Bài giảng Lịch sử 7 - Chủ đề: Đại việt dưới thời nhà Trần (Thế kỉ XIII-XIV) (Tiết 1) - Đỗ Quang Tuân

CÁC THẦY GIÁO, CÔ GIÁO VÀ CÁC EM HỌC SINH ! 
Giáo viên: Đỗ Quang Tuân 
Trường: THCS Hoa Hồng Bạch – Huyện Đông Hưng 
NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG 
NHÀ TIỀN LÊ (979– 1009) 
NHÀ LÝ (1009 – ? ) 
NHÀ NGÔ (939-965) 
NHÀ ĐINH (968 – 979) 
Triều đại này ra đời sau khi đánh tan quân Nam Hán 
Triều đại này ra đời sau khi dẹp loạn 12 sứ quân 
Triều đại này ra đời do sự chuyển giao quyền lực của thái hậu Dương Vân Nga và sự suy tôn của quan lại 
Triều đại này ra đời gắn liền với công lao của các tăng sư, đại thần đứng đầu là sư Vạn Hạnh và Đào Cam Mộc 
 
 
 
 
TRÒ CHƠI NHẬN DIỆN LỊCH SỬ 
? 
ĐÂY LÀ TRIỀU ĐẠI NÀO? 
CHỦ ĐỀ 
NHÀ TRẦN VỚI SỰ NGHIỆP ĐẤU TRANH BẢO VỆ 
QUỐC GIA ĐẠI VIỆT 
CHỦ ĐỀ : NHÀ TRẦN VỚI SỰ NGHIỆP ĐẤU TRANH 
 BẢO VỆ QUỐC GIA ĐẠI VIỆT 
TIẾT 1: NHÀ TRẦN - NHỮNG NĂM ĐẦU THÀNH LẬP 
I. Nhà Trần thành lập. 
Tư liệu 
Tư liệu 1 . "Bấy giờ nhà vua vẫn cứ tiến hành mọi việc thổ mộc, không ngừng nghe nói ngoài kinh thành có giặc cướp, cũng giả vờ làm ngơ để bưng bít đi, chỉ ham thích của cải. Các bầy tôi đều bắt chước, tranh nhau bán quan buôn ngục, ngoài ra không nghĩ đến việc gì". 
 Tư liệu 2 . "Chính sự ngày một đổ nát, đói kém xảy ra luôn luôn. Nhân dân cùng quẫn, khốn khổ, giặc cướp nổi lên khắp nơi". 
 Phan Thanh Giản 
 (Khâm định Việt sử thông giám cương mục) 
Bức tranh Đại Việt cuối thời Lý 
- Bộ máy nhà nước: Vua, quan lại ăn chơi sa đọa. 
 Kinh tế: suy sụp, dân chúng cực khổ cùng quẫn. 
 Xã hội: rối ren, giặc cướp nổi lên khắp nơi. 
 Cuối thế kỷ XII, nhà Lý: 
 + Suy yếu 
 + Dựa vào thế lực họ Trần. 
CHỦ ĐỀ : NHÀ TRẦN VỚI SỰ NGHIỆP ĐẤU TRANH BẢO VỆ 
QUỐC GIA ĐẠI VIỆT 
TIẾT 1: NHÀ TRẦN - NHỮNG NĂM ĐẦU THÀNH LẬP 
DÒNG HỌ TRẦN 
CÁC VỊ VUA CUỐI NHÀ LÝ 
DỰA VÀO 
DỰA VÀO 
TRẦN KINH 
TRẦN HẤP 
TRẦN THỪA 
TRẦN LÝ 
TRẦN THỦ ĐỘ 
VUA THỨ 7: 
LÝ CAO TÔNG 
VUA THỨ 8: 
LÝ HUỆ TÔNG 
TRẦN THỊ DUNG 
NHƯỜNG NGÔI 
 1226 
TRẦN CẢNH 
VUA THỨ 9: 
LÝ CHIÊU HOÀNG 
KẾT DUYÊN 
NHÀ TRẦN THÀNH LẬP 
I. Nhà Trần thành lập 
 Đầu năm 1226 
 + Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi cho Trần Cảnh. 
+ Nhà Trần thành lập 
CHỦ ĐỀ : NHÀ TRẦN VỚI SỰ NGHIỆP ĐẤU TRANH BẢO VỆ 
QUỐC GIA ĐẠI VIỆT 
TIẾT 1: NHÀ TRẦN - NHỮNG NĂM ĐẦU THÀNH LẬP 
 Cuối thế kỷ XII, nhà Lý: 
 + Suy yếu 
 + Dựa vào thế lực họ Trần. 
CHỦ ĐỀ : NHÀ TRẦN VỚI SỰ NGHIỆP ĐẤU TRANH BẢO VỆ 
QUỐC GIA ĐẠI VIỆT 
TIẾT 1: NHÀ TRẦN - NHỮNG NĂM ĐẦU THÀNH LẬP 
DÒNG HỌ TRẦN 
CÁC VỊ VUA CUỐI NHÀ LÝ 
DỰA VÀO 
DỰA VÀO 
NHƯỜNG NGÔI 
 1226 
TRẦN KINH 
TRẦN HẤP 
TRẦN THỪA 
TRẦN LÝ 
TRẦN THỦ ĐỘ 
VUA THỨ 7: 
LÝ CAO TÔNG 
VUA THỨ 8: 
LÝ HUỆ TÔNG 
TRẦN CẢNH 
VUA THỨ 9: 
LÝ CHIÊU HOÀNG 
TRẦN THỊ DUNG 
KẾT DUYÊN 
NHÀ TRẦN THÀNH LẬP 
I. Nhà Trần thành lập. 
II. Nhà Trần củng cố, xây dựng 
quốc gia Đại Việt. 
1. Xây dựng bộ máy nhà nước. 
a. Thiết chế bộ máy. 
 1. Xây dựng bộ máy nhà nước 
 Trong những năm đầu thành lập để 
xây dựng quốc gia Đại Việt vững mạnh, 
nhà Trần làm gì? 
2. Xây dựng kinh tế, củng cố quốc 
 phòng 
3. Phát triển văn hóa, khoa học 
kĩ thuật 
4. Đặt quan hệ giao bang với nước 
 ngoài. 
CHỦ ĐỀ : NHÀ TRẦN VỚI SỰ NGHIỆP ĐẤU TRANH BẢO VỆ 
QUỐC GIA ĐẠI VIỆT 
TIẾT 1: NHÀ TRẦN - NHỮNG NĂM ĐẦU THÀNH LẬP 
I. Nhà Trần thành lập . 
II. Nhà Trần củng cố, xây dựng quốc gia Đại Việt. 
1. Xây dựng bộ máy nhà nước 
a. Thiết chế bộ máy 
VUA –THÁI THƯỢNG HOÀNG 
QUAN VĂN 
(Họ Trần) 
QUAN 
VÕ 
(Họ Trần) 
Thái 
y 
viên 
Tôn nhân phủ 
Hà đê 
sứ 
Khuyến nông sứ 
12 LỘ 
(Chánh, phó An phủ sứ) 
PHỦ (Tri phủ) 
CHÂU, HUYỆN 
(Tri châu, tri huyện) 
Quốc sử 
viên 
Đồn điền sứ 
XÃ (Xã quan) 
- Chia làm 12 lộ, dưới lộ là phủ; 
châu, huyện; xã. 
 - Theo chế độ Trung ương tập quyền gồm 3 cấp: triều đình, trung gian và cấp cơ sở. 
CÁC CƠ QUAN 
 CÁC CHỨC QUAN 
CHỦ ĐỀ : NHÀ TRẦN VỚI SỰ NGHIỆP ĐẤU TRANH BẢO VỆ 
QUỐC GIA ĐẠI VIỆT 
TIẾT 1: NHÀ TRẦN - NHỮNG NĂM ĐẦU THÀNH LẬP 
I. Nhà Trần thành lập. 
II. Nhà Trần củng cố, xây dựng quốc gia Đại Việt. 
1. Xây dựng bộ máy nhà nước. 
a. Thiết chế bộ máy. 
CHỦ ĐỀ : NHÀ TRẦN VỚI SỰ NGHIỆP ĐẤU TRANH BẢO VỆ 
QUỐC GIA ĐẠI VIỆT 
TIẾT 1: NHÀ TRẦN - NHỮNG NĂM ĐẦU THÀNH LẬP 
- Chia làm 12 lộ, dưới lộ là phủ; 
châu, huyện; xã. 
 - Theo chế độ Trung ương tập quyền gồm 3 cấp: triều đình, trung gian và cấp cơ sở. 
VUA –THÁI THƯỢNG HOÀNG 
QUAN VĂN 
(Họ Trần) 
QUAN 
VÕ 
(Họ Trần) 
CÁC CƠ QUAN 
CÁC CHỨC QUAN 
Quốc sử 
viện 
Thái 
y 
viện 
Tôn nhân phủ 
Hà đê 
sứ 
Khuyến nông sứ 
Đồn điền sứ 
12 LỘ 
(Chánh, phó An phủ sứ) 
PHỦ 
(Tri phủ) 
CHÂU, HUYỆN 
(Tri châu, tri huyện) 
XÃ 
(Xã quan) 
SƠ ĐỒ BỘ MÁY NHÀ NƯỚC THỜI TRẦN 
VUA 
QUAN 
VÕ 
QUAN VĂN 
SƠ ĐỒ BỘ MÁY NHÀ NƯỚC THỜI LÝ 
24 LỘ ( CHÂU ), PHỦ 
( Tri phủ, tri châu ) 
HUYỆN 
HƯƠNG, XÃ 
I. Nhà Trần thành lập. 
II. Nhà Trần củng cố, xây dựng quốc gia Đại Việt. 
1. Xây dựng bộ máy nhà nước. 
a. Thiết chế bộ máy. 
Được củng cố, hoàn chỉnh và chặt chẽ góp phần nâng cao năng lực quản lý đất nước. 
CHỦ ĐỀ : NHÀ TRẦN VỚI SỰ NGHIỆP ĐẤU TRANH BẢO VỆ 
QUỐC GIA ĐẠI VIỆT 
TIẾT 1: NHÀ TRẦN - NHỮNG NĂM ĐẦU THÀNH LẬP 
- Chia làm 12 lộ, dưới lộ là phủ, 
châu; huyện; xã. 
 - Theo chế độ Trung ương tập quyền gồm 3 cấp: triều đình, trung gian và cấp cơ sở. 
I. Nhà Trần thành lập. 
1. Xây dựng bộ máy nhà nước. 
. 
a. Thiết chế bộ máy. 
b. Xây dựng hệ thống pháp luật. 
- Ban hành bộ Quốc triều hình luật. 
- Đặt cơ quan Thẩm hình viện. 
II. Nhà Trần củng cố, xây dựng quốc gia Đại Việt. 
Triều đại 
Bộ luật 
Cơ quan phụ trách 
Lý 
Hình Thư 
Trần 
Quốc triều hình luật 
Thẩm hình viện 
CHỦ ĐỀ : NHÀ TRẦN VỚI SỰ NGHIỆP ĐẤU TRANH BẢO VỆ 
QUỐC GIA ĐẠI VIỆT 
TIẾT 1: NHÀ TRẦN - NHỮNG NĂM ĐẦU THÀNH LẬP 
I. Nhà Trần thành lập. 
1. Xây dựng bộ máy nhà nước. 
a. Thiết chế bộ máy. 
b. Xây dựng hệ thống pháp luật. 
- Ban hành bộ Quốc triều hình luật. 
- Đặt cơ quan Thẩm hình viện. 
II. Nhà Trần củng cố, xây dựng quốc 
 gia Đại Việt. 
 2. Xây dựng kinh tế và củng cố quốc phòng. 
a. Kinh tế. 
CHỦ ĐỀ : NHÀ TRẦN VỚI SỰ NGHIỆP ĐẤU TRANH BẢO VỆ 
QUỐC GIA ĐẠI VIỆT 
TIẾT 1: NHÀ TRẦN - NHỮNG NĂM ĐẦU THÀNH LẬP 
I. Nhà Trần thành lập 
1. Xây dựng bộ máy nhà nước 
II. Nhà Trần củng cố, xây dựng quốc gia Đại Việt 
2. Xây dựng kinh tế và củng cố quốc phòng 
a. Kinh tế 
 Nông nghiệp 
 Thủ công nghiệp 
- Thương nghiệp 
Phát triển 
CHỦ ĐỀ : NHÀ TRẦN VỚI SỰ NGHIỆP ĐẤU TRANH BẢO VỆ 
QUỐC GIA ĐẠI VIỆT 
TIẾT 1: NHÀ TRẦN - NHỮNG NĂM ĐẦU THÀNH LẬP 
I. Nhà Trần thành lập. 
1. Xây dựng bộ máy nhà nước. 
II. Nhà Trần củng cố, xây dựng quốc gia Đại Việt. 
2. Xây dựng kinh tế và củng cố quốc phòng . 
a. Kinh tế. 
b. Củng cố quốc phòng. 
CHỦ ĐỀ : NHÀ TRẦN VỚI SỰ NGHIỆP ĐẤU TRANH BẢO VỆ 
QUỐC GIA ĐẠI VIỆT 
TIẾT 1: NHÀ TRẦN - NHỮNG NĂM ĐẦU THÀNH LẬP 
CHỦ ĐỀ : NHÀ TRẦN VỚI SỰ NGHIỆP ĐẤU TRANH BẢO VỆ 
QUỐC GIA ĐẠI VIỆT 
TIẾT 1: NHÀ TRẦN - NHỮNG NĂM ĐẦU THÀNH LẬP 
BINH CHỦNG, VŨ KHÍ, 
TINH THẦN THƯỢNG VÕ CỦA QUÂN ĐỘI 
THẢO LUẬN NHÓM (3’) 
NHÓM 1 
Em hãy nêu những phương sách của nhà Trần nhằm củng cố quốc phòng (Thể hiện qua sơ đồ) 
NHÓM 2 : Phương sách xây dựng quân đội của nhà Trần có gì kế thừa và sáng tạo hơn so với nhà Lý? 
NHÓM 3: Nhìn vào hình vẽ và tìm hiểu sách giáo khoa em có nhận xét gì về trang bị của quân đội thời Trần? 
Vì sao nhà Trần rất coi trọng củng cố quốc phòng? Hãy chọn đáp án đúng nhất và tại sao em chọn đáp án đó? 
A. Để đàn áp các cuộc khởi nghĩa của nhân dân. 
B. Để bảo vệ vương triều Trần. 
C. Để bảo vệ đất nước vì Đại Việt là một nước nhỏ và thường xuyên phải đối mặt với nguy cơ xâm lược từ phía Bắc và phía Nam. 
D. Nhằm xây dựng một lực lượng quân sự mạnh để thôn tính các nước láng giềng. 
NHÓM 4 
QUỐC PHÒNG 
Tổ chức 
Chính sách 
Chủ trương 
Bố phòng 
THẢO LUẬN NHÓM (3’) 
NHÓM 1 
Em hãy nêu những phương sách của nhà Trần nhằm củng cố quốc phòng (Thể hiện qua sơ đồ) 
NHÓM 2 : Phương sách xây dựng quân đội của nhà Trần có gì kế thừa và sáng tạo hơn so với nhà Lý? 
NHÓM 3: Nhìn vào hình vẽ và tìm hiểu sách giáo khoa em có nhận xét gì về trang bị của quân đội nhà Trần? 
Vì sao nhà Trần rất coi trọng củng cố quốc phòng? Hãy chọn đáp án đúng nhất và tại sao em chọn đáp án đó? 
A. Để đàn áp các cuộc khởi nghĩa của nhân dân. 
B. Để bảo vệ vương triều Trần. 
C. Để bảo vệ đất nước vì Đại Việt là một nước nhỏ và thường xuyên phải đối mặt với nguy cơ xâm lược từ phía Bắc và phía Nam. 
D. Nhằm xây dựng một lực lượng quân sự mạnh để thôn tính các nước láng giềng. 
NHÓM 4 
Tổ chức 
Chính sách 
Chủ trương 
Bố phòng 
QUỐC PHÒNG 
NHÓM 1 
NHÓM 4 
QUỐC PHÒNG 
Tổ chức 
Chính sách 
Chủ trương 
Bố phòng 
Hai bộ phận. 
- Cấm quân. 
 Quân các lộ. 
“Quân lính 
cốt tinh nhuệ 
 không 
cốt đông”. 
“Ngụ binh 
ư nông” 
 Đoàn kết trong quân đội. 
Chú trọng những nơi hiểm yếu 
LÝ 
TRẦN 
Kế thừa 
Thực hiện chính sách “Ngụ binh ư nông”. 
Sáng tạo 
Gồm cấm quân và quân địa phương. 
Gồm cấm quân và quân các lộ. 
- Chủ trương “Quân lính cốt tinh nhuệ không cốt đông”. 
 Đoàn kết trong quân đội. 
NHÓM 2 
- Trang phục: Đầy đủ. 
Vũ khí: Giáo mác, mũi khiên 
 Binh chủng: Có tượng binh, kỵ binh, bộ binh, thuỷ binh 
 Quân lính luyện tập võ nghệ thường xuyên. 
NHÓM 3 
C. Để bảo vệ đất nước vì Đại Việt là một nước nhỏ và thường xuyên phải đối mặt với nguy cơ xâm lược từ phía Bắc và phía Nam. 
Vì: nhà Trần đặt quốc gia lên trên hết, Nhà 
Trần quan niệm: Quốc gia còn thì nhà Trần còn 
I. Nhà Trần thành lập. 
1. Xây dựng bộ máy nhà nước. 
II. Nhà Trần củng cố, xây dựng quốc gia Đại Việt. 
2. Xây dựng kinh tế và củng cố quốc phòng . 
a. Kinh tế. 
b. Củng cố quốc phòng. 
CHỦ ĐỀ : NHÀ TRẦN VỚI SỰ NGHIỆP ĐẤU TRANH BẢO VỆ 
QUỐC GIA ĐẠI VIỆT 
TIẾT 1: NHÀ TRẦN - NHỮNG NĂM ĐẦU THÀNH LẬP 
- Tổ chức: Gồm cấm quân và quân địa phương, quân của vương hầu  - Chính sách: “ Ngụ binh ư nông ”  - Chủ trương: “ Quân lính cốt tinh nhuệ không cốt đông ”, xây dựng quân đội đoàn kết.  - Chú ý bố phòng ở nơi hiểm yếu. 
=> Quốc phòng thời Trần vững mạnh và mang tính toàn dân. Báo trước dấu hiệu khả năng tự vệ của nước ta lúc bấy giờ . 
CỦNG CỐ 
Em hãy nêu hiểu biết của em về nhà Trần trong những năm đầu thành lập bằng cách vẽ sơ đồ tư duy có từ khóa “Nhà Trần”? 
Nhà Trần 
Kinh tế