XIII 
II. NHÀ TRẦN XÂY DỰNG QUÂN ĐỘI VÀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ 
1.Nhà Trần xây dựng quân đ ội và củng cố quốc phòng 
2. Phục hồi và phát triển kinh tế 
Chú trọng việc khai hoang, đắp đê, nạo vét kênh. 
a. Nông nghiệp 
- Đặt chức quan Hà Đê Sứ trông coi , đốc thúc việc đắp đê. 
Em có nhận xét gì về chủ trương phát triển nông nghiệp của nhà Trần? 
Chủ tr ươ ng phát triển nông nghiệp của nhà Trần rất phù hợp, kịp thời đ áp ứng đư ợc nguyện vọng của nhân dân 
Nông nghiệp nhanh chóng phục hồi và phát triển 
“ N ă m 1266, nhà Trần cho phép các v ươ ng hầu, 
công chúa, phò mã, cung tần chiêu tập những ng ư ời 
 phiêu tán không có sản nghiệp làm nô tì đ ể khai khẩn 
 ruộng hoang,lập đ iền trang. V ươ ng hầu có đ iền trang 
 từ đ ấy.” 
 ( Đại Việt sử kí toàn th ư ) 
Điền trang là gì? 
Điền trang là ruộng t ư của v ươ ng 
Hầu, quý tộc thời Trần do khai hoang 
mà có 
II. NHÀ TRẦN XÂY DỰNG QUÂN ĐỘI VÀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ 
1.Nhà Trần xây dựng quân đ ội và củng cố quốc phòng 
2. Phục hồi và phát triển kinh tế 
a. Nông nghiệp 
b. Thủ công nghiệp 
Nêu các loại hình thủ công nghiệp ở thời kì này? 
- Thủ công nghiệp nhà n ư ớc 
- Thủ công nghiệp trong nhân dân 
 Hình 28: Ấm gốm thế kỉ XII-XIII 
 Bát gốm men ngọc 
 Thạp gốm 
 Bát gốm men ngọc 
VÁN IN THỜI TRẦN 
II. NHÀ TRẦN XÂY DỰNG QUÂN ĐỘI VÀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ 
1.Nhà Trần xây dựng quân đ ội và củng cố quốc phòng 
2. Phục hồi và phát triển kinh tế 
a. Nông nghiệp 
b. Thủ công nghiệp 
Em có nhận xét về tình hình thủ công nghiệp thế kỉ XIII? 
 Các xưởng thủ công của nhà nước và nhân dân được phục hồi và phát triển . 
II. NHÀ TRẦN XÂY DỰNG QUÂN ĐỘI VÀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ 
1.Nhà Trần xây dựng quân đ ội và củng cố quốc phòng 
2. Phục hồi và phát triển kinh tế 
a. Nông nghiệp 
b. Thủ công nghiệp 
c. Thương nghiệp 
Nêu một vài nét về tình hình th ươ ng 
nghiệp d ư ới thời nhà Trần? 
- ở các làng xã, chợ mọc lên ngày càng nhiều 
Th ă ng Long bên cạnh Hoàng thành đ ã có 61 ph ư ờng 
Buôn bán với th ươ ng nhân n ư ớc ngoài cũng phát triển nhất là Vân Đồn (Quảng Ninh) 
Xây dựng nhiều chợ 
- Buôn bán với nước ngoài diễn ra sôi nổi 
 Các xưởng thủ công của nhà nước và nhân dân được phục hồi và phát triển. 
Chợ thời nhà Trần 
Vân Đồn( Quảng Ninh) ngày xưa 
Vân Đồn ( Quảng Ninh) ngày nay 
Thông tin: 
- Vân Đồn nằm ở phía Đông Nam vịnh Hạ Long( thuộc tỉnh Quảng Ninh). Đây là cảng ngoại thương đầu tiên của nước ta 
- Là nơi có vị trí tự nhiên thuận lợi để thuyền bè qua lại,trú đỗ nằm trên trục hàng hải từ trung quốc xuống các nước vùng Đông Nam Á. 
“ Thuyền bè n ư ớc ngoài đ ến tụ hội ở đ ây( Hội Thống, 
Vân Đồn), mở chợ ngay trên thuyền. Cảnh buôn bán thật 
 là thịnh v ư ợng” 
 	( An Nam tức sự) 
HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP 
Câu 1 : Quân đội thời Trần được tuyển chọn theo chủ trương nào? 
A. Quân đội đông. mạnh 
B. Quân cốt tinh nhuệ không cốt đông 
C. Quân vừa đông vừa tinh nhuệ 
D. Quân văn võ song toàn 
Câu 2: Thời Trần chức quan nào trông coi việc đắp đê? 
A. Đồn điền sứ 
B. Khuyến nông sứ 
C. Hà đê sứ 
D. Không có chức quan nào 
Câu 3: Các loại quân dưới thời nhà Trần? 
A. Cấm quân 
B. Quân địa phương và quân ở các phủ, lộ 
C. Cấm quân và quân địa phương 
D. Quân địa phương 
Câu 4: Điểm giống nhau về cơ cấu tổ chức bộ máy quan lại thời Trần với thời Lý 
A . Nhà nước tổ chức theo chế độ quân chủ tập quyền 
B. Đứng đầu nhà nước là vua và Thái thượng hoàng 
C . Đều có chức Hà đê sứ 
D. Giúp việc cho vua có quan đại thần, quan văn. quan võ 
Câu 5 : Việc nhà Trần khôi phục và phát triển kinh tế có tác dụng như thế nào đối với sự tồn tại và phát triển của đất nước? 
A. Đất nước đổi mới 
B. Quân đội và lực lượng quốc phòng phát triển 
C. Kinh tế nhanh chóng phục hồi, nhân dân tin tưởng vào nhà nước thời Trần 
D. Làm giàu cho vua, quan lại và địa chủ 
HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP 
* Điền từ thích hợp vào chỗ trống: 
- Quân đ ội nhà Trần đư ợc tuyển dụng theo chính sách 
“.” và theo chủ tr ươ ng “ Quân 
 lính cốt tinh nhuệ, không”, xây 
 dựng tinh thần đ oàn kết trong quân đ ội. 
- Quân đ ội nhà Trần đư ợc học tập và 
 luyện tập.. th ư ờng xuyên. 
Ngụ binh ư nông 
cốt đ ông 
binh pháp 
võ nghệ 
1 
2 
3 
4 
5 
1. (6 chữ cái): Đây là một chức quan trông coi việc sửa, đ ắp ? 
H À Đ Ê S Ứ 
2. (9 chữ cái): Trung tâm kinh tế sôi nổi d ư ới thời Trần ? 
T H Ă N G L O N G 
3. (13 chữ cái): Một bộ phận của quân đ ội nhà Trần ? 
Q U Â N Đ Ị A P H Ư Ơ N G 
4. ( 6 chữ cái): Trung tâm buôn bán với n ư ớc ngoài có tàu bè qua lại đông đúc ? 
 V Â N Đ Ồ N 
N Ạ O V É T K Ê N H 
5. (10 chữ cái): Đây là một biện pháp t ư ới tiêu cho đ ồng ruộng ? 
TRẢ LỜI CÂU HỎI Ô CHỮ 
Đ 
Ắ 
P 
Đ 
Ê 
Câu hỏi hàng dọc: 
Đây là một việc làm nói lên sự quan tâm của nhà Trần đ ến việc thuỷ lợi, đ ể phòng chống lũ lụt bảo vệ mùa màng ? 
 Củng cố 
Em hãy nêu hiểu biết của em về nhà Trần trong những năm đầu thành lập bằng cách vẽ sơ đồ tư duy có từ khóa “Nhà Trần”? 
Nhà Trần 
Kinh tế 
- Về nhà các em học bài cũ, tìm hiểu câu trả lời của 2 câu hỏi cuối bài trang 54 
- Đọc trước bài mới Bài 14 : Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông – Nguyên (thế kỉ XII ) 
- Phần I : Cuộc kháng chiến lần thứ nhất chống quân xâm lược Mông Cổ. 
+ Âm mưu xâm lược Đại Việt của Mông Cổ. 
+ Nhà Trần chuẩn bị và tiến hành kháng chiến chống quân Mông Cổ. 
HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ